Türkiye'nin Nuri Bilge ile imtihanı

Nuri Bilge Ceylan, nihayet Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye'yi aldı. "Nihayet", diyorum çünkü Nuri Bilge Ceylan'ın sinema serüvenini az çok bilenler bu ödülü almasının sadece bir an meselesi olduğunu biliyordu. İlk filmi "Koza"dan bu yana hiçbir zaman üslubunu ve duruşunu bozmadı aksine filmlerini adeta bir parmak izi ya da imzaya dönüştürdü. Öyle ki, filmlerinden herhangi bir kareyi görür görmez "Bu bir Nuri Bilge filmi" der olduk.

Bu başarıda hiç şüphesiz ki, Nuri Bilge'nin sadece sinema yeteneği değil aynı zamanda duruşu da etkili oldu. Çünkü o bunu "yalnız ve güzel ülkesinin" her fırsatta "Ama filmleri çok sıkıcı, izleyemiyorum" yorumlarına rağmen başardı. Şayet, popüler olan ya da "herkesin sevdiği şeyler" karşısında birazcık baştan çıkmış olsaydı kendi sinema dilini ve dünyasını kuramazdı. Nitekim bu nedenle, ödül törenlerinde de popülist ve ajitatif cümlelere düşmeden kimsenin itiraz edemeyeceği ama aynı zamanda hararetle sahiplenemeyeceği kısacık sözler söyledi. Çünkü bu ülkede popüler kültüre dair ne varsa ki, buna popüler muhalif söylem ve bakış açısı da dâhil, Nuri Bilge'yi bir türlü sahiplenemedi ve sahiplenemeyecek. Aralarında hep bir mesafe olacak.

ACI GERÇEK AĞRIMA GİDİYOR

Neden mi? Çünkü Türkiye bir grup azınlığın başını dik tuttuğu bir ülke. Öyle ya, burası Cannes Büyük Jüri Ödülü dahil 5 uluslararası ödül almış "Uzak" filmini sadece 64 bin kişinin izlediği ülke değil mi? En İyi Yönetmen Ödülü'nü alarak Cannes jürisini kendine hayran bırakan "Üç Maymun"u 127 bin kişinin izlediği ülke de maalesef burası; Türkiye!

Sizi bilmem ama tartışmaya açık olmayan bu katı gerçek benim ağrıma gidiyor. İnsanları aşağılamayı dürüstlük ve samimiyet sanan "Recep İvedik 4"ün 7 milyon 211 bin 651 kişi tarafından seyredildiği bir ülkede, Anadolu'nun gömülü vicdanına kimseyi yargılamadan yaklaşmayı başaran "Bir Zamanlar Anadolu'da"yı sadece 161 bin kişinin izlemesi, açıkça söylemeliyim ki beni ürkütüyor.

Bu ilgisizliğe "zevkler ve renkler" klişesi ile yaklaşmamız mümkün değil. Görmezden gelinemeyecek bir sanat ve bu sanata iltifat etmeyecek kadar "üç maymun" bir toplum var.