‘Konut sektörü için kilit konumda’ deyip uyardı! Şantiye şefliğinde yeni dönem
Konut yapımında bulunan şantiye şefleri ile ilgili yeni dönem! Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik kapsamında meslekle ilgili pek çok düzenleme getirildi. Buna göre şantiye şeflerinin aynı anda üstlenebilecekleri iş miktarı, işin büyüklüğüne göre düzenlenecek. Düzenlemeyi değerlendiren TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası 2. Başkanı Nusret Suna, şantiye şeflerinin kilit konumda olduğunu ifade ederek, çok kritik bir deprem hatırlatmasında bulundu.
YASİN ARSLAN | gazetevatan.com
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hazırlanan ve Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanan "Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"e göre, bina inşaatlarında planlama, denetim ve organizasyon gibi şantiye şefliği hizmetlerinde genel bir iyileştirme yapıldı. Düzenlemeyle, şantiye şeflerinin iş sayısı işin büyüklüğüne göre düzenlendi ve şantiye şefleri için deneyim şartı getirildi.
Konuya ilişkin Twitter üzerinden paylaşımda bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, "Şantiye şefleri yönetmeliğini yeniledik. İş sayısını iş büyüklüğüne göre düzenledik. Yeni adım, yeni istihdam alanı doğuracak, yaklaşık 10 bin mimar-mühendise iş kapısı açılacak. Hayırlı olsun" ifadelerini kullandı.
“SAĞLIKLI YAPI ÜRETİMİ ÇOK ÖNEMLİ”
Şantiye şeflerine ilişkin düzenlemeyi gazetevatan.com’a değerlendiren TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası 2. Başkanı Nusret Suna ise düzenlemenin getirdiklerini ve mesleğe yönelik tavsiyelerini anlattı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kendilerinden görüş ve tavsiye talep ettiğini ve oda olarak gerekli çalışmayı yaptıktan sonra gerekli önerileri sunduklarını dile getiren Suna, “İnşaat Mühendisleri Odası iki yıldan beri güvenli yapıların oluşturulması adına, yapı üretiminin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için kampanyalar düzenledi. Arkadaşlarımız bu süreçte ilgili tüm kurumlara bilgiler verdi. Yani endişelerimiz nedir? Çünkü Türkiye'nin topraklarının büyük bir bölümü deprem riski taşıyor. Böyle bir durumda sağlıklı yapı üretimi çok önem kazanıyor. Zaten başımıza ne geliyorsa bu yapıların deprem güvenliği açısından zayıf olması nedeniyle geliyor. 17 Ağustos 1999 depreminde bu acıyı yaşadık, 2020 yılındaki İzmir depreminde de bunu yaşadık. Depremin merkezinin Sisam adası olsa dahi İzmir'de onlarca can kaybını ve onlarca yapının hasar almasının önünü kesemedi. Anlaşılıyor ki yapılarımıza gereken önemi veremiyoruz. Bunun nedenlerinden en önemlilerinden birisi de şudur; doğru proje üretiminin, doğru denetimin ve doğru uygulamanın olmayışıdır. Bunlar arasında en önemli olan uygulamadır. Bunun başında bulunması gereken en önemli kişi ise şantiye şefidir” dedi.
“ŞANTİYE ŞEFİ İŞVEREN VEKİLİDİR”
Şantiye şefliğinin çok önemli bir meslek olduğuna dikkati çeken Suna, şantiye şefliğini işveren vekilliği olarak tanımlayarak, “Hem işverenden önce hem de işçiden önce sahaya gelecek, çalışmalara başlayacak, gerekli denetimleri yapacak ve de akşam işten çıkacak en son kişi olacak. Yani çok kritik bir müessesedir. Sorumluluğu çok fazladır. Aslında bir bakıma kamusal bir görevdir. Fakat bundan önceki yönetmelikleri de hatırlayacak olursak, mühendisler ve mimarlar sınırsız derecede şantiye şefliği alabiliyordu. Çok uğraştık ve senelerce söyledik. Sonuç olarak bakanlık bunu 5'e kadar düşürdü. Yani yeni düzenlemeye kadar bu böyleydi. Bir mimar ya da inşaat mühendisi, aynı anda 5 yapının kontrolünü, denetimini, sorumluluğunu yapamaz. Düşünün her fırsatta söyleniyor beklenen bir İstanbul depremi var. Bunun üzerinden de konuşacak olursak, İstanbul büyük bir megakent, şantiye şefinin Beylikdüzü'nde bir şantiyesi var, Beykoz'da bir şantiyesi var, Pendik'te bir şantiyesi var. Bu kişinin aynı gün buraları dolaşma imkanı yok. Evinden çıksa ancak bir tanesini yapabilir. Bir kişi eskinden 10 tane 20 tane şantiye şefliği alabiliyordu. Büyük uğraşlardan sonra bunu 5'e kadar indirdiler. Bizim önerimiz ise bu değildi, her şantiyeye tek şef şeklideydi. Şöyle diyordu odamız; 1500 metrekare üstü bütün işlerin şantiye şefliğinin tam zamanlı olarak yapılsın, mesleki deneyim aranmasın, şantiye şefleri meslek için eğitim alsın ve şantiye şeflerinin özlük hakları geliştirilsin” ifadelerini kullandı.
“ÖNERİMİZ TEK İNŞAATTA ÇALIŞAN TAM ZAMANLI ŞANTİYE ŞEFLERİ”
Suna, tam zamanlı şantiye şefi derken, 1500 metrekare yapılarda her şantiyede bir mühendis bulunmasını önerdiklerinin altını çizerek, “Bir yapının deprem güvenlikli, sağlıklı ve yaşanılabilir halde olması için olmazsa olmaz şartlardan biridir ama bunu bu şekilde önerdik. Yayınlanan yönetmelikte peki karşımıza ne çıktı; bir mühendis 1500 metrekareyi geçmeyen 4 işi aynı anda alabilir dedi. 4500 metrekareyi geçmeyen 3 işi, 7500 metrekareyi geçmeyen iki işi ve bunu geçerse de tek işi alabilir dedi. Bunlar bir iyileştirme gibi gözükebilir, bunu asla inkar edemeyiz fakat bir de ülkemizin gerçeklerine bakmamız lazımdır. TÜİK'in 2021 verilerine baktığımızda, Türkiye’de ruhsata tabi işlerin yüzde 72'si konut üretimi. Bu konut üretiminin yüzde 64'ü ortalama 1800 metrekare civarında. Yani yapılarımızın büyük bir bölümü, 1500 metrekare ve altında. Yani yeni çıkan yönetmeliğe göre mühendisler 4 işi aynı anda yapabilecek. Bu bizim tavsiye ettiğimiz bir yöntem değildir” açıklamasında bulundu.
“HEM ÖZLÜK HAKLARI HEM DE GÜVENLİK TEHLİKEYE GİRİYOR”
Bunun hem şantiye şeflerinin özlük haklarında hem de yapı güvenliğinde büyük sıkıntılara neden olduğunu söyleyen Suna, “Bu tabloda mühendislerin kağıt üzerinde şantiye şefi olacağı ve çoğunun inşaata uğramamaya devam edeceği görüntüsü devam ediyor. Tüm sıkıntıların kaynağı da aslında buradan oluyor. İzmir depreminde de gördük. Oradaki yargılananlar ne dediler; ‘ben daha inşaata bile gitmedim.’ Bu şartlar bu tarz işlere itiyor pek çok kişiyi. Artık tam zamanlı şantiye şefi olgusunun yaratılması lazım. Bunun için yeni formüller geliştirilmelidir. Ufak evlerde, villalarda ve tek katlı müstakil evler için bazı farklı uygulamalar hayata geçirilebilir” dedi.
MESLEK İÇİ EĞİTİM VE MESLEKİ ASGARİ ÜCRET UYARISI
Şantiye şefliği ile ilgili önemli tavsiyelerde bulunan Suna, “Şantiye şefliği sürekli eğitime ihtiyaç duyulan, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri, norm ve standartlardaki gelişmeleri yakından takip etmesi gereken kamusal bir görevdir. Mühendislerin asgari ücret altında çalıştırılmaması ve sigorta primlerinin düzenli ödenmesi ile ilgili önerilerimizin hiçbirinin hayat geçirilmediğini gördük. Bize göre bir mesleki asgari ücretin olması gereklidir. Bunu da odamız belirler. Piyasada şunu görüyoruz normal asgari ücretlerin altında çalıştırılanlar dahi var. Bunların da düzenlenmesi gerekiyor. Yönetmelikte güzel değişiklikler var ama yeterli değildir. Biz de okul sonrası eğitimler için bakanlığa önerimizi sunmuştuk” ifadelerini kullandı.
