Tamamlayıcı emeklilik sistemi nasıl olacak? Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminde kıdem tazminatı ne olacak? 14 milyon çalışanı ilgilendiriyor!

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yeni emeklilik sistemi detayları ortaya çıktı. 2017 yılında rafa kaldırılan kıdem tazminatı fonu yeniden hükümetin masasında. 1 Ocak 2022’de yürürlüğe girmesi planlanan tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES) kapsamında, kıdem tazminatının fona dönüştürülmesi öngörülüyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta kabine toplantısından sonra yaptığı açıklamada, tamamlayıcı emeklilik sigortasını hayata geçireceklerini duyurmuştu. Bu açıklamanın ardından Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ile birlikte TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, TİSK ve TOBB Başkanları ile bir araya gelerek 2 model içeren taslak hakkında bilgi verdi. Sıkı görüşmelerin yaşanacağı ve 14 milyon kişiyi ilgilendiren sistemin nasıl uygulanacağı araştırılmaya başlandı. Peki, Tamamlayıcı emeklilik sistemi nasıl olacak? Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminde kıdem tazminatı ne olacak? İşte Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nin detayları...

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) uygulamasına yönelik ek düzenleme kapsamında, yeni bir emeklilik sistemi üzerinde çalışılıyor. 2022'de devreye girmesi beklenen uygulamanın detayları ortaya çıkmaya başladı. 2017 yılında rafa kaldırılan kıdem tazminatı fonu yeniden hükümetin masasında. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta kabine toplantısından sonra yaptığı açıklamanın ardından Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ile birlikte TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, TİSK ve TOBB Başkanları ile bir araya gelerek 2 model içeren taslak hakkında bilgi verdi.

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ NEDİR?

Tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES) ile kıdem tazminatının fona dönüştürülmesi öngörülüyor. Planlanan modelde; kıdem tazminatını, 2017 yılında çalışanlar için başlatılan otomatik bireysel emeklilik sistemine (otomatik katılım) entegre edip, fonlu sisteme geçmek amaçlanıyor. Kıdem tazminatı ve BES’in birlikte kurgulandığı karma modelle fon oluşturularak Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne (TES) geçilecek.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES) yeniden yapılandırılmış hali olarak uygulanacak. Önceden Otomatik BES adı altında çalışanların BES’e girmesi devlet tarafından destekleniyordu. Bu sistemde, çalışanın maaşından yüzde 3 kesinti yapılıyordu ve yatırılan tutarın yüzde 25’i kadar da devlet katkısı sunuluyordu. Ancak bunun dışında işveren katkısı yoktu.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nde ise devlet katkısı devam ederken, çalışandan olduğu gibi işverenden de kesinti yapılması bekleniyor. Bu kesintilerin hepsi, çalışan adına açılan hesapta aydan aya birikecek ve çalışan nemalanacak. 2017’de başlayan Otomatik Bireysel Emeklilik Sistemi, TES haline gelecek. Hem çalışanın maaşından kesinti olacak hem de işveren ve devlet katkı sağlayacak.

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ NASIL OLACAK?

Buna göre çalışanın maaşından belirli bir miktarın kesileceği (az maaş alandan az, çok maaş alandan çok) işverenin de belirli oranda katılacağı, devletin de yine belirli oranda katkı yapacağı bir fon oluşacak. BES sistemindeki devlet desteğine (yüzde 3) işveren katkısının da eklenmesi bekleniyor.

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİNDE İKİ FORMÜL MASADA

1-Zorunlu olacak birinci modelde, işveren her ay çalışanın brüt ücretinin yüzde 3’ünü TES hesabına aktaracak. Bu da yıllık bazda 11 günlük bir kıdem tazminatı hakkına denk geliyor. Kalan 19 günlük tutara denk gelen brüt maaşın yüzde 5.33’ü kadar tutar ise şimdi olduğu gibi aynı sistemle devam edecek ve ayrılık durumunda ödeme yükümlülüğü işverende olacak.

2-İkinci modelde, taraflara seçme şansı sunulacak. Ya şu andaki mevcut sistemin devamı tercih edilecek ya da yeni modele geçilecek. Bu yeni modelde işveren payının yanı sıra devlet payı da söz konusu olacak. İşçiler de prim ödeyecek.

EMEKLİLİKTE KIDEM TAZMİNATI NE OLACAK?

Birinci modelde, çalışılan her yıl için 19 günlük kıdem tazminatının mevcut sistemde olduğu gibi aynen devam etmesi, 11 gün için de işverence her ay brüt ücretin yüzde 3’ü oranında tamamlayıcı emeklilik sistemine (TES) prim yatırılması öngörülüyor.

- Asgari ücretlilerden brüt ücretin yüzde 0.5’i

- Ücreti bir asgari ücretten fazla 2 asgari ücretten az olanlardan yüzde 1.5

- Ücreti 2 asgari ücret ve üzeri olanlardan yüzde 2.5

- TES’e, asgari ücretin yüzde 1’i oranında devlet katkısı yapılacak.

Ayrıca, damga vergisi, gelir vergisi indirimi, stopaj indirimi yoluyla da 0.5 puanlık katkı sağlanacak. Böylece, asgari ücretli bir işçi için TES’e aylık yüzde 6 oranında prim aktarılacak.

Zorunlu olacak birinci modelde, işveren her ay çalışanın brüt ücretinin yüzde 3’ünü TES hesabına aktaracak. Bu da yıllık bazda 11 günlük bir kıdem tazminatı hakkına denk geliyor. Kalan 19 günlük tutara denk gelen brüt maaşın yüzde 5.33’ü kadar tutar ise şimdi olduğu gibi aynı sistemle devam edecek ve ayrılık durumunda ödeme yükümlülüğü işverende olacak.

Yeni sistemde işverenin mevcut yükünü artırmayacak bir katkı formülü kurgulanacak. İşsizlik Fonu’ndan katkı yapılması da masadaki seçeneklerden biri. TES için az maaş alandan az, maaşı yüksek olandan daha yüksek kesinti yapılacak. Çalışan istediği zaman TES’ten çıkamayacak. Kademeli çıkış veya konut, evlenme ve sağlık gibi ihtiyaçlarda belli bir çekim hakkı (yüzde 10-15’i gibi) tanınacak. Çalışan, emekliliği geldiğinde sistemden çıkabilecek.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, sosyal tarafların mutabakatı ile kurulacak bir sistem olacak. Yeni işe girip, emekliliği uzun olanlar, TES’e ve fonlu sisteme dahil edilecek. Belli bir yaş sınırının üstünde olanlar ile emekliliğine az kalan çalışanlar ise TES’e dahil edilmeyecek.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, yaptığı açıklamada, “Taraflarla müzakereler sürüyor. Masada bir iki değil birden fazla model var. Buradaki temel hedefimiz, çalışanımızın emekli olduğunda iyi bir gelir seviyesini sağlamak. Bu sistem sayesinde ikinci ve üçüncü basamağı kazandırabilmek. Kıdem tazminatında 30 güne karşı gelen yüzde 8.33 oranımız var; o, oran korunacak. Birden çok model var. Gönüllü ve ihtiyari seçilecek kısmı da olacak” dedi.

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ KİMLERİ KAPSAYACAK?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, sosyal tarafların mutabakatı ile kurulacak bir sistem olacak. Yeni işe girip, emekliliği uzun olanlar, TES’e ve fonlu sisteme dahil edilecek. Belli bir yaş sınırının üstünde olanlar ile emekliliğine az kalan çalışanlar ise TES’e dahil edilmeyecek.