2011’de istihdam ve işsizlik

Maliye Bakanlığı Ocak ayı bütçe gerçekleşmesini açıkladı. Faiz-dışında 7.1 milyar TL, bütçede 1.7 milyar TL fazla çıktı. Enflasyonu düzeltince bile her ikisi de tarihi rekorlardır. Sıkı maliye politikası sürüyor.

Merkez Bankası ve TÜİK tarafından hesaplanan Tüketici Güven Endeksi Ocak’ta yükseldi. Ekimde dibi görmüştü. Üç aydır istikrarlı bir artış eğilimi oluştu. Yani tüketici mali piyasaların karamsarlığını paylaşmıyor. Vatandaşın sağduyusu diyebiliriz.

Bir başka ‘yumuşak iniş’ işareti elektrik tüketimi verilerinden geldi. Ekonomik faaliyetin önemli bir öncü göstergesidir. Yıllık artış Kasım’da yüzde 16, Aralık’ta yüzde 10’dan Ocak’ta yüzde 9’a geriledi. Geçen yıl yüzde 13’tü.

Yunanistan krizinde son gözüktü mü? Dünya nefesini tutmuş papatya falı açıyor: Batacak, batmayacak, batacak... Bilen beri gelsin. Dikkatinizi çekerim: TL hiç etkilenmedi. Son baktığımda döviz sepeti 2.04 TL’nin altına inmişti.

Rekoru bol yıl

Hanehalkı İşgücü Araştırması Kasım sonuçları TÜİK tarafından yayınlandı. Ekim-Aralık dönemini kapsıyor. Dolayısı ile dördüncü çeyrekte ve böylece 2011’de istihdam ve işsizlik sayıları kesinleşti.

Dördüncü çeyreği geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştırarak başlayalım. 15+ yaş nüfus 1.2 milyon artarken toplam istihdamda artış 1.4 milyon oldu. Yani istihdam nüfustan 200 bin kişi daha hızlı arttı.

O sayede işsiz sayısı 400 bin kişi azalarak 2.4 milyona geriledi. Böylece işsizlik oranı yüzde 9.1’e düştü. Son çeyrek için 2005’te başlayan seride en düşük değerdir. 2011’in başarılı istihdam performansının son çeyrekte de devam ettiğini gösteriyor.

Yıllık verilere geçelim. İşsizlik oranı 2009’da yüzde 13.7 ve 2010’da yüzde 11.7 olmuştu. Bu yıl yüzde 10’un altına inmesini bekliyorduk. Gerçekleşme yüzde 9.6 oldu. Evet; bu da tarihi rekordur.

Ekonominin istihdam yaratma gücünün bir diğer göstergesi katılım oranıdır. Çalışanlar ve işsizler toplamını 15+ yaş grubuna bölerek hesaplanır. 2011’de yüzde 50.1 ile en yüksek tarihi değerine ulaştı. Geçen yıl yüzde 49’du.

Hâlâ eğilim güçlü

Yakın dönem eğilimlerini daha iyi anlamak için mevsim etkileri temizlenmiş verileri tercih ediyoruz. İş gücü, istihdam ve işsizlik için bunları artık TÜİK yayınlıyor. Alt kalemleri kendimiz hesaplıyoruz.

2005 başından bu yana mevsim etkisi arındırılmış işsizlik oranları grafiktedir. Bir bakıma son yedi yılın konjonktürünü özetliyor. Küresel krize kadar (2008 sonbaharı) işsizlik oranı yüzde 10 civarında geziniyor. Krizde işsizlik patlıyor. Nisan 2009’da yüzde 15’le zirveye tırmanıyor. Sonra ekonomi toparlandıkça geriliyor.

Ağustosta eski dibi yakalıyor (yüzde 9.6). Ama orada kalmıyor. Üç aydır yeni dip düzeyinde (yüzde 9.3-9.4) yatay seyrediyor. Güçlü istihdam olanakları tüketicinin güveninin ana nedenlerinden biridir. ‘Yumuşak iniş’ için önemli bir destektir.