Orta Vadeli Program

İki günde üç önemli iktisat politikası metni yayınlandı. Kötü rastlantı diyebiliriz. İşim zorlaştı. Öncelik sıralaması yaptım; Orta Vadeli Programla (OVP) başlıyorum.

Geçen ay bir IMF heyeti 4’üncü madde görüşmeleri için Türkiye’ye geldi. Özet rapor IMF ve Hazine’nin sitelerine kondu. IMF’in analizlerini okumak daima ilginçtir. Satır aralarında yararlı bilgiler yer alır. Genelde olumlu bir hava var.

IMF’in Dünya Ekonomik Görünüm raporu açıklandı. Temmuzdaki ara rapora göre 2012 ve 2013’te dünya büyüme tahminini aşağı çekti. Şimdi 2012 büyümesini yüzde 3,3 tahmin ediyor. Ama Türkiye tahminini yüzde 3’e yükseltti.

Ağustos sanayi üretimi tahmininde fena yanıldık. Geçen yıla göre yüzde 1,5 düşüş çıktı. Başta uzun bayram tatili, geçici etkenlerden kaynaklandığı kanısındayım. Eylülde telafi eder. Zaman serilerinde böyle dalgalanmalar olağandır.

OVP neden önemli?

Her yıl bütçenin Meclis’e sunulmasında önce kamuoyuna açıklanan OVP hükümetin temel iktisat politikası metnidir. Okurken aklıma iki yıl öncesinin Mali Kural tartışmaları geldi. Maliye politikasında esneklik kalmayacağı için karşı çıktım. Sonunda kabul edilmedi. OVP’nin çok daha kullanışlı olduğu bugün daha iyi görülüyor.

OVP’deki sayıların nitelik farkını iyi anlamalıyız. Biri hariç, hepsi tahmindir. Fiili gerçekleşmeyi iç ve dış koşulların seyri belirler. Büyüme, enflasyon, kur, istihdam, faiz, dış açık, bütçe dengesi vs. bu kategoridedir. Tutmaları şans eseridir.

Buna karşılık sayılardan biri tahmin değildir; taahhüttür. Hangisi? Hükümetin doğrudan denetlediği kamu harcamaları. Maliye politikası duruşunu özetleyen kritik sayıdır. Tutturulması gerekir. Böylece hükümete hesap sorma fırsatını da verir.

Diğer tahminleri küçümsemiyorum. Tersine, bunlar ekonomi yönetiminin hedef ve beklentilerini yansıtır. Yazılan konjonktür senaryosu hakkında bir fikir verir. Muhtemel politika tepkilerini öngörme olanağını sağlar. OVP’nin yararlı işlevleridir.

Muhafazakâr duruş

Hatırlatırım. Son zamlardan sonra “tarz-ı iktisat” üçe çıktı dedim. “Kurcular” ve “sıcak paracılara” ekonomi yönetiminin “orta yolcularını” ekledim. Düzeltmeyi zamana yayma çabasının AKP’nin benimsediği “muhafazakar” sıfatına uygun düştüğünü söyledim.

OVP’nin ekonomi politikası duruşu bu tanıma tam uyuyor. Haberlerde okudunuz. Maliye politikası biraz sıkılıyor. Büyüme biraz düşüyor. Döviz kuru biraz kıpırdıyor. Dış açık ve enflasyon biraz geriliyor.

OVP’deki hedef ve tahminlerin içsel tutarlılığı var mı? İlk bakışta evet ama derinlemesine analize zamanım olmadı. Gerçekçi mi? Bence hedeflenen bütçe harcamaları tutturulur. Buna karşılık tahminlerde ciddi sapmalar bekliyorum.

OVP’nin yararlarına yukarıda değindim; devam edeceğim.