Adayların ağırlığı

Seçmen her yerde oy kullanırken öncelikle partiye ve lidere oy verir. Bazen parti öne çıkar, bazen lider.

Milletvekili adayları dar bölge sisteminin geçerli olduğu ülkelerde daha fazla ağırlık taşır, bazen bu ağırlık partiyi de aşar.

Bizim alışık olduğumuz sistemde milletvekili adayları bazen yerel ölçekte etkili olur. Ama bu etkiler ana dengeleri değiştirecek ölçüye ulaşmaz.

CHP milletvekili adaylarını belirlerken, seçim bölgelerinin yarısında önseçim yaptığı için alkış aldı. Genel merkezin, genel başkanın ayırdığı “kontenjan”lar alkışlar arasında fazla dikkat çekmedi.

Önseçimde seçilebilir noktalara gelmeyi sağlayacak kadar oy alanların bir çoğunun üzerine “kontenjan” gelecek.

CHP’ye oy verecek olan seçmenin birinci saiki uzun zamandır esas olarak “parti”dir. Genel başkanın, partilerini iktidara taşıyabileceğine inancı olmayan seçmen partisine oy vermeye devam etmektedir ve bu CHP için yüzde 20’nin üzerinde bir oy garantisi demektir.

Ak Parti’nin milletvekili adayları da bu seçimde, öncekilere göre daha büyük önem taşıyor. “Üç dönem” kuralıyla kurucu kadroları emekli olan, genel başkanı cumhurbaşkanı olan Ak Parti’nin değişiminin ipuçları da milletvekili aday listelerinden okunmaya çalışılacak.

Bunun genel seçmen açısından ağırlığını söylemek zor, ama geçen iki seçimde 2.5-3 milyon seçmeninin sandığa gitmediği Ak Parti listeleri belirlerken bunu dikkate almış olmalıdır.

Milletvekili adaylarının en fazla ağırlık taşıyacağı partilerden biri, belki de birincisi HDP’dir. HDP’nin “Türkiye partisi olma” iddiasının gerçekliğini önemli ölçüde adayları gösterecektir.

HDP’nin yüzde 6-7’lik taban oyunu oluşturan seçmen için adaylar fazla önem taşımıyor olabilir, ama HDP’ye yeni gelmeyi düşünen seçmen için milletvekili aday listeleri diğer partilerin hepsinden daha önemli olacaktır.

MHP seçmeninin yüzde 14-15’lik bir oy oranına tekabül eden taban seçmeni için de adaylar önemli değildir. Ama yüzde 2-3’lük bir seçmen grubu için, Ak Parti ile kıyaslama açısından adaylar önem taşıyacaktır.

Bugün hangi siyasi partinin, aday belirlemede iyi çalıştığı belli olacak.