İnternet dolandırıcılığı ile ilgili emsal karar! Banka sorumlu, faizi ile ödeniyor
Koronavirüs salgını hayatın pek çok alanında değişikliğe neden olurken, bankacılık işlemlerinin de daha fazla mobil kanallar üzerinden yapılmasını sağladı. Birçok işlem artık internet aracılığı ile yapılabiliyor. Ancak her ne kadar bankalar tarafından sıkı güvenlik önlemleri alınsa da kimi zaman müşterilerin bilgileri çalınabiliyor. Konu ile ilgili önemli değerlendirmelerde bulunan uzman avukat Yargıtay kararına atıfta bulunarak hesap bilgilerinin sorumluluğunun bankada olduğunu ve müşterinin maddi kaybının bankalar tarafından giderilmesi gerektiğini açıkladı.
ÖZLEM ATİLA / ozlem.atila@gazetevatan.com
Kredi kartı ya da banka kartı ile internetten alışveriş yapanların aklında genellikle ‘kart bilgilerim çalınır mı?’ endişesi bulunuyor. Tüm endişelere rağmen internetten alışveriş yapmak günümüz şartlarında neredeyse zorunluluk haline geldi. Sadece online platformlardan alışveriş yapanlar değil, mobil bankacılık hizmetini kullananlar da benzer şekilde kart ve şifre bilgilerinin kötü niyetli kişilerin eline geçmesinden endişe ediyor. İnternetten bankacılık işlemi yapan ve kart bilgileri çalınan ise pek çok kişi bulunuyor.
Banka hesap bilgileri çalınanlar bazen bunu fark etmekte geç kalıyor. Hesaptan çekilen küçük tutarlar ya da kredi kartı ile yapılan harcamalar dikkatli incelenmediğinde gözden kaçabiliyor.
Kart bilgilerinin çalındığını, hesabından para çekildiğini fark edenler ilk başta ne yapacaklarını şaşırıyor. Maddi kayıp miktarı artıkça yaşanan panik durumu da artıyor. Tüketicilerin bu durumda sahip olduğu hakları bilmesi ve ona uygun şekilde hareket etmesi önemli. Uzman avukat internet alışverişlerinde karşılaşılan sorunlarda neler yapılabileceğini, ne zaman hukuki yollara başvurulması gerektiğini Gazetevatan.com’a değerlendirdi.
HESABA HEMEN BLOKE KONULMALI
Hesabından para çekilen ya da kredi kartından alışveriş yapıldığını fark eden kişilere önemli uyarılarda bulunan avukat, “Hiç vakit kaybetmeden banka ile iletişime geçilmeli, müşteri işlemi kendisinin gerçekleştirmediğini bildirmeli ve hesaba bloke konulması talep edilmelidir. Kredi kartında ise kartın kullanıma kapatılmasını ve yapılan harcamanın incelenmesi talep edilmelidir.” dedi.
BANKA SORUMLU
Müşterilerin banka ile iletişime geçmeleri sonrası hesaba bloke konulabilir. Ancak bu işlem öncesi hesaptan çekilen para ve yapılan alışverişler müşterinin hesabından çekilmiş oluyor. Bildirim öncesi şüpheli hesap hareketleri bankanın sorumluluğunda. Tüketicinin karşılaştığı internet dolandırıcılığı sonrası banka iade yapmaz ise müşteri için hukuki bir süreç başlıyor. Avukat, bankanın hesaptan para çekilmesi işleminde kusuru olmasa bile sorumluluğunun devam edeceğini vurgulayarak, bu durumun sebebinin müşterilerin hesap güvenliğini bankanın sağlamak zorunda olmasından kaynaklandığını belirtti.
YARGITAY’DAN EMSAL KARAR
Bankalar hesap güvenliğinden sorumlu olsa da bazen para iadesi konusunda sorun çıkabiliyor. Bu durumda vatandaşların hukuki hakları gündeme geliyor. Banka iade yapmazsa müşterinin yaşadığı şehirdeki Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikayet dilekçesi ile başvuru yapılması gerektiğini ifade eden avukat, “Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan şikayetin akabinde şikayet evrakı ile birlikte bankaların sunmuş olduğu ya da sigorta kapsamındaki teminatları ileri sürerek tutara göre il/ilçe Tüketici Hakem Heyetine veyahut Tüketici Mahkemelerine başvuru yolu izlenebilir. Yargıtay, hesap sahibinin kusuru ya da dolandırıcı ile işbirliği ispatlanmadığı hallerde müşterinin meydana gelen tüm zararından bankanın sorumlu tutulacağı yönünde hüküm kurmuştur.” diye konuştu.
Avukat’ın açıklamalarında referans olarak kullandığı Yargıtay kararı, 'internet dolandırıcılığı' yoluyla bankadaki parası çekilen kişinin zararından bankanın sorumlu olduğuna hükmetti.
FAİZİ İLE BİRLİKTE İADE TALEBİ
Yargıtay kararına konu olan olayda davacının bilgisi dışında bankanın Eskişehir şubesinden İskenderun’a para transferi gerçekleştirildi, para ise başka bir ilden çekildi.
Davacı, kendisinin bilgisi dışında yapılan işlemle ilgili bildirim yapılmadığını, dolayısıyla bankanın kusurlu davrandığını belirtti ve internet bankacılığı üzerinden uğradığı zararın faiziyle birlikte kendisine ödenmesini talep etti.
HESAPTAN ÇEKİLEN TÜM PARADAN BANKA SORUMLU
Banka, havale işlemi sırasında davacının telefon ile aranarak sorulan tüm sorulara doğru cevap verdiğini, ilk havalenin gerçekleştirildiğini, ikincisinde ise imza teyidi alınamadığı için işlemin gerçekleştirilmediğini belirterek, bilgi işlem sistemlerinin her yönüyle güvenli olduğunu ve davanın reddine karar verilmesini talep etti.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin ilgili kararına göre banka hesabındaki parası, bilgisi dışında çekilen kişi, yapılan bu işlemde, üçüncü kişilerle işbirliği ile veya başka şekilde kusurlu davrandığı kanıtlanmadıkça, hesaptan çekilen tüm paradan banka sorumlu olacak.
İnternet dolandırıcılığı nedeni ile mağdur olan müşterilerin maddi kaybı banka tarafından telefi ediliyor. Peki para iadesi ile ilgili bir süre sınırı bulunuyor mu? Avukat konu ile ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı;
“Olaya ve paranın miktarına göre değişkenlik gösterebilmektedir. Tutar çok yüksek ise bankanın ödeme süresi de gecikecektir. Konunun yargılamayı gerektirdiği durumda ise dava açılacağından dolayı davanın sonuçlanmasına göre süre de uzayacağı için yine net bir süreden bahsetmek mümkün değildir. Ayrıca çok yüksek tutarlı transfer işlemlerinde banka güvenlik sistemi oluşturmak zorunda olacağı için Tüketici Mahkemesi’nde dava açılır.”
Mobil bankacılık sistemi nedeniyle mağduriyet yaşayanlar para iadelerinin gecikmesi durumunda faizi ile ödeme alabiliyor. Faiz belirlemesi hususunda takdirin mahkemede olduğunu belirten Avukat Akar, "Tüketicinin, dava yoluna başvurduğu ve haklı davasını ispatladığı takdirde, dava süresi boyunca işleyecek olan yasal faiz mahkemeden talep edileceğini belirtiyor. Ardından mahkeme bu hususta faiz hesaplamasını ya kendisi yapıyor veyahut bilirkişi aracılığı ile faiz hesaplaması yaptırılıyor. Hesaplanan faiz tutarı ve anaparanın tüketiciye iadesine hükmediliyor.
