Havaalanı ihalesine bakıyorum

Nisan enflasyon verileri TÜİK tarafından açıklandı. Piyasa tüketici fiyatlarında yüzde 0.6’nın üzerinde artış bekliyordu. Yüzde 0.4 çıktı. Böylece TÜFE’de yıllık artış yüzde 6.1’e geriledi. Son iki yılın en düşük değeridir. Merkez Bankası tahminleri ile uyumludur.

Türkiye’nin kredi notu artacak mı? Küresel piyasalar öyle düşünüyor. Cuma günü gösterge faiz kısa bir süre için yüzde 5’in altını gördü. Döviz sepeti 2.07 TL’de çakılıp kaldı. Borsa (BIST-100) 90 bine yaklaştı.

İstikrarın fazlası bizim meslek açısından iyi haber değildir. Vatandaşın ekonomiye ilgisi azalır. İlginç konu sıkıntısı çekilir. Gel de bol çalkantılı günleri özleme...Neyse ki burası Türkiye, nasıl olsa işler gene bir şekilde karışır. Sabredeceğiz.

Göz yanılması

İstanbul’un yeni havaalanı için yapılan ihaleyi dün bütün gazeteler manşete taşıdı. Herhalde canlı yayının da katkısı var. Vatandaş 50 bin lirayı bir arada zor görüyor. Birileri ekranda milyarları konuşuyor. İlgi çekmesi normaldir.

Neticede biraz karmaşık bir kiralama ihalesidir. 25 yıllık toplam üzerinden yürütülmesi başarılı bir halkla ilişkiler operasyonudur. Yıllık 1 milyar euro kira asla böyle ilgi yaratmazdı. “Göz yanılması” (optik illüzyon) denebilir.

Maalesef anlamsız karşılaştırmalara yol açıyor. Örneğin toplam kira yıllık milli gelire bölünüyor. Yüzde 4’ü aşıyor. Hesap yanlıştır. Pay ve paydanın aynı süreyi kapsaması gerekir. Doğrusu binde 2‘ye (KDV dahil) ulaşmıyor. Abartılı bir sayı değildir.

Neden euro?

Beni rahatsız eden esas konu ihalenin euro ile yapılmasıdır. Bizzat devletin kira gelirini başka ülkelerin parasına endekslemesini uzun süredir eleştiriyorum. Havaalanı Türkiye’de, Türk şirketler işletiyor, yolcunun ezici çoğunluğu Türk, ama kira euro ile!

Benzer projeyi Almanya dolarla, ABD yada Japonya euro ile kiralar mı? Asla; mutlaka kendi parasını kullanır. Yüksek enflasyon (dandik para) döneminde Türkiye döviz kullanmaya mecbur kaldı. Alışıldı. Olağan karşılanıyor.

Halbuki koşullar değişti. Yabancılar TL tahviline koşuyor. Hükümet TL’ye güveni tesis ettiğini iddia ediyor. Sonra kirayı dövizle saptıyor. “Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu!” Doğrusu enflasyona endeksli TL ile kiralamadır.

Hükümeti kınıyorum.