Vitrin düzenleme

Siyasi partilerde lider hegemonyasını teşvik eden ortamı araştırdık. Seçmenle temsilcisi arasındaki ilişkinin zayıflamasını vurguladık. Bu olayı seçim bölgelerinin 10-15-20 milletvekili seçilecek şekilde oluşturulmasına bağladık.

Çözüm çoklu (geniş) seçim bölgesinin terk edilmesidir. Yerine tekli (dar) seçim bölgesi ve iki turlu seçim önerdik. Bu yöntemde aday önseçimini de ilk turda seçmen yapabilmektedir. Liderin ve parti oligarşisinin gücü kırılmaktadır.

Türkiye’de lider hakimiyeti vatandaşın gözü önünde cereyan etmektedir. Bir hafta sonra siyasi partiler milletvekili adaylarını açıklayacaklar. Kimin ve listenin hangi sırasında aday olacağına kapalı kapılar arkasında lider karar verecektir.

Siyasi dekorasyon

Bu sürecin en ilginç tezahürlerinden biri her seçim öncesinde gündeme gelen ve medyayı çok meşgul eden “vitrin düzenleme” operasyonlarıdır. Frenk kökenli sözcük “cam” kökeninden gelir. İçinde eşyayı gösteren camlı dolap anlamınadır.

Türkçe kullanımında perakendecilerin mallarını sergilemesi öne çıkar. Amaç yoldan geçen müşteriyi cezbetmek, böylece dükkana girmesini sağlamaktır. Bir şey arayan potansiyel alıcı vitrinlere bakarak bir tür piyasa araştırması yapabilir. İngilizcede “vitrin alışverişi” denir.

Vitrinin düzenlenmesi başlı başına bir iştir. Müşterilerin ilgisini canlı tutmak için sık sık vitrin dekorasyonu değiştirilir. Pazarlama yöntemleri geliştikçe bu işte uzmanlaşmış özel dekoratörler ortaya çıkar.

Özellikle hizmet sektörlerinde vitrin işi sorunludur. Araba kiralama firması neyi sergileyecek?

Vitrinine çok güzel bir saat koyan fenni sünnetçi fıkrasını okurlarımın bildiğini sanıyorum.

Vitrin ustaları

Gelelim siyasi partilerin seçim öncesi vitrin düzenlemelerine.

Kamuoyunun yakından tanıdığı ve sevdiği kişiler aranır. Amaç bir taşla iki kuş vurmaktır. Partinin aslında dar kadrocu lider partisi olmadığı mesajı verilir. Ünlülere yönelik sempatinin partiye kazandırabileceği ek oy ise cabasıdır.

Ancak vitrin düzenlemesi lider ve yakın çevresi açısından fevkalade hassas bir konudur. Gelen ünlüler yakın ya da uzak gelecekte lider ve çevresine rakip olabilir. Vitrin seçiminde bu riski ortadan kaldırılacak tedbirler mutlaka alınır.

Bekleneceği gibi, Türkiye’de vitrin düzenleme ustalığı siyasi parti liderinin olmazsa olmaz vasıfları arasındadır. Usta her seçimde eski vitrini boşaldır. Yerine yeni bir vitrin koyar. Bu şekilde devam eder.

Bir soru: Geçmiş seçimlerde büyük gürültü ile milletvekili olan ünlülerden bugün hala siyasette etkili bir isim hatırlıyor musunuz?

Boş yere hafızanızı zorlamayın; yoktur. Yukarıda söyledik. Çoklu seçim bölgelerinin kaçınılmaz sonuçlarından biri de lider partilerinin ebediyen değişen vitrinleridir.