Üç ziyaret
.
Önce ABD başkan yardımcısı Joe Biden geldi. Sonra Katolik dünyasının lideri Papa Francis geldi. Şimdi de Rusya Başkanı Vladimir Putin geldi.
Biden’in geliş nedeni, IŞİD olayı çerçevesinde Ortadoğu’daki durumdu. Yapılan açıklamalar da ABD ve Türk yönetimlerinin oldukça yakın pozisyonlarda olduğu yönündeydi.
Papa’nın gezisi dinler arası diyalog ve barış konuluydu. Katolik dünyasının lideriyle Ortodoks dünyasının dini lideri sarıldılar, öpüştüler, barış mesajlarına kuvvet verdiler. Yine Ortadoğu’daki Hıristiyanların sorunları da ele alındı.
Bölgede yaşayan Hıristiyanlar her siyasi krizde zarara uğrayan bir topluluk olarak, acı çeken halkların içinde bulunuyor. Bu topluluğun bölgede kuvvetli bir hamisi de bulunmuyor. Bu hamiliği de ancak Türkiye yapabilir görünüyor.
Rusya Başkanı Putin’in gündemi de, bazı ekonomik konuların yanında Ortadoğu, IŞİD ve Suriye. Putin son açıklamasında Beşar Esad’a desteğe devam edeceklerini söylemişti.
ABD, Rusya ve Türkiye; Suriye ve Esad konusunda üç ayrı pozisyonda durmaya devam ediyor. Türkiye, IŞİD sorunuyla birlikte Suriye sorunu ve Esad’ın gönderilmesinin de gündemin ilk sırasında olmasını istiyor.
Türkiye kilit ülke
ABD, IŞİD meselesi devam ederken Suriye konusunun kenara alınması gerektiğini düşünüyor. Rusya ise Suriye yönetimini sıkıştıracak bütün girişimlere karşı durmaya devam ediyor.
Bu üç ziyaretin içerikleri ve müzakere alanlarıyla ilgili farklı spekülasyon ve tahliller olacaktır. Ama ana düğüm noktaları böyle özetlenebilir.
Peş peşe gelen bu üç ziyaretin tümüne birlikte bakıldığı zaman da Türkiye’nin bölgedeki konumuna Batı ve Doğu’nun temel bakışını çıkarabiliriz.
Batı da Doğu da Türkiye ile çatışma halinde olmak bir yana tam bir uzlaşma içinde meselelerin üzerine gidilmesi için açık tavır almışlardır. Ortadoğu’da bir gelişme sağlanacaksa, bu ancak Türkiye ile işbirliği halinde olabilir.
ABD için Birinci Körfez savaşından bu yana, istenen işbirliğinin sağlanamamış olmasının maliyetleri çok bellidir, Amerikan siyasetçiler bunun tartışmasını çok yapmışlardır.
Türkiye bütün özel niyetlerin dışında şu anda bir kilit konumuna gelmiştir. Bu konum sadece bölgenin Sünni ve Şiileri için değil, Türkiye dışındaki Kürtler için de, hatta İsrail için de aynıdır.
Bu ziyaretlere böyle bakınca Türkiye’nin
artan sorumluluğunu da açık olarak görebiliriz.