İlk yarıda sanayi üretimi

Haziran sanayi üretim verileri TÜİK tarafından yayınlandı. Böylece 2102’nin ilk yarısı için büyüme ve konjonktür açısından ilk önemli gösterge kesinleşti.

Mayısta bir önceki yıla kıyasla sanayi üretimi artışı yüksek (yüzde 5,9) gelmişti. Aydan aya açıklanması zor dalgalanmalar olabiliyor. Genel eğilime bakınca, haziranda daha yavaş artması bekleniyordu. Öyle oldu.

Haziranda bir önceki yıla göre toplam sanayi üretimi yüzde 2,7; imalat sanayii üretimi yüzde 1,8 arttı. 2011’de, aynı sıra ile, artış hızı yüzde 7 ve yüzde 7,8 olmuştu. Sanayi üretimindeki yavaşlamanın boyutunu gösteriyor.

Nitekim takvim ve mevsim etkisi arındırılınca mayısa göre sanayi üretiminde sert bir düşüş beliriyor. Toplam sanayi üretimi yüzde 2, imalat sanayi üretimi yüzde 2,2 geriliyor.

Şaşırtıcı değildir. Euro bölgesi sorunları ihracatı kötü etkiliyor. Bu da imalat sanayii üretimini kısıtlıyor. Bu koşullarda hem toplam hem imalat sanayii üretiminin az da olsa artması olumlu bir gelişmedir.

Eğilimler

İkinci çeyrek verileri ile devam edelim. Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıyoruz. İlk çeyrekte toplam sanayi üretimi yüzde 2,8 ve imalat sanayii üretimi yüzde 1,8 artmıştı. İkinci çeyrekte sanayinin çarkları biraz daha iyi dönüyor. Üretim, aynı sıra ile, yüzde 3,4 ve yüzde 3,1 artıyor.

İlk yarı verilerine bakalım. Geçen yıla göre artış toplam sanayi üretiminde yüzde 3,1; imalat sanayii üretiminde yüzde 2,4 çıkıyor. 2011’in ikinci yarısında üretimin, aynı sıra ile yüzde 7,1 ve yüzde 7,2 gibi yüksek oranlı artışlarını hatırlatalım.

Yıllık ortalamalara dönelim. Haziran itibariyle yıllık ortalama artış toplam sanayide yüzde 5’te, imalat sanayiinde ise yüzde 4,7’de kalıyor. 2011 sonunda yüzde 9 civarında seyrediyordu. Gene yarı yarıya düşüş görülüyor.

İkinci çeyrekte büyüme

İmalat sanayii üretimi artışı ile büyüme hızı arasında güçlü bir ilişki vardır. Krizde imalat sanayii üretimi milli gelire kıyasla daha sert düşmüştü. Dolayısı ile toparlanma döneminde daha hızlı büyüdü. 2011’de ilişki dengelendi.

Grafikte çubuklar çeyrek bazında imalat sanayii üretimi artışını, çizgi büyüme hızını gösteriyor. 2011’in ikinci çeyreğinden bu yana imalat sanayii üretimi ve milli gelirde artış hızının birbirine çok yakın seyrettiği görülüyor.

İkinci çeyrekte büyüme ne olur? Sanayi-milli gelir ilişkisinde beklenmedik bir değişim olmadığı takdirde ilk çeyreğin mutlaka üzerinde gelecektir. Bence yüzde 4’ü aşar. Yılbaşında 2012 için verdiğim yüzde 4,5 büyüme tahmini ile uyumludur.