23 Temmuz senaryoları ve hükümet formülleri

Başbakan Erdoğan’ın ortaya koyduğu “Tek başına iktidar olmazsam siyaseti bırakırım” iddiası sanıldığı kadar kolay bir hedef değil. Bunun için barajı üç parti geçerse yüzde 38, dört parti geçerse yüzde 40 civarında oy alması gerekiyor AKP’nin.

Alabilir mi?

Teorik olarak elbette alabilir. Fakat, anketler her ne kadar iktidar partisinin oy oranını yüksek gösterse de 38’in üstünde bir oy oranına erişmek kolay değil. Çünkü seçime katılma oranının yüzde 85’leri bulması durumunda üç partili Meclis’te tek başına iktidar olabilmek için en az 14 milyon civarında oy gerekiyor. Ki bu da AKP’nin 2002 seçimlerinde aldığı oy miktarını yüzde 35 oranında arttırmasıyla mümkün...

Başbakan bunu gerçekleştirebileceğine inanıyor.

Alabilirse ne ala. Partisi 14 milyonun üstünde bir seçmen kitlesinin teveccühüne mazhar olur, 22 Temmuz’da oy oranını yüzde 38’e çıkarabilirse üç partili Meclis’te rahatlıkla tek başına hükümet kurabilecek çoğunluğu yakalayabilir. Barajı dördüncü partinin de geçmesi durumunda tek parti hükümeti için gerekli oy oranı yüzde 40...

Bu rakama ulaşılıp ulaşılamayacağı Pazar gecesi belli olacak. Tek parti hükümeti mi çıkacak, koalisyon dönemi geri mi gelecek, Erdoğan siyaseti bırakacak mı bırakmayacak mı, başka bazı liderler veya partiler siyaset sahnesinden çekilecek mi, bütün bunları hep birlikte göreceğiz.

Ancak 22 Temmuz’da sandıktan tek parti hükümeti çıksa dahi bu kez barajı geçecek parti sayısının en az üç olacağı hemen hemen kesin gibi gözüktüğü için parlamentoda ezici çoğunluğa sahip bir iktidar bloku yeni dönemde hayal...

2002 seçimlerinde AKP 10 milyon 600 bin oyla parlamentoda 357 sandalyelik bir çoğunluk elde etmişti. Bu kez 14 milyonun üzerinde oy alan parti dahi 280-290 milletvekiliyle yetinmek durumunda.

O nedenle yeni dönemde iktidar parlamentoda çok rahat olmayacak.

Peki nasıl bir hükümet çıkacak?

Bunu elbette seçmenin iradesi ortaya çıkaracak. Ancak şimdiden en az altı hükümet formülü var.

1. Yüzde 38’in üstünde bir oy oranına ulaşması halinde AKP’nin kuracağı tek parti hükümeti,

2. Bu olmaz AKP yine yüzde 35’ler civarında bir oy oranına ulaşır ama milletvekili sayısı 260 civarında kalırsa, DTP’li bağımsızların red cephesinin dışında kalıp çekimser destek verebileceği zayıf bir AKP azınlık hükümeti,

3. Dört partinin barajı geçmesi durumunda AKP - DP koalisyonu,

4. Üç partili parlamentoda AKP - MHP koalisyonu,

5. Veya AKP - CHP koalisyonu,

6. CHP - MHP koalisyonu.

Bugün AKP’nin iktidar çoğunluğunu kaybetmesi halinde CHP - MHP koalisyonuna kesin gözüyle bakılıyor ama bu sanıldığı kadar kolay gerçekleşebilir bir ihtimal değil. AKP iktidar çoğunluğunu kaybetse milletvekili sayısı 260 civarında kalsa bile CHP - MHP koalisyonu mümkün olmayabilir. Bu iki partinin milletvekili toplamı 275’e ulaşamayabilir.

CHP- MHP koalisyonu olabilmesi, iki partinin milletvekili toplamının 275’e ulaşabilmesi için MHP’nin en az yüzde 17-18, CHP’nin de yüzde 27-28’lir bir oy oranı yakalayabilmesi gerekiyor.

O nedenle AKP’yi hükümet denkleminin dışında tutabilmek pek kolay görünmüyor. Ayrıca hükümet formülleri, koalisyon arayışları ile birlikte dikkate alınması gereken çok daha kritik bir konu olacak 23 Temmuz sabahından itibaren siyasetin gündeminde. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve uzlaşma...

Koalisyon için 275 aranırken diğer yandan da cumhurbaşkanlığı seçimi için 367’lik bir uzlaşma bloğuna ihtiyaç duyacak iktidar kanadı.