Son umutlar?
.
AKP’nin Meclis anayasa komisyonuna açıklanması, savunulması çok zor bir “başkanlık sistemi” önerisi getirmesi üzerine gelen yorumların çoğunda “mümkün değil” ifadesi vardı.
Bu önerinin Meclis’teki diğer partilerden destek alması “mucize” olduğuna göre, AKP’nin bu hamlesini açıklamak oldukça zor. Bir yorum da, AKP’nin “pazarlığı” bu ‘imkânsız‘la açarak, diğer partileri daha “ortada” bir noktada ikna etmeye çalışacağı şeklinde.
Böyle şeyler başka ülkelerde olabilir, ama muhalefet partilerinden herhangi birinin “yarı başkanlık” diye nitelenebilecek bir değişikliğe destek vermesini beklemek de hayaldir.
AKP, yerel seçimlerin mantıklı gerekçelerle öne alınmasını bile gerçekleştiremedi, vazgeçmek zorunda kaldı. Herhalde AKP’nin “siyaset üreticileri” birkaç haftalık bu olayı unutmuş değillerdir.
Başbakan Erdoğan’ın “2023 planı”nın ana hatları epeydir herkesin malumu.
Erdoğan, Cumhuriyetin yüzüncü yılında, ikinci cumhurbaşkanlığı döneminin sonunda, siyasi hayatını “başarı haneleri dolu” bir lider olarak tamamlamak istiyor.
Bu hedef siyaseten de meşrudur, “olabilirliği”nin temelleri de vardır.
Başkanlık sistemini getiren bir anayasanın “olabilirliği”nin temelleri ise zayıftır.
Türk halkı “ille de başkanlık veya yarı başkanlık sistemine geçelim” diye tepinmiyor. Konuya hâkim olanlar arasında da böyle bir değişimin gerekliliğine ikna olmuş olanların azınlıkta kaldığı ortada.
Bu çerçevede bir pazarlık da mümkün görünmediğine göre, başkanlığa geçiş yönünde bir ısrarın AKP’nin siyasi karnesine “başarısızlık” olarak yazılacağı da bellidir.
Bu hamle, eğer AKP açısından “en azından denedik, ortamın uygun olmadığını gördük” veya “bu dönemde daha yoğun tartışılmasını sağlamak için yaptık” gibi gerekçelerle açıklanırsa, siyasi olgunluk açısından bir yara teşkil etmez.
Ama öneri, siyasi bir “hayat-memat” konusu olarak gündemde tutulmaya devam edilirse ve olay “ya böyle ya hiç” çatışmasına ulaşırsa, tekrar edelim; 2023 hayaline hep birlikte veda ederiz.
2023’te hâlâ 40 yıl öncesinin “askeri anayasası” ile yönetilen, dolayısıyla da asıl meseleyi hâlâ çözememiş bir ülkede yaşayanların hiçbirinin “övünme, gururlanma” gibi bir hakkı olmaz.