Ocak’ta dış denge

Berkin Elvan’ı kaybettik. Siyasi kutuplaşmayı şiddet dalgasına dö-nüştürenlerin masum kurbanıdır. Acısını içimde hissediyorum. Sorumlusu hiç tereddütsüz Başbakan ve hükümettir. Toplumun tepkisinden ders çıkarmalarını temenni ediyorum.

Para piyasaları aniden gerildi. Bir ara dolar 2.25 TL’yi (sepet 2.68 TL), gösterge faiz yüzde 11,6’yı aştı. Siyasi gerginliğin yeniden sokak çatışmalarını tetiklemesi korkusudur. Hükümet siyasi hatalarının ekonomik bedelini ödüyor. Kendi düşen ağlamaz.

Dış açık daralıyor

Ocak ödemeler dengesi Merkez Bankası tarafından yayınlandı. CBNC-e anketi cari işlemler açığını 5 milyar dolar öngörüyordu. Gerçekleşme 4.9 milyar dolar çıktı. Geçen yıl 5.8 milyar dolardı.

Altın ithalatı geçen yılla aynı kaldı (0.2 milyar dolar). İyileşmenin 0.6 milyar doları dış ticaret açığının daralmasından, gerisi hizmet fazlasının artışından kaynaklanıyor.

Böylece yıllık dış açık 64 milyar dolar oldu. Geçen yılın 15.5 milyar dolar üzerindedir. Hesabı gene altın ticareti bozuyor. Artışa 17.2 milyar dolar katkı yapıyor. Yani altın-hariç dış açık 1.7 milyar dolar düşüşle 52.3 milyar dolara geriliyor.

Yeterli mi?

Ekonomi yönetimi yumuşak iniş hedefleyen politikalarla 2012’de altın-hariç dış açıkta belirgin daralma sağladı. İki kanal çalıştı: TL değer kaybetti ve iç talep yavaşladı. Ancak, düzeltme 2013’te durdu. Açık yüksek bir düzeye (53 milyar dolar) oturdu.

17 Aralık sonrasında ikinci dalga geldi. Kur ve iç talep etkisi güçlendi. Ne var ki, etkileri ocakta hissedilmedi. Gecikmeler (lags) olağandır. Gene beni tedirgin etti. Düzelme eğilimi bana açıkça yetersiz geldi.

Diğer fasıllara baktım. Net hata noksan fazlasında çarpıcı artış var. Son üç ayda 4.5 milyar dolar, yıllık 5.5 milyar dolar “nesebi gayri sahih” döviz girmiş. Anlamlı mı? Bilmiyorum. Şubat-mart verileri çıkınca anlarız.