Depremde yıkılmayan binaların sırrı ne? İşte çürük ve sağlam beton farkı
Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra yıkılan ve ayakta kalan binaların yapıları incelemeye alındı. Peki yıkılmayan binaların sırrı ne? Çürük ve sağlam beton farkı nedir? İnşaat ve Deprem Yüksek Mühendisi Mehmet Emre Özcanlı, yapı denetimi öncesi yapılan binalara ilişkin yaptığı değerlendirmede, "Geçmişte, yapı denetimi yokken, özellikle elle dökülen betonlarda göz kararı torbalar dahi beton dökümlerin içine girebiliyordu" dedi.
CNN TÜRK'te Ahmet Hakan ile Tarafsız Bölge programına konuk olan çürük ve sağlam beton arasında hangi farklar var sorusunu cevapladı. İnşaatlarda hazır beton kullanımının daha doğru olduğunu belirten Özcanlı, "İkisi de beton numunesi. Görsel olarak bakınca bu agregası, çimentosu daha uygun. Diğeri ise elle bile ufalanıyor. Yapı denetim olayı olmadığı zamanlarda daha büyük sorunlar yaşanıyordu. Şu anda yapı denetim olduğu için daha zor oluyor. Hazır beton kullanılıyor bazı kırsal yerlerde diğer türlü yapılıyordur. Hazır betonda kolaylık var, normal dökseniz zor bir şey. Bir sertifikasyon var artık. Hazır beton kullanmak daha iyi. Hazır Beton Birliği hatırı sayılır şekilde bir denetleme yapıyor. Betonu düzgün ürettiler diyelim, onun yerine gidene kadar yaşanan sorunlar ve su katma olayı etkiliyor. Orası karanlık, orada irsaliyeden kontrolün yapılması lazım. Nakliyede, inşaatlarda bu denetimin yapılması lazım. Biz betonarme bina yapmayı beceremiyoruz” dedi.
"HER ZEMİNE BİNA YAPILABİLİR"
Kandilli'de tezini yazarken deprem olduğunu söyleyen Özcanlı, şu ifadeleri kullandı: “O esnada oraya Japonlar o bölgeye geldi. Tezi bırakıp sahaya indik. Daha sonra 2000 yılında Japonya'ya gittim ve teknolojileri gördüm. Biz de mimar mühendisler var mesela. Japonya'da binalarla sadece mimarlar ilgileniyor. Japonya'da beton var ama daha farklı teknolojiler kullanılıyor. Donatı yani demir eksiklikleri var bizde. Zemin etütü çok önemli.
Zemin hassasiyetinin pek uygulandığını söylenemem. Her zemine bina yapılabilir yeter ki o zemine uygun olsun. Ben küçük bir bina yapıyorum. O binada altta sıvılaşma olayı var. Enjeksiyon yapmak istedim. Zemine çimento basıyorsunuz alttaki suyu kurutuyorsunuz. Maalesef bizim halkımız gördüğüne para veriyor. Türkiye'de herkes belgesini aldıktan sonra müteahhitlik yapabiliyor. Zemine uygun yapacağız binaları. Çelik yapılar yapacağız. Biz de bu tip profiller üretilmiyor. Endüstriyel bir ürün, çelikte toptan göçme olmuyor. Eğilir bükülür ama içinden çıkarsınız.”
SİSMİK İZOLATÖR NEDİR?
“Sismik izolatör antisismik cihazlardan biri. Dünyada 2 çeşit var” diyen Özcanlı, “Sürtünme esaslı ve kauçuk esaslı. Bir de üst yapıda kullanılan damperler var. Bunlar da histeriklik, vizkon ve sürtünme esaslı izolatörler. Kuvvet yerden geliyor. İzolatörler oynuyor ve yapı duruyor. Türkiye'de hastanelerde zorunlu dünyada hiçbir ülkede yok başka. Deprem bölgesindeki 11 hastanede var bu sistem ve hiçbirinde yapısal hasar yoktu.
Yukarıda ameliyat oluyor hiçbir sıkıntı yok. İzolatörlü olup sıkıntı yaşayan hiçbir hastane yok. Tek tek tüm hastanelere gittik. Biz gurur duyduk şahsen. İzolatörlerin güzelliği artçı olsa da farklı deprem olsa da değiştirmeye gerek yok. Kolonlara çivi çakmak çok küçük noktaysa sorun değil ama neden çakalım? Çakmamak daha iyi. Kolon kesmek en önemli konu. Böyle bir şey olamaz” ifadelerini kullandı.
