Sakız Adası’ndaki meşhur roket savaşı

Hadise çok yıllar önce başlamış. Tam olarak nasıl başladığına dair bilgiler zayıf. Yer: Sakız’ın merkezinden biraz dışarıda, hafif dağa doğru bir mahalle. Mahallenin ismi: Vrondado. Mahallede

iki kilise var. Kiliselerin arası sadece 400 metre.

Zamanında iki kilisenin cemaatinin çocukları birbirlerine sapanla taş atarmış. Kim kimin kilisesinin daha çok camını kıracak diye yarış yaparlarmış.

Sonra durum biraz acayipleşmiş.

Önce bir bilgi sıkıştıralım araya: Paskalya, yani İsa’nın göğe yükseldiği düşünülen günün yıldönümünde, Cumartesiyi pazara bağlayan saatlerde Hıristiyan âleminde büyük bir ayin yapılır. Katolikler ve Ortodokslar birbirine yakın ama çoğu zaman ayrı günlerde paskalya kutlarlar. Ortodoks ayinlerinde gece yarısı tam 12’de papaz “İsa göğe yükseldi!” der ve cemaat, o anı yeniden canlandırmak için büyük bir gürültü çıkarır. Benim de daha önce tanık olduğum geleneksel ve mütevazi versiyonu tahtalara, kapılara, masalara vurmak. Görkemli ve modern versiyonu ise çılgınlar gibi hava-i fişek patlatmak.

Bu iki kilisenin cemaati ise “gürültü çıkarmaya” başka bir yorum getirmiş.

Birbirlerini yıkmak!!!

Biliyorum “delice” geliyor kulağa ama Yunanlar da aklı başında bir millet olduklarını iddia etmiyor zaten...

Paskalya vakti birbirlerine taş atıp cam indirmekle başlayan tuhaf savaşları zamanla evrim geçirmiş ve silahlar sapandan TOPA dönüşmüş. Evet bildiğiniz top. Kiliselerin avlularına yerleştirdikleri topları “ateşleyip” birbirlerinin camlarını kırmaya başlamışlar.

Fakat 1889’da işi abartıp toplara taş koymuşlar. Binalar yıkılmış, insanlar ölmüş. Onun üzerine Osmanlı kuvvetleri gelmiş topları toplamış.

Tabii çok bozulmuşlar. Bütün eğlenceleri gitmiş. Onu üzerine birinin aklına İtalyanlardan öğrendikleri “fişek”lerden yapmak gelmiş. Herkes evinde bir miktar barut, onu saracak bir malzeme, bir fitil ve bir sopadan oluşan home made mini roketlerini yapmaya başlamış.

Panagia kilisesi cemaatinin hedefi Ayios Markos kilisesinin kubbesi ve kapısındaki aslan ikonu olmuş, Ayios Markos kilisesi cemaatinin hedefi Panagia Kilisesinin saati olmuş.

İşi ne kadar abartabileceklerini ancak sayılarla açıklayabilirim. Geçen sene 90, 90 karşılıklı olmak üzere 180 bin roket atılmış. Bu yıl kriz var diye toplam 120 bin olmuş.

Roketlerin özelliği fabrikasyon olmamaları. Hepsi el yapımı. Yaz boyunca çeşitli adlar altında ekipler oluşturup boş vakitlerinde harıl harıl fişek yapıyorlar. Ekip isimleri de komik: Cehennem, Melankoli, Cobra, 18’lik Nişanlı, Altmış Dokuz,

EOKA... İsimlerini de tek tek fişeklere yazmayı da ihmal etmiyorlar.

Paskalya gecesi ortalık cehenneme dönüyor. Hiç masum bir şey olduğunu sanmayın. O civarda oturanlar günler öncesinden evlerinin etrafını çelik tellerle çeviriyor. Söz konusu gece belediye tüm mahalleyi boşaltıyor. Araba maraba hiçbir şey ortada bırakılmıyor zira roketler gayet geniş bir alana yayılıyor. Gözümüzün önünde üç dört yerde yangın çıktı. Yangın çıkınca savaş duruyor, itfaiye yangını söndürüyor, sonra gene devam ediliyor.

Güvenlik önlemleri nedeniyle biz turistler “roket savaşını” ancak uzaktan izleyebiliyoruz. İşi bilenler Epos tepesine çıkıp yukarıdan izliyor. Tabii bunun için saatler öncesinden çıkıp tepedeki kilisenin avlusunda iyi bir yer kapmak gerekiyor.

Bir kez daha anladım: Yunan milleti harbiden çatlak! Eğlence için her şeyi yapabilirler. Üstelik masrafı da zararı da belediye karşılıyor iyi mi... Komşularımızı seviyorum...