Sisi, Esad ve diğerleri
.
Birleşmiş Milletler toplantısında, Cumhurbaşkanı Erdoğan bir ülke adı belirterek tepki konuşması yapan tek lider oldu.
Erdoğan, Mısır’da darbeyle iktidara gelen Sisi ile aynı masada oturmamak için büyük yemeği de terk etti.
İklim için yapılan dünya zirvesindeki tek siyasi vaka bildiğimiz kadarıyla bu kadardı. Toplantıya katılan dünya liderlerinden herhangi birinin benzer bir konuşma ya da tavrı duyulmadı.
Erdoğan, Davos’taki “one minute” çıkışını bu şekilde tekrarlamış oldu. Davos’ta “one minute” deme imkanını veren ortamın New York’ta da mevcut olduğunu söylemek zor.
Başında Sisi’nin bulunduğu Mısır bir süredir hem Batı’yla hem Ortadoğu ülkeleriyle ilişkilerini ısıtma yolundadır. IŞİD olayında ABD’nin yanında yer almıştır, Gazze meselesinde hem Filistin tarafında aktiftir hem de bir şekilde arabulucu rolü üstlenmesi kabullenilmiş görünmektedir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ikili görüşmelerinde Suriye’deki Esad rejimini de gündeme getirdiği basında yer aldı. Hatta IŞİD’e yönelik askeri operasyonların Esad’a da yönelmesini önerdiği de aktarıldı, bu bilgi yalanlanmadı.
Sisi yönetimindeki Mısır’ın uluslararası toplum tarafından, insan hakları gerekçesiyle de olsa dışlanmasının koşulları şu anda görünmüyor. Tam tersine Batı ve uluslararası toplum Mısır’ın içerde kalması için açık tavır alıyor.
Suriye’deki Esad rejimi ve bu rejimin icraatları da şu anda Batı’nın ve uluslararası toplumun gündemi ve dikkatinde değildir. Bu hassasiyet eksikliğini Mısır açısından da Suriye açısından da ne kadar eleştirirsek eleştirelim, durum budur.
IŞİD meselesi gündemin birinci maddesiyken buna bir Suriye meselesinin eklenmesi, zamanlama açısından da Ortadoğu’da şu andaki konjonktür açısından da tartışılabilir.
Batı, bugünkü koşullarda hem Suriye’nin “içi”ni hem Mısır’ın “içi”ni çoktan askıya almış durumdadır. Erdoğan’ın bu iki konudaki hassasiyet ve ısrarının da şu anda herhangi bir karşılık bulması mümkün görünmemektedir.
“En büyük tehlike en yakın tehlikedir” sözünü İsmet İnönü söylemişti. Bu söz bir ufuk daraltması olarak görülebilir ama “cephe genişletmekten sakınma” uyarısı olarak da görülebilir, görülmelidir.