Sadece 'sürede' tek tip askerlik

Aylar değil, yıllardır devam eden, ettirilen spekülasyonun adı, “Bedelli Askerlik”.

Çıkacak mı çıkmayacak mı? Şu veya bu nedenle tecil süresini uzatmış, yaşı ilerlemiş onbinlerce yükümlü her gün siyasi kulislerde estirilen rüzgara göre papatya falı açar gibi gelecek planlaması yapıyor, ertesi gün gelen bir açıklamayla planları ters yüz oluyor.

Hükümet nedense bedelli askerlik beklentisi konusunda net bir açıklama yapmıyor, “olur” ya da “olmaz” demiyor.

Beklenti diri tutuluyor.

En son dün Suriye seyahati öncesi Başbakan Erdoğan bir gazetede yer alan bedelli askerlik haberi üzerine açıklama yaptı. Ver veya yok demedi sadece bu yöndeki haberleri “pişmemiş aşa su katmak” olarak değerlendirmekle yetindi.

Peki ne olacak? “Tek tip askerlik” konusunda hükümet nasıl bir karar alacak? Bu karar çerçevesinde bedelli askerlik çıkacak mı?

Dün bu konuyu hem iktidar partisinin etkili bir yöneticisi ile hem bir bakanla konuştuk.

Kesin bir karar yok. Ancak eğilim aşağı yukarı belirlenmiş durumda.

Edindiğim izlenimi şu şekilde özetleyebilirim:

İktidar partisinin askerlikle ilgili yapılacak düzenleme konusunda bir yasa teklifi hazırlığı sözkonusu değil. Ancak belirli bir görüş parti içinde oluşmuş durumda.

Parti sözcüsü Hüseyin Çelik, “tek tip” askerliğe, üniversite mezunuyla, profesörle, doktorla, ilkokul mezunu bir gencin aynı statüde askerlik yapmasına karşı olduklarını iki hafta önce resmen açıkladı.

Ancak Genelkurmay’ın düşündüğü, Milli Savunma Bakanlığı’nda hazırlıkları süren yeni askerlik modeline ilişkin çalışmada bu yönde bir düzenleme zaten önerilmiyor.

Emekli ve yeni Genelkurmay Başkanlarının dile getirdikleri ve şu anda Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde hazırlıkları süren çalışmada, sadece sürede tek tip öngörülüyor. Yoksa profesörle, doktorla, mühendisle, üniversite mezunları ile ilkokul mezunlarının tek tip askerlik yapmaları önerilmiyor. Farklı askerlik sürelerinin eşitlenmesi, kısa dönem askerliğin kaldırılması öngörülüyor.

Sürenin eşitlenmesi halinde halen 15 ay olan genel askerlik süresinin düşürülmesine askerlerin bir itirazı yok.

İktidar partisindeki genel eğilim, 15 aylık mevcut askerlik süresinin 9 aya düşürülmesi. Genelkurmay’ın ise bu aşamada bir yandan Türkiye’nin yakın coğrafyasındaki çatışma ve istikrarsızlıkların sürmesi, diğer yandan da içerde bölücü terörün devam etmesi nedeniyle bu sürenin 12 ay olarak belirlenmesini önerebileceği iktidar kulislerine yansımış durumda.

Milli Savunma Bakanlığı’nda askerlik tasarısı ile ilgili olarak yürütülen hazırlık çalışmalarında kısa dönem askerliğin kaldırılması önerilirken, üniversite mezunları için er ve erbaş dışı farklı bir model öngörülüyor.

Üniversite mezunlarının, doktor, mühendis, hukukçu gibi TSK’nın ihtiyaç duyduğu alanlardan gelenlerin temel eğitimden sonra yedek subaylığa ayrılması, diğer branşlardan gelenlerin ise ihtiyaç durumuna göre yine yedek subay veya er ve erbaşlardan farklı bir statüde görevlendirilmeleri öngörülüyor.

En çok konuşulan bedelli askerlik konusuna ise Genelkurmay’ın sıcak bakmadığı biliniyor. Aslında AKP yönetimi de terörün devam ettiği bugünkü ortamda bedelli askerlik uygulamasını doğru bulmuyor. Bunun ancak terörün kesin olarak tümüyle gündemden kalmasıyla düşünülebileceği ifade ediliyor.

Dün konuştuğumuz hükümet kanadından yetkili bir isim bu konuda özetle şunları söyledi:

“Sayın Başbakanımız muhtemelen önümüzdeki hafta Genelkurmay’dan brifing alacak. Ardından Milli Savunma Bakanlığı’nın tasarı taslağı Başbakanlığa gelecek. Ondan sonra hükümetimiz siyasi bir karar verecek. Kişisel görüşüme göre bu dönemde bedelli askerlik çıkmaz. Sadece şöyle bir ihtimal olabilir: Yaşı ilerlemiş olanlar için, örneğin 35 yaşın üstündekiler için birikimi eritmek amacıyla belki bir defalık düşünülebilir. Bu bir ihtimal olabilir. Onun ötesinde geneli kapsayacak bir bedeli askerlik uygulamasını bu dönemde kimse beklemesin...”

Evet askerlik konusunda şu anda üç eğilim öne çıkıyor:

1. Askerlik tek tip olmayacak, ama süre eşitlenecek. Üniversite mezunlarının bir bölümü yedek subay, bir bölümü de yedek subay benzeri ihdas edilecek bir statüde askerlik yapacak.

2. 15 ay olan askerlik süresi düşecek. 12 aya indirilmesi kuvvetli ihtimal.

3. Bedelli askerlik ihtimali ise çok düşük. 35 yaşın üstündekiler için belki...