2010’da istihdam

Para Politikası Kurulu salı günü politika faizini ve karşılık oranlarını değiştirmedi. Önce yeni politika bileşiminin etkisini görelim diyor. Büyümeden kur ve enflasyona, farklı çekinceleri olabilir. Mali kesim çok sevindi. TL derhal değer kazandı.

Spekülasyona müsait bir gelişmedir. Ancak Merkez Bankası aba altında sopa göstermeyi ihmal etmedi. Para politikasını aynı yöntemle sıkmaya devam edeceğini hatırlattı. Yazı konusu yapıp yapmamaya karar veremedim. Ben de bekleyeceğim .

Maliye Bakanlığı ocakta bütçenin fazla verdiğini açıkladı. Hazine nakit dengesinden zaten anlamıştık. Gelirde yüzde 20,4; vergi gelirinde yüzde 14,2; faiz dışı harcamada yüzde 12,9 artış var. Sıkı maliye politikası sürüyor.
TÜİK ve Merkez Bankası’nın müştereken hazırladığı tüketici güven endeksi ocak sonuçları yayınlandı. Tüketicinin güveni sağlamdır. Endeks üç aydır son yılın zirvesinde yatay seyrediyor. Büyüme ve istihdam için iyi, dış açık için kötü haberdir.

Büyüme hızlanınca

Hanehalkı İşgücü Araştırması kasım verileri TÜİK tarafından açıklandı. Ekim-aralık dönemini yani son çeyreği kapsıyor. 2010’un tümü için istihdam ve işsizlik sayıları da elimize geçti.

Lafı dolaştırmayacağım. 2010 istihdam ve işsizlik açısından çok parlak bir yıl oldu. İnkâr edecek halimiz yok. Ben dahil, iktisatçıların büyük bölümü ekonominin bu performansını öngöremedi. Sonuç en iyimserin beklediğinden bile iyi çıktı.

Oluşan “fazilet dairesi” biliniyor. Tüketici ekonomiye güvendi, harcamaktan korkmadı. Bankalar onu kredi ile destekledi. Küresel likidite bolluğu bankaları fonladı. Patlayan özel tüketim yatırım harcamalarını da canlandırdı. Büyüme hızlandı. İstihdam arttı. Tüketiciye büsbütün güven geldi. Böyle devam etti.

Yıllık ortalamaları kısaca görelim. İstihdam 22.8 milyon kişiye yükseldi. Tarihi zirvedir. Bir yılda yaratılan istihdam 1.3 milyondur. Son beş yılın rekorudur. Aynı durum ücretli istihdamı için geçerlidir. 1 milyon artışla 13.8 milyon kişiye yükseldi.

Doğal olarak, istihdamda hızlı artış işsiz sayısının 3 milyon kişiye düşürdü. Geçen yılın yarım milyon altındadır. İşsizlik oranı da bir yılda yüzde 13,9’dan yüzde 11,7’ye indi. Büyük başarıdır.

Ayrıntıdaki şeytanlar

Gelelim şeytanın gizlendiği ayrıntılara. Birine epeydir dikkat çekiyorum. Tarım istihdamı 400 bin artışla 5.8 milyon kişiye yükseldi. 2007’nin ise 800 bin üstündedir. “Tarımsallaşma mucizesi (!)” diyoruz. Bilmecedir.

Diğeri sanayi istihdamının 400 bin artışla 4.5 milyon kişiye yükselmesidir. Hem düzey hem artış son beş yılın rekorudur. Şaşırdım. Sanayi üretiminde özellikle son çeyrekte beliren canlanmayı yansıtıyor. Umutlanalım mı?
Konjonktürü takvim ve mevsim etkisi temizlenmiş seriler üzerinde izliyoruz. TÜİK’in hesabına göre, Kasımda işsizlik oranı yüzde 11,2 ile Ağustos 2008 düzeyine geriledi. İşsizlik oranında düşüş devam eder mi? Nereye kadar?
Sanayi istihdamında takvim ve mevsim etkisini ben temizliyorum. Kasım’da bir önceki 4.64 milyon kişi ile rekor kırıyor. Bir önceki ayın yüzde 3,8 üstündedir. Haziran 2008’deki eski zirveden 135 bin kişi daha yüksektir. Tam anladığımı söyleyemem.