Kasım enflasyonu

ABD’de Kasım tarım dışı istihdamı yayınlandı. İstihdam arttı mı? Hayır, azaldı. Ama son 23 ayın en küçük düşüşü gerçekleşti. İstihdamın iki yıl sonra yatay seyre geçmesi ihtimali bile mali piyasaları sevindirdi. “Züğürt tesellisi” denir.

Bernanke’nin Fed Başkanlığı’na yeniden atanması için Senato’nun onayı gerekiyor. Komisyon üyelerinin sert eleştirileri medyaya yansıdı. Senatörler Bernanke’yi fena hırpalıyor. Çok ayıp! Olur mu, siyasetçi bürokrata hesap sorabilir mi?

Derecelendirme kuruluşu Fitch Türkiye’nin kredi notunu BB eksiden BB artıya yükseltti. Bir ay önce pozitif izlemeye almıştı. Türkiye’nin kredi notunun ekonominin gerçeklerini yansıtmadığı bir süredir söyleniyordu. “IMF lobisinin” canı sıkılmıştır.

Ekim dış ticaret verileri TÜİK tarafından yayınlandı. Geçen yıla kıyasla Ekim’de ihracat yüzde 4 artarken ithalat yüzde 15 düştü. Dolayısı ile dış ticaret açığı yarıya indi. Beklediğimden daha iyi duruyor. Ayrıntıları bir yazı gerektiriyor.

Yüksek bekleniyordu

Kasım enflasyonu Cuma akşamı çıktı. TÜİK yılbaşından itibaren enflasyon ve dış ticaret verilerini saat 17 yerine 10’da açıklayacak. Doğrusu budur. Sıra Merkez Bankasında; ödemeler dengesi de sabah yayınlanabilir.

Kasım’da tüketici fiyatlarında nisbeten yüksek bir artış bekleniyordu. Kendi tahminime baktım. Yüzde 1.1 demişim ama 0.2 puan yukarı çıkar diye not düşmüşüm. Bu açıdan sürpriz bir sonuç gelmedi.

Tüketici fiyatları -TÜFE- yüzde 1.3 arttı. Geçen yılın 0.4 puan üstündedir. Yıllık enflasyon aynı oranda artarak yüzde 5.5’a tırmandı. Nisan’dan bu yana yıllık TÜFE enflasyonu yüzde 6’nın altında seyrediyor. Bu da tarihi bir rekordur.

Üretici fiyatları -ÜFE- yüzde 1.3 arttı. Geçen yıl sıfır olmuştu. Yıllık artış yüzde 1.5’a yükseldi. Nisan-Ağustos döneminde yıllık ÜFE eksi seyretmişti. Sonbaharda sert düzeltme bekliyordum. Şimdilik yumuşak gidiyor.

Daha önce yazdım ama bir kez daha hatırlatmak istiyorum. Merkez Bankası enflasyonun açıklanmasından hemen sonra “Fiyat Gelişmeleri” raporunu yayınlıyor. Ana eğilimleri özetliyor. Kısa bir analiz yapıyor. Meraklılara tavsiye edilir.

Düşük enflasyona devam

Ekim’de enflasyon yüksek çıkınca sormuştuk: TÜFE’de düşüş eğiliminin sonuna gelindi mi? Yani enflasyonda yeniden artış eğilimi başladı mı? Cevabımız ‘hayır’ oldu. İki önemli göstergeye dikkat çektik.

Özel Kapsamlı Tüketim Göstergeleri -ÖKTG- para politikasının etki alanı dışındaki fiyat hareketlerini temizliyor. Örneğin enerji, gıda, içki, tütün ve altını hariç tutan yıllık ÖKTG-I yüzde 4’ün altına Nisan’da indi. Kasım’da yüzde 3.9 çıktı. Artış işareti görülmüyor.

Kiralar talep fazlası kökenli enflasyon baskısını iyi yansıtır. Her ay kontrol ediyoruz. Yıllık kira enflasyonu Mayıs 2007’den bu yana geriliyor. Kasım’da 2003 bazlı seride ilk kez yüzde 5.4’le TÜFE’nin de altına indi.

Bu olumlu etkilere rağmen yıllık TÜFE az da olsa arttı. Temel neden nisbi fiyatlarda gerçekleşen değişimdir. Gıda fiyatlarının tüm dünyada yükselmesi en önemlisidir. Petrolün 70 dolara oturması, altının fırlaması ve içki-sigara vergi artışları diğerleridir.