Okul zamanı ile tatil arasındaki farklar
.
Vatan Haber
Tatil çocuklarımızın hakkı... Tatili, okul zamanından ayırt etmek ve hakkını vermek için belirli kavramların ve algıların ayrıştırılması gerekir. Bu açıdan, okul zamanı ile tatil zamanı arasındaki farklılıkları şu şeklide özetleyebiliriz...
Öğrenme odaklı süreçlerden eğlenme odaklı süreçlere...
Okulda geçirilen sürenin odak noktası “öğrenme”dir. Bütün süreçler, müfredatta belirlenen becerilerin kazandırılmasına yönelik olarak düzenlenmiştir. Ne öğrenileceği, nasıl öğrenileceği vb. tüm içerik ve süreçler açık seçik belirlenmiştir. Öğretmenlerden beklenen de, öğrenme ortamını koruyarak öğrencilere bu içeriği aktarmaktır. Tatil ise, öğrenme odaklı olmaktan çok “eğlenme odaklı” bir zaman dilimidir. Çocuklar, sürekli bir öğrenme sürecinden çıkıp kısa da olsa bir eğlenme sürecine girer. Bir anlamda zihin ve duygu olarak tazelenerek bir sonraki öğrenme sürecine hazırlanırlar. Bu nedenle, çocukların eğlenme hakkına saygı duymalı ve elimizden geldiğince desteklemeliyiz. Elbette, çocukların tatili sadece bir eğlenme olarak görmeleri doğru değildir. Öğrenme faaliyetlerine de sınırlı da olsa zaman ayırmaları beklenir.
Zorunlu faaliyetlerden tercih edilen faaliyetlere geçiş
Okul zamanı yapılan faaliyetler “zorunluluk” kapsamındadır. Öğrenci de öğretmen de bu zorunluluklara bağlı olarak hareket etmek durumundadır. Öğrenciler, belirlenen konuları öğrenmekle yükümlüdür. İstenenleri yaparsalar başarılı, yapmazlarsa başarısız olarak kabul edileceklerinden bu çabayı harcamak zorunda kalmaktadırlar. Oysa tatil zorunlulukların değil, “tercihler”in belirleyici olduğu bir zaman dilimidir. Yapmak istediklerini planlayabilir ve özgürce bunu gerçekleştirebilirler. Tercih ettikleri faaliyetleri yaparak egolarını büyük ölçüde rahatlatabilirler. Anne-babalar, tatil süresince olabildiği kadar çocukların tercih ettikleri faaliyetleri dikkate almalıdırlar. Anne-babaların çocuklara sorabilecekleri en iyi soru, “Sen bugün neler yapmak istersin?” sorusudur
.
Yapılandırılmış bir öğrenme düzeninden esnek bir öğrenme düzenine geçiş
Okul zamanı yapılan çalışmalar, gerek süre gerekse zaman açısından yapılandırılmıştır. Ne zaman derse girileceği, ne zaman çıkılacağı, ne kadar teneffüs yapılacağı, hangi gün hangi ders yapılacağı vb. hepsi bellidir.
Bu planlamaya bağlı olarak her gün aynı şeyleri tekrarlamak kaçınılmazdır. Bu, belirli bir düzeni sağlamak açısından gereklidir de. Ancak, tatilde, “esnek bir öğrenme” ortamı geçerlidir. Çocuklar, belirli bir tatil planı yapsalar, çeşitli faaliyetlerle ilgili önceden kararlar verseler de, bunu değiştirebilirler; istedikleri faaliyetlerin süresini kendilerine göre ayarlayabilirler; öncelik ve sıralamaları istedikleri gibi yapabilirler. Anne-babaların, çocukların tatilde yapacakları faaliyetlerle ilgili planlamayı kendilerine göre yapmalarına izin vermeleri gerekir.
Daha esnek ve konforlu bir öğrenme ve eğlenme ortamı sağlamak çocuklara iyi gelecektir. Sonuçta, uzun süre aşırı yapılandırılmış ortamda bulunan çocukların belirli bir süre de olsa esnek bir ortamda yaşamalarına izin vermek gerekir.
Toplu faaliyetlerden bireysel faaliyetlere geçiş
Eğitim süresince, çocukları bir sınıfın öğrencisi olarak hareket ettiler. Sınıfla birlikte öğrendiler, sınıf kurallarına uydular ve sınıfla birlikte sınava girdiler. Dolayısıyla, bir grubun üyesi olarak neredeyse tüm faaliyetleri ortak olarak yaptılar. Ancak, her çocuğun, bir grubun üyesi olmanın dışında bireysel bir kimliği de vardır. Bireysel kimliğin en önemli göstergelerinden biri, kendi kararlarını özgürce verebilmektir. Bu açıdan, zaman zaman çocuğun kendi hayatı ve yapmak istedikleri ile ilgili bireysel karar verme çabalarını desteklemek son derece önemlidir. Şubat tatili bu açıdan iyi bir fırsattır. Güne özgü planlamalar yapılırken, çocuğun yapmak istediklerini söylemesine fırsat verilmelidir. Elbette çocuk bazı faaliyetleri bireysel olarak, bazı faaliyetleri ailesiyle, bazı faaliyetleri de arkadaşlarıyla yapmak isteyebilir. Bu noktada, çocuğun istekleri göz önünde bulundurulmalıdır. Anne-babaların, bu noktada çocuklarına soracakları en iyi sorulardan biri, “Bugün bizlerle mi, arkadaşlarınla mı yoksa kendi başına mı bir şeyler yapmak istersin?” sorusudur.
Tatil bir haktır. Tatil süresince, temel ilkeleri koruyarak çocuğun zaman geçirmesini sağlamak da ebeveynlerin görevidir. Anlamsız isteklerle, tatili, çocuklarımıza zehir etmeyelim.