Konut fiyatları endeksi

Yunanistan’ın sildiği 105 milyar euro borç kimin üzerinde kalacak? Özel kesim içindeki kavganın ayrıntısını köşe komşum Ali Ağaoğlu dün anlattı. Zararın farklı oyuncular arasında dağılımı tartışılıyor. Yani sıfır toplamlıdır. Ocak ödemeler dengesi Merkez Bankası tarafından yayınlandı. Piyasa 5.5 milyar dolar cari işlemler açığı öngörüyordu. 6 milyar dolar çıktı. Geçen yıla eşittir. Dolayısı ile yıllık açık 77 milyar dolar düzeyinde sabit kaldı.

Döviz talebi arzın üzerinde mi? İşaretler bu yöndedir. Son baktığımda döviz sepeti 2.08 TL’ye, dolar 1.80 TL’ye gelmişti. Şubat ortasında döviz sepetinin 2.01 TL’ye ve doların 1.73 TL’ye düştüğünü hatırlatalım.

Kısa dönemde döviz kuru ile dış açık arasında doğrudan bağ yoktur. Ancak yüksek petrol fiyatı Türkiye’nin “yumuşak iniş” çabasını zorlaştırıyor. İktisat politikasında revizyon ihtimali gündeme geliyor. Konu çok önemli; bir yazı dizisi gerektiriyor.

Çok ihtiyaç vardı

Dün Merkez Bankası internet sitesine ödemeler dengesi verilerini indirmek için girdim. Ne göreyim? Cuma günü yeni hesaplanan Konut Fiyatları Endeksi kamuoyuna açıklanmış. Hoş bir sürpriz oldu.

Konut fiyatlarının konjonktür analizindeki önemi küresel kriz sonrasında iyice belirginleşti. Örneğin ABD için hazırlanan Case-Shiller endeksi artık istihdam, enflasyon, büyüme gibi temel makro göstergeler arasında yer alıyor. Kısa süre önce özel kesim devreye girdi. Birini biliyorum. Reidin adlı uluslararası kuruluş (reidin.com) büyük iller için konut fiyatını ve kiraları hesaplıyor. Ama hem abonelik gerektiriyor hem kapsamına hâkim değiliz.

Bireysel konut kredileri Merkez Bankası’nın işini kolaylaştırıyor. Gayrimenkul değerlendirme şirketleri tarafından düzenlenen değerlendirme raporlarını bankalardan topluyor. Kredinin kullanılması bile gerekmiyor. Veri tabanını bunlar oluşturuyor. Yöntemle ilgilenenler için ayrı bir açıklama eklenmiş. Kapsanan (ve kapsanmayan) iller, kullanılan formüller, tanımlar vs. ayrıntılı bilgi veriliyor. Neyse, çok önemli bir boşluğu dolduran bu endeks için yönetimi kutluyorum.

Konut enflasyonu

İki endeks var. Biri yeni (ilk kez satılan) ya da eski tüm konutları kapsıyor. 26 bölgede 73 ilin verilerini kullanıyor. Sekiz il yeterli veri olmadığı için kapsam dışında kalıyor. Diğeri sadece yeni konutların fiyatlarına bakıyor. Yeterli veri bulunan 26 ili kapsıyor. Ancak yeni konut endeksi il bazında yayınlanmıyor. Veriler Ocak 2010’dan başlıyor. Yani yıllık fiyat artışı Ocak 2011’den itibaren hesaplanıyor.

Endeksten bol görsel malzeme çıkar. Hangisinden başlamalı? Bölgeleri karşılaştırmayı düşündüm. Toplam ve yeni konut fiyatlarına baktım. Sonunda Türkiye için konut fiyat artışını tüketici enflasyonu ile karşılaştırdım. Diğerleri sonraya kaldı.

Grafik kendisini iyi anlatıyor. Bir: Konut fiyatı TÜFE’den hızlı artıyor. İki: Zirveyi 2011 ortasında görüyor. Üç: Yıl sonunda tüketici enflasyonu ile makas kapanıyor. Bilginize...