Reel kur ve para politikası

Mart sanayi üretimi TÜİK tarafından açıklandı. Piyasa geçen yıla göre toplam üretimin yüzde 1,3 artmasını öngörüyordu. Fiili sayı yüzde 0,2 çıktı. İmalat sanayii yüzde 1,1 arttı, elektrik-gaz-su üretimi yüzde 4 geriledi.

Böylece ilk çeyrek verileri tamamlandı. Büyümenin öncü göstergesidir. Ancak dün kendi dosyalarım üzerinde çalışma fırsatını bulamadım. İlk çeyrek büyüme tahminini önümüzdeki yazıya bırakıyorum.

Merkez Bankası’na yurt dışından akademik destek geliyor. John Hopkins’den Laurence Ball beğendiğim bir makro iktisatçıdır. Washington’daki sunumu Türkiye’yi inceliyor (eaf.ku.edu.tr/conference_20130422). Yeni çerçeveyi “denemeye değer” buluyor.

Denge reel kuru

Reel kur düzeyi para politikasında ayrı ve özel bir konum kazandı. Giderek mali piyasalar da buna uyum sağladı. Artık faiz kararı tahminlerinde reel kur boyutu da hesaba katılıyor.

Hangi reel kur? Merkez Bankası her ay yayınladığı TÜFE bazlı Tartılı Efektif Reel Kura (TERK) referans veriyor. Kısa süre önce bir yenilik yaptı. Reel kuru hangi düzeyde dengede kabul ettiğini de açıkladı.

Tanımı daha önce yazdım. Farklı hesapladığımı da anlattım. Bunu bir kenara koyuyorum. Merkez Bankası para politikasını kendi denge kuruna bakarak saptıyor. Dolayısı ile bizim için yararlı bir bilgi kaynağı oluşturuyor.

Dengeden sapmalar

Merkez Bankası’nın denge reel kuru sabit değil; her yıl yüzde 2 artıyor. Dolayısıyla fiili kurun dengeden sapma oranı resmi görmeyi kolaylaştırıyor. Son bir yılın gidişatı grafikte özetleniyor. Sapma eksi ise TL düşük değerli, artı ise fazla değerli demek.

2012’de kur genellikle denge değerinin altında kalıyor. 2013’te ise dört aydır üst üste reel kur denge değerinin üzerinde seyrediyor. Nisanda fark yüzde 1’e yaklaşıyor. Bir not düşelim: Dalgalara takılmayın; nedeni bizim enflasyonun oynaklığıdır.

Bu durumda Merkez Bankası TL’ye değer kaybettirmeye çalışacaktır. Ne kadar? Yüzde 1-2 yeterlidir. Döviz sepetini 2.10 TL’ye taşır. İki soru var: Yapabilir mi? Hangi araçları kullanarak? Bekleyelim, görelim.