Emeklilik açıklaması! En düşük 1.601 TL ödeniyor, 4/1-a ve 4/1-c kapsamındakiler için...
Emeklilik ve sigorta açıklaması! Çalışan milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiriyor. Aylık 1.626 TL prim ödemek yeterli... Sayıları 2 milyon 695 bin olan ücretsiz aile işçileri ile ilgili açıklama geldi. Ücretsiz aile işçisi durumundaki eşler ve çocuklar sigortalı sayılmıyor. Ancak çocukların sigortalı olmasının önünde bir engel bulunmuyor. Sosyal güvenlik primleri asgari ücret üzerinden hesaplanarak yatırılabilir. Günlük 54 TL, aylık 1.626 TL prim ödeyerek sigorta yaptırılabilir. İşte çalışmayanların ise isteğe bağlı sigorta ile aylık en düşük 1.601 TL ödeyerek emekliliği mümkün. Ancak burada 4/1-a ve 4/1-c statüsündeki prim günü farkı öne çıkıyor. İsteğe bağlı sigorta 4/1-c kapsamında olmasına karşın, 4/1-a statüsünde emeklilik daha kolay. Detaylarıyla açıklandı, işte ücretsiz aile işçilerinin sosyal güvenlik hakları...
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) işgücü istatistiklerine göre, Türkiye’de istihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı itibarıyla 28 milyon 797 bin kişiye ulaşıyor. Bunlardan 2 milyon 695 bin kişi, ücretsiz aile işçilerinden oluşuyor. Ücretsiz aile işçilerinin 2 milyon 200 bini tarımda, 495 bini tarım dışı sektörlerde yer alıyor. Ücretsiz aile işçilerinin 883 bini erkek, 1 milyon 812 bini kadın. Erkek ve kadınların ne kadarının eş, ne kadarının çocuklardan oluştuğuna dair bir veri bulunmuyor.
SİGORTALI SAYILMIYORLAR
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre, bir veya birden fazla işverence “hizmet akdi” ile çalıştırılanlar 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı sayılıyorlar. Kanun, sigortalı sayılabilmek için bir işverene bağlı olarak çalışma kriteri arıyor. İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşini sigortalı olarak sayılmayan kişiler arasında kabul ediyor.
Çiftçi kadınların kendi adlarına tarım BAĞ-KUR sigortası yaptırabilmesi için ise aile reisi olmaları gerekiyor.
SOSYAL GÜVENLİK ANAYASAL HAK
“İşverenin yanında ücretsiz çalışan eş” kavramı daha çok kadınları kapsıyor. Aile birliği devam ederken ekonomik anlamda eşine bağımlı olan kadın, boşanma halinde de sosyal güvenceden yoksun kalıyor. Anayasa’nın 60. maddesi “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar” diyor.
Ücretsiz aile işçisi durumundaki eşlerin sigortalı sayılmamalarının Anayasa’ya aykırı olduğu yorumları yapılıyor.
ÇOCUKLAR İÇİN SİGORTA PRİMİ YATIRILABİLİR
Ana babasının işyerinde, 18 yaşından sonra ücretsiz çalıştırılan kız ve erkek çocuklar da sosyal güvenceden yoksun bulunuyorlar. Oysa kanun, ücretsiz çalıştırılmış olsalar bile çocukların sigortasının yapılmasına olanak sağlıyor. Sigortalı olmalarının önünde bir engel bulunmuyor.
Kanuna göre, ücretsiz çalışanların sosyal güvenlik primleri asgari ücret üzerinden hesaplanarak yatırılabilir. Buna göre, 2022 yılında uygulanmakta olan asgari ücret üzerinden günlük 54.21 TL, aylık 1.626.30 TL prim ödemek suretiyle sigorta yaptırmak mümkün bulunuyor.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA SEÇENEK OLABİLİR Mİ?
Herhangi bir işte çalışmayanlar isteğe bağlı sigorta yaptırarak emekli olabiliyorlar. İsteğe bağlı sigorta için ise aylık en düşük 1.601.28 TL prim ödemek gerekiyor.
Ancak, isteğe bağlı sigorta 4/1-c (BAĞ-KUR) kapsamında değerlendiriliyor. İlk defa sigorta girişi Ekim 2008 sonrasında yapılanlardan 4/1-a statüsündekiler 7200 prim günüyle, 4/1-c statüsündekiler ise 9000 prim günüyle emekli olabiliyorlar.
HER 2 YILDA BİR UZAYACAK
Emeklilik yaşları ise prim gününü doldurdukları tarihe göre değişiyor. Her iki statüdeki çalışanlar 7200 / 9000 prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamladıkları takdirde kadın ise 58, erkek ise 60 yaşında emekli olabilecek. Emeklilik yaşı, prim gününü tamamlama tarihine göre 2036’dan itibaren her 2 yılda 1 yıl uzayacak.
2008'DEN SONRA ÇALIŞMAYA BAŞLAYANLAR...
Diğer yandan, 2008 yılından önce sigorta girişi olanlar son 7 yıl içinde en fazla hangi statüde prim yatırmışlarsa o statüde emekli olabilir iken, 2008’den sonra çalışmaya başlayanlar tüm çalışma yaşamlarında en çok hangi statüde çalışmışlar ise o statüden emekli olabilecekler. Dolayısıyla prim gününü doldurmaya son 7 yıl kalıncaya kadar isteğe bağlı sigorta yaptırıp sonradan 4/1-c’ye geçmek, 2008 yılından sonra çalışmaya başlayanlar için söz konusu olmayacak.
EMEKLİLİK 4/1A STATÜSÜNDE DAHA KOLAY
Sonuç olarak, her ne kadar isteğe bağlı sigorta seçeneği bulunsa da 4/1-a statüsünde emekliliğe erişim daha kolaydır. Bu nedenle eşinin yanında ücretsiz çalışanların 4/1-a’dan sigortalılığının önündeki engellerin kaldırılması gerekir.
Ücretsiz aile işletmesinde çalışan çocukların 4/1-a statüsünde çalıştırılmasının önünde zaten bir engel bulunmuyor. Bu konuda sorumluluk ise ödeme gücü olan ana babalara düşüyor. Ahmet Kıvanç/Habertürk
- 4/1-c statüsü
- 4/1-c emeklilik
- 4/1-a emeklilik
- emeklilik son dakika
- emeklilik açıklaması
- Ücretsiz aile işçileri
- Ücretsiz aile işçileri sosyal güvenlik hakları
- Ücretsiz aile işçileri sigorta
- Ücretsiz aile işçileri emeklilik
- sigorta emeklilik
- emekli prim günü
- emeklilik prim açıklaması
- 2022 isteğe bağlı sigorta
- kadınlar için emeklilik
