İlk yüz yüze temas
.
Yarın önemli gün...
Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da, AGİT Dışişleri Bakanları toplantısı var.
Ancak önemli olan bu toplantı değil. Daha doğrusu, toplantıdan daha mühim olan, Türk ve Rus dışişleri bakanlarının Belgrad’da bir araya gelecek olmaları.
Mevlüt Çavuşoğlu ile Sergey Lavrov, Türkiye Rusya ilişkilerindeki gerilimin zirve yaptığı günlerde buluşacak.
***
Bugün akşam saatlerinde Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile birlikte Belgrad’a gidiyoruz. Yarın (Cuma) muhtemelen öğleden sonra gerçekleşecek kritik görüşmeyi yerinde izleyeceğiz.
Bir gazeteci için takip etmenin heyecan verici olduğu bu kritik randevunun gerçekleşeceği, Lavrov’un dün öğleden sonra yaptığı açıklamayla öğrenilmiş oldu.
Pekiyi bu gelişmenin perde arkasında neler var?
***
Türkiye, Rus uçağını 24 Kasım’da düşürdü.
Ankara Moskova hattında ilk temas, dünyanın gözlerini çevirdiği bu olayın iki gün sonrasında gerçekleşti.
26 Kasım’da, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’u aradı.
Sondan başlayayım...
İki bakanın telefon görüşmesi, “Belgrad’da görüşmek üzere” cümlesiyle son buldu.
***
İkilinin o günkü telefon görüşmesinde, Lavrov Çavuşoğlu’na ülkesinin tepkisini aktardı.
Çavuşoğlu ise olayın teknik detaylarını aktardıktan sonra Türkiye’nin tamamen haklı olduğunu söyledi.
Türkiye’nin özür dilemesinin söz konusu olmayacağını ancak yaşanan olaydan büyük üzüntü duyduğunu da ekledi.
Mevlüt Çavuşoğlu Rus mevkidaşından ısrarla “İletişim kanallarımızı açık tutalım” dedi o telefon görüşmesinde. O kanallar açık kaldığı sürece, her ne olursa olsun bir çözüm yolu bulunabileceğini de...
***
Çavuşoğlu telefonda Lavrov’a 32 yıl öncesinden, 269 kişinin ölümüyle sonuçlanan bir olayı da hatırlattı.
1983 Eylül’ünde, o dönemki Sovyetler Birliği’nin Güney Kore Hava Yolları’nın yolcu uçağını düşürmesini.
Lavrov’un yanıtı, “O kadar uzağa gitmeyelim. Ege’den neden örnek vermiyorsunuz? Yunanlılarla aranızda her gün tacizler yaşanıyor ama bugüne kadar hiçbir Yunan uçağına ateş bile açmadınız” şeklinde oldu.
Mevlüt Çavuşoğlu bu sözlere şöyle yanıt verdi:
“Doğru, çünkü Yunanistan ile aramızda iletişim kanalları hep açık. Nahoş gelişmelerin önüne bu sayede geçebiliyoruz. İşte bu yüzden sizinle de aramızda kanalların sürekli açık olması önemli diyorum.”
***
Çavuşoğlu, o telefon görüşmesinde (yarın Belgrad’da yapılacak olan) AGİT Bakanlar Toplantısı’nı hatırlatıp, ikisinin de orada olacağını ve Belgrad’da baş başa görüşmelerinin faydalı olacağını söyledi.
Lavrov da, “O zaman Belgrad’da görüşürüz” sözleriyle kapattı telefonu.
Yarın gerçekleşecek görüşme işte böyle bir temasın sonunda kotarıldı.
***
Dışişleri Bakanları’nın bahsettiğim bu telefon görüşmesinin ardından Putin’in gerginlik seviyesini her geçen gün artırmasıyla, iki ülke ilişkilerinin bugün itibariyle geldiği nokta ortada.
Çavuşoğlu Lavrov ikilisinin gündeminin, o telefon görüşmesini yaptıkları günde var olandan çok daha çetrefil ve kritik olacağına şüphe yok.
Görüşmeye dair ayrıntıları yerinden aktaracağım...