İlginç mesajlar

Bugün mesai saati bitiminde (17.00’de) TÜİK Mayıs enflasyonunu yayınlayacak. TÜFE’nin yüzde 1’in üstünde artması bekleniyor. Yıllık tüketici enflasyonun iki haneye ulaşması ihtimali çok yüksek duruyor.

Kısa dönemde enflasyon ekonominin kritik makro göstergesi olma özelliğini sürdürüyor. 1990’lara kıyasla yüzde 10 enflasyon başarı gibi gelebilir. Ancak iki buçuk yıldır (2006’dan bu yana) enflasyon hedefin üstünde seyrediyor. Ara bir türlü kapanmıyor.

Üstelik, bu arada iç talep gözle görülür, elle tutulur şekilde durakladı. Büyüme hızı istihdam açısından tehlikeli kabul edilecek sınırın altına indi. TL değer kazandı. Merkez Bankası gecelik faizleri yüksek tuttu. Enflasyon direnmeye devam ediyor.

Sıcak para ve döviz kuru

Son hafta benim en çok ilgimi çeken gelişme döviz cephesinde yaşandı. Dolar 1.22 YTL’yi, euro 1.90 YTL’nin altını gördü. Borsa endeksi ve devlet tahvili faizleri ile kur arasında ilişkinin kopması tartışıldı.

Mali piyasaları doğrudan izlediğimi söyleyemem. İktisatçılar zaten borsaya akıl erdirememekle ünlüdür. Ben de uzmanların yazdıklarını okuyorum. Analizlerinden ne olup bittiğini çıkarmaya çalışıyorum.

Şöyle anlıyorum: Merkez Bankası’nın faizi yükseltmesi ve bundan sonra da faiz artışlarına devam edeceğini ilan etmesi yabancılar için TL’yi cazip hale getirmiş. Ancak TL’de uzun vadeli pozisyon almaya ikna edememiş. Dolayısı ile yabancılar kısa vadeye, özellikle gecelik faize geliyorlarmış.

Bu durumun “sıcak para” tanımına tam tamına uyduğu çok açıktır. Döviz yüksek faizin getirisine geliyor. Ama TL riski sadece birkaç gün, birkaç hafta için alınıyor. Her an geri dönmeye hazır bekleniyor. Bence burada önemli bir mesaj yatıyor.

Yerliler döviz alıyor

Bu arada bir başka gelişme ilgi çekiyor. Yerliler bir türlü dövize doymuyor. Kurun aşağı gitmesini döviz toplamak için fırsat kabul ediyorlar. Kur yukarı dönünce satmaya ise pek yanaşmıyorlar. Neticede yerlilerin döviz stoğu artmaya devam ediyor.

Veriler medyada yayınlandı. 2005 sonunda yerlilerin döviz hesabı 60 milyar dolardı. Takriben üçte ikisi gerçek kişilerin, üçte biri tüzel kişilerin hesaplarında yatıyordu. 2006 sonunda 75 milyar dolara, 2007 sonunda 95 milyar dolara yükseldi.

Mayıs ortası itibarıyla yerlilerin döviz hesabı 102 milyar doları gördü. Oran az çok aynı: Gerçek kişilerde 70 milyar dolar, tüzel kişilerde 30 milyar dolar. Bu sayıların temsil ettiği mesajı da önemsiyorum. Doğru okunmasında yarar görüyorum.