Ocak sanayi üretimi

Yunanistan için kritik bir hafta başladı. Başbakan Papandreou AB’nin ağır topları nezdinde destek turuna çıktı. Sarkozy vaatkâr konuşuyor ama Almanya’nın etkilendiğine dair bir işaret görülmüyor. Kısa dönemde çözüm bulunacağını sanmıyorum.

Bu bilek güreşine IMF de çekildi. Yunanistan aba altında sopa gösteriyor. “Destek vermezseniz IMF’e giderim ha!” diyor. Çünkü bir euro ülkesinin IMF’e muhtaç kalması diğer üyelerin hoşuna gitmiyor. Kırk katır mı, kırk satır mı? Hayat zor...

Bizde piyasalar haftaya iyimser başladı. Son baktığımda borsa yukarı döviz kuru aşağı gidiyordu. Siyasi gerginlik, yüksek şubat enflasyonu vs. mali istikrar bozulmuyor. Ah şu piyasalar; “IMF lobisini” neden böyle üzüyorlar?

TÜİK’ten bir yenilik

Ocak sanayi üretimi dün TÜİK tarafından açıklandı. Daha önce yayınlanan kapasite kullanımı, ihracat ve enflasyon verilerinden 2010’un nasıl başladığı hakkında bir fikrimiz oluşmuştu. Sanayi üretimini merakla bekliyorduk.

TÜİK çok önemli bir yeniliği daha gerçekleştirdi. Takvim ve mevsim etkilerinden arındırma işlemine madencilik, imalat sanayii ve elektrik-gaz-su sektörlerini kattı. Böylece ana sektörler bazında bir önceki ayla karşılaştırmak kolayaştı.

Düne kadar bu hesapları kendim yapıyordum. Bir işten kurtuldum. Daha önemlisi, TÜİK’in imkânları benden fazla, yani hesaplarına daha çok güveniyorum. Basın özetine eklenen hesapları açıklayıcı notu meraklılara tavsiye ederim.

Artıyor ama...

Ocak’ta geçen yılın aynı ayına kıyasla toplam sanayi üretiminde yüzde 12.1; imalat sanayinde yüzde 14.4 artış var. İlk bakışta sanayinin yılın ilk ayını parlak geçirdiği kanısı oluşuyor. Ama kazın ayağı öyle değil.

Çünkü, endeksler geçen yıl aynı sıra ile yüzde 21.4 ve yüzde 24.4 gerilemişti. Demek ki bu yılın artışı geçen yılın düşüşünü telafi etmeye yetmiyor. Sanayinin çarkları Ocak 2008’in 10 küsur puan altında dönebiliyor.

Takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış verilere gelelim. Ocak ayını aralıkla karşılaştırıyoruz. Üretim artışları toplam sanayide yüzde 0.3’de, imalat sanayinde yüzde 0.7’de kalıyor. Yani ocakta sanayi üretimi aslında yatay seyrediyor.

Anlamı üstüne birkaç gözlem yapalım. Büyüme için kötü haberdir. Ekonomi 2010’a güçlü bir büyüme ivmesi ile girmedi. İç ve dış talepte canlanmanın sınırlı kaldığı diğer göstergelerden izleniyordu. Sanayi üretimi bu tespiti doğruluyor.

Enflasyon için iyi haberdir. Şubatta yıllık TÜFE artışının iki haneye tırmanması tedirginlik yaratmıştı. Kalıcı bir yükselişe dönüşmesinden korkuluyordu. Ocak sanayi üretimi enflasyon üzerinde talep baskısı olmadığını gösteriyor.

İstihdam ve işsizlik için kötü haberdir. Kriz sanayi istihdamını ciddi şekilde düşürdü. Son aylarda toparlanma sınırlı kaldı. Sanayi istihdamının kriz öncesi düzeyi 2010’da yakalaması bana hayal geliyor.