Gene döviz kuru

Küresel borsalar geçen haftayı sıkıntılı geçirdi. Halbuki Kasım’da başlayan alım dalgasının daha bir ayı bile dolmamıştı. Mali varlık fiyatlarının ekonominin temellerinden koptuğunu son dönemde çok tekrarladık.

OECD kamuoyunda “zenginler klubü” diye bilinir. Tarihin ilginç bir cilvesi olarak Türkiye’de klubün eski üyelerinden biridir. Yılda iki kez “Ekonomik Görünüm” yayınlar. Kasım sayısı çıktı. Önemli bir çalışma, tahminlerini ayrı bir yazıda ele almak istiyorum.

Bu kez piyasalar faiz kararını doğru tahmin etti. Para Politikası Kurulu gecelik faizi çeyrek puan düşürdü. Böylece Merkez Bankası’nın borçlanma faizi yüzde 6.5’a, fonlama faizli yüzde 9.5’a geldi. Faizde dibe ulaşıldı mı? Karar metni “gelişmelere bağlı” diyor.

Ekim sonu banka kredileri stoğu açıklandı. Krizin ilk aylarında kredi hacmi nominal olarak düştü. Sonra yatay seyretti. Eylül’de biraz kıpırdadı. Ekim’de daha belirgin bir artış var. İç talebin canlanması açısından olumlu haberdir.

Döviz kuru çok önemlidir

Döviz kuru polemiği sürüyor. Başkan Yılmaz, bir konuşma sonrasında gelen soru üzerine Merkez Bankası araştırmasının sonuçlarına yönelen eleştirilere cevap verdi. Dün gazetelerde yer aldı. En azından bir konu açıklık kazandı. Başkan Yılmaz:

“Türkiye’nin ihracatında kurdan kaynaklanan sorunlar yoktur demedik. Biz aklımızı peynir ekmekle yemedik. Aklımız başımızda. Ancak her şeyi kurun altına koyarak kolaycılığa kaçmayalım diyoruz.”

Ege Cansen asla dayanamaz, mutlaka bu topa girer diyordum. Hürriyet’teki köşesinde döşenmiş: “Yağmurun tarıma faydası yoktur.” Ege’den okuyalım:

“Atadan dededen çiftçisiniz. Hayatınız ekip biçmekle geçmiş. Yağmurun yağmadığı yıllarda mahsulün kıt, yağdığında bol olduğunu aynen görmüşsünüz. Yağmura rahmet demişsiniz. Yani Allahın en önemli iki vasfından biri olan ” bereket getirici, bağışlayıcı “ sözcüğünü uygun görmüşsünuz.

Derken bir gün gazetelerde okumuşsunuz ki, Tarım Bakanlığı “bilimsel” bir araştırma yapmış, ve “yağmurun mahsule etkisi olmadığını” keşfetmiş. İşte o durumda ne hissederseniz, ben de “cari açıkla döviz kuru arasında ilişki yoktur” tezini savunan raporlar hakkında öyle hissediyorum.”

Döviz kuruna müdahale

Dalgalı kur rejimini kabul etmiş ülkelerde döviz kuruna açıkça müdahale eğilimleri güçlenmeye başladı. İlk hareket geçen ay Brezilya’dan geldi. Ülke parasının hızla değerlenmesini engellemek için sıcak paraya vergi koydu.

Kısa süre içinde başka ülkeler izledi. Tayvan yabancıların yerli para cinsinden vadeli mevduatına kısıtlama getirdi. Ardından Hindistan, Endonezya, Tayland ve Kore’den sıcak paraya karşı uyarılar geldi. Önümüzdeki dönemde liste uzayacaktır. Bu arada Obama’nın açık taleplerine rağmen Çin’in parasını düşük değerli tutmakta direndiğini hatırlatırım.

Şaşırtıcı değildir. Döviz kuru ekonominin en kritik fiyatıdır. Uzun vadeli büyüme stratejisinin temel araçlarından biridir. Spekülatörlere teslim edilmeyecek kadar önemlidir. Yani gerektiğinde kamu otoritesi döviz kuruna müdahale eder. Nokta.