Mesleğe davet

Bir türlü güncel konjonktür konularına ısınamıyorum. Niyetim bugün Enflasyon Raporu ile başlamaktı. Aslında ilginç bilgiler var. Ama aciliyeti olmadığını farkettim. Belki Temmuz enflasyonu ile beraber bakarım.

Salı günü Milliyet’te Mehveş Evin’in John Nash’la söyleşisi yayınlandı. Türkiye’nin matematikte dünyada sondan ikinci olduğu bilgisine Nash’ın tepkisi: “iyi matematik bilmeyen toplumlarda adalet yoktur”. Evde eğitim bile daha iyi sonuç verebilir diye ekliyor.

Böyle aşırı indirgemeci lafları tasvip etmiyorum. Adalet nasıl ölçülüyor? Matematik eğitimi ile adalet arasında güçlü ampirik ilişki var mı? Diyelim bulduk, nedensellik hangi yönde? Matematik zekasının ille diğer alanlara uzamadığına kanıttır.

YÖK’ün yüzbinlerce öğrenciyi üniversite dışında tutan baraj uygulamasını protesto ediyorum. Üniversite hakkını lise diploması verir. Nokta. Sınavın amacı sadece sıralamadır; kısıtlama getirmesi hak gaspıdır. Mutlaka yargıya taşınmalıdır.

İktisat mı? İşletme mi?

Üniversite tercih günlerinde çok danışan oluyor. Bilgi Üniversitesi tanıtım toplantılarına da katılıyorum. Doğrudan mesleğimle ilgili soruluyor. İktisat mı? İşletme mi? İnsanların aradaki farkı tam göremediğini izliyorum.

Son yıllarda işletme eğitimi moda oldu. İyi üniversitelerin işletme bölümleri yüksek puan gerektiyor. Vatandaş şöyle düşünüyor: Madem ki o bölüm daha yüksek puanla öğrenci alıyor, demek ki eğitimi daha yararlı.

Kazın ayağı hiç de öyle değildir. Giriş taban puanını talep belirler. Yüksek puan yüksek talep demektir. Ama bu talebin rasyonel olduğu anlamına gelmez.

Soru: Ya işletme eğitiminin daha yararlı olduğunu düşünenler yanılıyorsa?

İlginç bir fasit daire de başlıyor. Yetenekli öğrenciler işletme eğitimine gidiyor. Üniversiteyi bitirdikten sonra daha yetenekli oldukları için iş hayatında daha başarılı oluyorlar. Böylece işletme okumanın daha yararlı olduğu kanıtlanıyor (!).

Geçmişin gelecek için önemli ipuçları taşıdığı doğrudur. Ama geçmişin gelecekte tekrarını beklemek büyük hatadır. İşletme eğitiminin son onyılda başarılı kariyer olanağı sağlamış olması önümüzdeki onyılda bunun süreceği anlamına gelmez.

Bence iktisat

Açıkçası, iktisat eğitiminin yeni nesilleri 21’inci yüzyıla daha iyi hazırladığını düşünüyorum. Matematik, istatistik ve ekonometrik aletler aracılığı ile soyut model kullanma alışkanlığı geliştiriliyor. Eğitim biraz zorlaşıyor ama katma değeri yükseliyor.

Modern toplum fevkalade karmaşık ekonomik ilişkiler üzerine inşa edilmiştir. Bunları kavramak ve bir ekonomi vizyonuna sahip olmak gelişmeleri doğru süzmeyi kolaylaştırır. Başarılı kariyerin önünü açar.

Özellikle matematikle özel sorunu olmayan gençlere iktisat okumalarını öneriyorum. Üniversiteden sağlam bir altyapı ile mezun olurlar. Muhasebe, pazarlama, organizasyon, vs. işletme konuları seçimlik derslerle ya da sonra MBA ile kolayca tamamlanır.

Son 5 güne girdik. Lütfen tercihinizi dikkatli yapın. Kolay gelsin.