Paralar 1 ay içinde iade ediliyor! Kesinti yapılmıyor, gerekçe göstermeye de gerek yok
Her sene olduğu gibi gelecek sene de öğrenciler istediği liseyi veya üniversiteyi kazanmak için sınavda ter dökecek. Hazırlık için ise özel kurs merkezlerine kayıtlar yaptırılmaya başlandı. Verilen eğitimlerin kalitesi öğrencinin başarısında büyük öneme sahip. Bazı durumlarda veliler ve kurs merkezi karşı karşıya gelebiliyor. Verilen eğitimleri beğenmeyen aileler, para iadesi isteyip çocuklarının kaydını sildiriyor. İade talebi reddedilen veliler ise hukuki yollara başvurmak zorunda kalıyor. Peki dershaneler ücretleri iade etmek zorunda mı? Kurs merkezleri paraları iade etmezse veliler ne yapabilir? Özel eğitim kurumları nereye şikayet edilir? Avukat tarafından konuya ilişkin kritik detaylara yer verildi.
ÖZGE SEREN DOĞU /gazetevatan.com
Yeni eğitim ve öğretim yılı 12 Eylül’de başladı. Her senenin sonunda milyonlarca öğrenci, lise ve üniversite sınavına giriyor ve istediği yeri kazanmak için sınavda ter döküyor. Aileler de iyi bir okulu kazanması için genellikte bir sene öncesinden çocuklarını dershaneye gönderiyor. Eylül ayında yüz yüze eğitimin başlamasıyla birlikte, özel kurs merkezlerine sınavlara hazırlık için kayıtlar yaptırılıyor. Dershanelerde verilen eğitimin kalitesi öğrencinin başarısında etkili oluyor. Bazı durumlarda ise kurs merkezi ile veli karşı karşıya gelebiliyor. Verilen eğitimleri beğenmeyen aileler, paralarının iadesini isteyerek dershaneden çocuklarının kaydını sildiriyor. Ancak paranın geri ödenmesi her kurum için geçerli olmayabiliyor.
‘ÜCRETİ İADE EDEMEYİZ’ CEVABI
Bazı kurslar paraları iade ediyor. Bazı veliler ise ödenen ücretin kendilerine geri verilemeyeceği cevabı ile karşılaşıyor. Bu durumda ise veli, para iadesi için harekete geçip dava yoluna gidiyor. Veli ile dershane arasında yaşanan son olay ise Yargıtay kararına konu oldu.
VELİ PARAYI ALAMADI, MAHKEMEYE BAŞVURDU
8. sınıfa giden iki çocuğunu iyi bir lise kazanmaları için nakit olarak 4.200 TL ödeyerek dershaneye yazdıran veli, verilen eğitim hizmetini beğenmedi. Çocukların kaydını da sildirerek ödediği ücretin iadesini talep etti. Tüm çabalarına karşın parasını alamayan veli en sonunda Tüketici Mahkemesi'ne başvurdu.
Dershanenin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediğini öne süren veli, ayıplı hizmet nedeniyle çocuklarının akranlarından geri kaldığını ve sınavda başarısız olacağına dair ümitsizliğe kapıldığını, böylece manen de zarar gördüklerini belirtti. 1000 TL manevi tazminat, 3000 TL bakiye hizmet bedeli olmak üzere toplam 4 bin TL'nin yasal faiziyle özel etüt merkezinden tahsilini istedi.
MAHKEMEDEN DAVAYA RET, YARGITAY’DAN EMSAL KARAR!
Davalı kurs merkezi ise soyut gerekçe ile kayıt iptalinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istedi. Mahkeme dershane lehine karar vererek davanın reddine hükmetti. Ancak davacı veli, kararı temyiz edince devreye Yargıtay 3. Hukuk Dairesi girdi ve emsal nitelikte bir karara imza attı.
VELİ MEMNUN KALMAZSA DERSHANE PARAYI İADE EDER
Kurs merkeziyle imzalanan sözleşme tarihinde yürürlükte olan yönetmeliklere dikkat çekilen Yargıtay kararı sonucu velinin hizmeti beğenmemesi durumunda para iadesinin yapılmasının zorunlu olduğu bildirildi.
Peki veliler böyle bir iade reddi durumu ile karşılaştığında ne yapabilir ve hangi adımlar izlenebilir? Kendi isteğiyle kayıt sildiren öğrencinin peşin ödediği eğitim ücretinden kesinti yapılması mümkün mü? Bu işlem Tüketici Kanunu’na aykırı mı? Özel eğitim Kurumları nereye şikayet edilir? Avukat Muhsine Tülin Kavasoğlu açıkladı. İşte detaylar…
Avukat Kavasoğlu, veliler veya öğrenciler ile özel okul, özel kurs, dershane, etüt merkezi gibi özel okul eğitim kurumları arasında yapılan sözleşmelerin sürekli borç ilişkisi doğuran iş görme sözleşmeleri olduğunu belirterek veli veya öğrencinin tüketici olduğu için bu sözleşmelerin aynı zamanda da birer tüketici işlemi olduğuna dikkat çekti.
Özel okul veya özel kurs sözleşmelerinde öğretim ücretinin, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'ne uygun olarak belirlenerek ilan edildiğini ifade eden Kavasoğlu, "Veliler, çocuklarını kaydetmek istedikleri özel eğitim kurumları ile sözleşme imzaladıklarında aralarında karşılıklı borç ve haklardan oluşan bir hukuki ilişki meydana gelir. Bu hukuki ilişki uyarınca özel eğitim kurumunun asli borcu öğrenciye öğretim vermek, velinin asli borcu ise öğretim ücretini ödemektir. Sözleşme varlığını sürdürdükçe taraflar borçlarını yerine getirmekle yükümlü olacaktır." dedi.
DERSHANEDEN KAYIT GERİ ALINABİLİR Mİ?
Veliler, sözleşme imzaladıkları özel öğretim kurumlarından çeşitli sebeplerle çocuklarını almayı isteyebiliyor. Bu durumda imzalanan sözleşmenin sona ermesi gerekiyor. Peki bu durumda hangi iptal nitelikleri söz konusu?
Avukat Kavasoğlu, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Sona erme, veli ve özel öğretim kurumunun karşılıklı anlaşması ile (ikale) olabileceği gibi, velinin tek taraflı sona erdirme iradesini özel öğretim kurumuna bildirmesi yoluyla da olabilir. Tek taraflı sona erdirme öğretim dönemi başlamadan evvel gerçekleşirse 'sözleşmeden dönme', öğretim dönemi başladıktan sonra gerçekleşirse 'sözleşmenin feshi' niteliğindedir." ifadelerini kullandı.
KURS MERKEZİ ÖDENEN ÜCRETİ İADE ETMEK ZORUNDA
Dershaneye ödenen ücretin ne kadarının veliye iade edileceğini detaylı olarak açıklayan Avukat Muhsine Tülin Kavasoğlu, ücret iade tutarının hesaplanmasına ilişkin de bilgi verdi. İşte o detaylar: "Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği uyarınca, yönetmelik kapsamında bulunan kurumlar öğretim yılı başlamadan ayrılanlara yıllık öğretim ücretinin yüzde 10’u dışındaki kısmı iade etmek zorundadır. Öğretim yılı başladıktan sonra ayrılanlara ise yıllık öğretim ücretinin yüzde 10’u ile öğrenim gördüğü günlere göre hesaplanan miktarın dışındaki kısmı iade edilir.
ÖĞRENCİ İÇİN ÖDENEN TUTAR İADE EDİLECEK ÜCRETTEN AZ İSE...
Kayıt sırasında ya da kurumdan ayrılış tarihine kadar öğrenci için ödenen tutar iade edilecek ücretten az ise, öğretim kurumu eksik kalan kısmın ödenmesini isteyebilir.
Öğrenim ücretini ders saati ücreti olarak belirleyen kurumlarda dönem başlamadan ayrılanlara öğrenim ücretinin yüzde 10’u dışındaki kısmı iade edilir. Dönem başladıktan sonra ayrılanlara öğrenim ücretinin yüzde 10’u ile öğrenim gördüğü ders saati sayısına göre hesaplanan miktarın dışındaki kısmı iade edilir. Bu kapsamda kurslar (dershaneler) yer alıyor.
Tersinden bakarsak, dersler başlamadan özel öğretim kurumlarından ayrılan öğrenci ücretin yüzde 10’unu ödemek durumundadır. Dersler başladıktan sonra ayrılan öğrenci, yıllık ücretin yüzde 10’u ve ayrıldığı ana kadar geçen öğrenim günlerine ya da ders saatlerine isabet eden ücretlerini ödemelidir. Kalan kısmı iade alabilir.
İADE TUTARI NASIL HESAPLANIYOR?
Kurslara kayıt sırasında yapılan sözleşmede kaç saat ders verileceği yazılı. Bu nedenle sözleşmede yer alan ders saat sayısına göre ücret iade tutarı hesaplanacak. Genellikle bir süre devamsızlık sonrasında kurslardan ayrılma söz konusu oluyor. Ücret hesaplamasına devamsızlık yapılan ders saatleri dahil edileceğinden, hakkaniyetli bir hesaplama için kurstan ayrılma (fesih) kanıtlanabilir bir şekilde yazılı olarak yapılmalı."
ÜCRET İADESİ 1 AY İÇİNDE YAPILIYOR VE ZORUNLU!
Öğrencinin veya velinin öğretim kurumundan ayrılma nedenine ilişkin bir kısıtlamanın söz konusu olmadığını belirten Avukat Kavasoğlu, ücret iadesine hak kazanmak için okuldan ayrılmanın (dönme veya feshin) haklı veya geçerli bir sebebe dayanmasının gerekmediğine dikkat çekerek, "Velinin öğretmenler ile ilgili memnuniyetsizliği, okulun başarısızlığı, öğrenciye katkı vermemesi, vb. konular burada açıklanan iade kuralları ile ilgisizdir. Ancak bu gibi hallerin bulunması, Türk Borçlar Kanunu uyarınca borcun ihlali durumu oluşturuyorsa genel hükümlere göre zararın tazmini istenebilir. Ücret iadesi ise her koşulda talep edilebilir. İade, ayrılma tarihinden, yani dönme ve fesih tarihinden itibaren bir ay içerisinde yapılmak zorundadır.
YÜZDE 10'LUK KESİNTİ OLMADAN PARANIN TAMAMI GERİ ÖDENİR
Özel okullara kayıt yaptıran ancak öğretim yılı başlamadan sınavla giriş yapılan resmi bir okula kayıt yaptıran öğrenciler için ayrık bir durum tanınmıştır. Öğretim yılı başlamadan sınavla öğrenci alan resmî okulların dokuzuncu sınıflarına kayıt yaptırdığını belgelendiren öğrencilere ödedikleri ücret yüzde 10’luk kesinti yapılmadan iade edilecektir." dedi.
DERSHANE PARA İADESİ YAPMAZSA VELİ/ÖĞRENCİ NE YAPABİLİR?
Velinin veya öğrencinin, ücret iadesi hakkı bulunmasına rağmen iade alamaması halinde başvurabileceği hukuki çareler olduğunu söyleyen Kavasoğlu, “Özel öğretim kurumları ile yapılan sözleşmelerin birer tüketici işlemi olduğundan bahsetmiştik. Bu sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar da tüketici hakem heyetleri ve tüketici mahkemelerinde görülür. Uyuşmazlık tutarı 30.000 TL’nin altında ise tüketici hakem heyetine, bu tutarın üzerinde ise tüketici mahkemesine başvurmak gereklidir.
Tüketici mahkemelerine başvurulacaksa öncelikle zorunlu arabulucuya başvurmak, anlaşma sağlanamazsa dava açmak gereklidir. Veli veya öğrenci, sürece başlamadan önce ilamsız icra takibi yapmayı da seçebilir. Bu halde öğretim kurumunun itirazı ile takip duracak, itirazın iptali için yargılama yapılması gerekecektir.” dedi.
DÜZENLEMENİN UYGULANDIĞI ÖĞRETİM KURUMLARI
İade düzenlemesinin uygulandığı öğretim kurumlarına ilişkin de bilgi veren Kavasoğlu, “Ücret iadesine ilişkin düzenlemeler genel olarak okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul, ortaöğretim yabancı, azınlık ve özel eğitim okulları, milletlerarası özel öğretim kurumları, kurslar, dershaneler, özel öğretim kursları, sosyal etkinlik merkezleri, özel ulaştırma hizmetleri, mesleki eğitim ve geliştirme kursları, uzaktan öğretim yapan kuruluşları, motorlu taşıt sürücüleri kursları, iş makineleri sürücü eğitim kursları, hizmet içi eğitim merkezleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri mesleki eğitim merkezleri için uygulanıyor.
ÜNİVERSİTELER PARA İADESİ KAPSAMINA DAHİL DEĞİL
Üniversiteler kapsama dahil değildir. Her bir üniversite için kendi yönetmelikleri ve Türk Borçlar Kanunu’nun hükümleri esas alınarak bir değerlendirme yapılması gerekir.” dedi.
