Normalleşme reçetesi
.
Önceki gün, ülke gerçeklerinin hepimizin ruh hâli üzerinde yarattığı olumsuz etkilerden bahsetmiştim...
( http://www.gazetevatan.com/murat-celik-922633-yazar-yazisi-bu-gerceklerle-yasiyorsak/ )
Ardından dün, konunun uzmanının tespitlerini aktardım...
( http://www.gazetevatan.com/murat-celik-923039-yazar-yazisi-konunun-uzmani-diyor-ki-/ )
Bugün de sırada, Psikolog Belgin Levent’in travma sonrası stres bozuklukları ile başa çıkma reçetesi var.
Siz değil, yaşadıklarınız anormal
Travma Uzmanı Belgin Levent, “Saklı yaraları onarmak” başlığını atıyor bu bölüme.
Ve diyor ki:
- Zorlu ve örseleyici olaylara maruz kalan kişilerde; her an kötü bir şeyler olacakmış gibi tetikte olma, aşırı hassasiyet, yaşanan olaya ilişkin anı ve görüntülerin istemeden, davetsiz bir şekilde zihne geri gelmesi, kişinin yaşadıklarını hatırlatan olay, anı ve yerlerden kaçınması, uzak durması genel olarak ortaya çıkan tepkilerdir.
- Temelde hepimizde benzer, normal ve doğal olarak ortaya çıkan bu tepkiler, doğru ya da yanlış olarak nitelendirilemez. Şunu asla unutmayın; yaşananlar karşısında verdiğiniz tepkiler ‘normal’ ve ‘doğal’dır.
- İnsanların anormal durumlar karşısında verdiği tipik tepkilerdir. ‘Anormal’ olan siz değilsiniz. Yaşadıklarınız, tanık olduklarınız anormal!
Pekiyi nasıl baş edeceğiz?
Belgin Levent; fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak başa çıkabilmeniz, toparlanabilmeniz, doğal dengenizi yeniden sağlamanız ve saklı yaralarınızı onarmanız için gerekenlerin listesini şöyle veriyor:
1.) Bilgi edinmek - Travma sonrası ortaya çıkan fiziksel, duygusal ve zihinsel tepkilerin daha fazla farkına varmanızı ve bunların normal ve doğal olduğunu kabul etmenizi sağlayacak, dayanmanızı biraz kolaylaştıracaktır.
2.) Yardım etmek - Travmaya doğrudan maruz kalanlar için yardım çalışmalarına katılmak, barış için çalışmak, gerçekleştirebileceğiniz sorumluluklar/roller edinmek, iyi gelebilir.
3.) Sosyal destek almak - Sosyal bağlarınızı kaybetmemek, güvendiğiniz arkadaşlarınızla bir araya gelmek, birbirinizden destek almak. Sıkıntılarınızı paylaşmak.
4.) Kendine özen göstermek - Fiziksel açıdan kuvvetli olabilmek için, kendinizi asla ihmal etmeyin ve iyi beslenin. Dinlenmek için kendinize zaman verin. Uykusuz kalmayın. Spor yapmak stresi azaltmanın en iyi yollarından biridir. Bedeni gevşetmek için yoga, nefes çalışmaları, yüzmek, duş almak, bol su içmek, masaj yapmak oldukça iyi gelir. Alkol, uyuşturucu ve şekerden uzak durun.
5.) Yüzleşmek - Travmayı hatırlatan hislerden, uyaranlardan kaçınmak yerine hazır hissettiğinizde onlarla yüzleşin. Kendinize hatırlamak, kızmak, üzülmek için izin verin. Yaşadığınız ve/veya tanık olduğunuz olayları konuşmaktan kaçınmayın, istediğinizde duygu ve düşüncelerinizi çevrenizdekiler ile paylaşın.
6.) Bastırmamak - Duygularınızı ve üzüntünüzü bastırmaya çalışmayın. Kendinizi özgürce ifade etme alanları yaratın. Yazmak, hobiler, resim yapmak, müzikle, oyunla anlatmak ve dostlarla paylaşmak en etkili yollardır.
7.) Normalleşmek - Travmatik yaşantıdan kaçınmak kadar ona saplanıp kalmak da baş etmeyi güçleştirir. Bu nedenle yaşamın doğal akışı içinde farklı konularla ilgilenmek, düşünmek, okumak ve konuşmak sizi rahatlatacaktır.
8.) Hayata sahip çıkmak - Her ne kadar kontrol edemediğimiz şeyler olsa da kontrol edebildiğimiz veya idare edebildiğimiz alanlar olduğunu unutmayın. Ne kadar sarsıcı olursa olsun yaşadığınız bir deneyim ile ilgili algınızın tüm yaşantınızı şekillendirmesine izin vermeyin.
9.) Yalnız kalmamak - Sosyal destek, yeniden bağ kurmak ve temel güven duygusunu onarmak için gereklidir. Travmatik olaydan sonra bir süre fiziksel ve ruhsal olarak daha güvende hissedeceğiniz yerlerde olmaya çalışın.
10.) Yardım almak - Travmatik bir yaşantının ardından verdiğiniz tepkiler çok şiddetliyse, zamanla azalmıyorsa, yaşamınızı güçleştiriyorsa, baş etmekte zorlanıyorsanız ya da sadece sizi anlamaya çalışacak biriyle konuşma ihtiyacı hissediyorsanız bir uzmandan yardım almayı düşünebilirsiniz.