Faiz lobisi üzerine

Veri zengini bir haftaya girdik. Nisan sanayi üretimi dün açıklandı. Bu sabah ilk çeyrek milli geliri ve nisan ödemeler dengesi yayınlanıyor. Mecburen bunlara odaklanacağım. Bugün Gezi polemikleri ile devam ediyorum.

Olayların oluş sırasını hatırlayalım. Mayıs ortasında Merkez Bankası faiz indirimine gidiyor. Faizler tarihin en düşük düzeyine geriliyor. Kısa süre sonra Gezi direnişi başlıyor. Giderek yakın tarihin en büyük toplumsal hareketine dönüşüyor.

Korelasyon ve nedensellik farkına yeni değindim. Düşük faizi siyasi gerginliğin izlediği açıktır. Arada nedensellik olabilir mi? Bir mekanizma bulmak gerekir. Yaygın zihniyet zaten komploya yatkındır. “Faiz lobisi” bu işlevi yerine getiriyor.

Lobi’yi bırak

Türkiye ilginç bir ülkedir. Direnişçilerin bir bölümü uzun süredir hükümeti faiz lobisinin adamı (ve Soros’çu) ilan etmişti. Şimdi Başbakan direnişçileri faiz lobisine (ve Soros’a) hizmet etmekle suçluyor.

Yani herkes aynı tarafta...

Arşive baktım. Bende de “lobi takıntısı” var. Çeşitli tarihlerde “yüksek faiz-düşük kur lobisini”, “IMF lobisini”, “sıcak paracıları” vs. eleştirdim. Özü aynıdır.

Bugün dönüp “yüksek faiz lobisi yoktur” diyemem.

Çünkü vardı. Di’li geçmişe dikkat çekerim. Özellikle 2003 sonrasında uygulanan yanlış para politikalarında belirleyici oldu. Zamanında yeterince anlattım. Küresel kriz sonrasında etkisi kalmadı. Mağlup oldu denebilir.

Çarşı’ya bak

Müfettişlik sınavına hazırlanan eski öğrencilerim uğradı. Siyasi gerginlik TL varlıklara değer kaybettirince yabancı yatırımcı nasıl kârlı çıkar diye sordular. Zihin jimnastiği yaptık. Bir türlü ekonomik mantığını yakalayamadık.

Bir an için olayların sıcak paranın çıkarına olduğunu kabul edelim. Hâlâ önemli bir soru kalıyor. Faiz lobisi bu sürece Çarşı’yı nasıl kattı? Doğrusu cevabını bir türlü bulamadım.

Komplo teorisi uzmanlarından yardım bekliyorum.

Sosyal medyada usta siyasetçi Osman Bölükbaşı’na atfen harika bir özdeyişe rastladım. “Memuru süslü avrat, zengini hayırsız evlat, siyasetçiyi kör inat batırır”. Bence Çarşı bilmecesine de ışık tutuyor.