Yediveren gül otomobil onyediveren nasıl olur?

G20 ülkelerinin Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları İskoçya’da teşviklerin devam ettirilip ettirilmemesini tartışıyor. Türkiye, başta otomobil olmak üzere bazı ürünlere geçici bir süre teşvik verdi. Çok iyi sonuçlar aldı. “Bu indirimler uyuşturucu gibidir. Çok fazla verirseniz müptelalık yaratır” denilerek teşvikler kaldırıldı.

Oysa G20 ülkelerinin Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları bu hafta sonu İskoçya’da teşviklerin devam ettirilip ettirilmemesini tartışıyor.

Teşviklerin kesilmesi ile birlikte otomobil satışları da bıçak gibi kesildi. Eylül ayında 81 bin binek ve ticari araç satılmıştı. Ekim’de vergiler yeniden eski insafsız haline dönünce satışlar 20 binde kaldı.

Şimdi soruyorum Maliye kazandı mı kaybetti mi?

ÖTV indirimi ile 1600 cc’ye kadar otomobillerde vergi yükü yüzde 61.7’den yüzde 39.2’ye indirilmişti. Bu da otomobil fiyatlarına yüzde 13.9’luk bir ucuzluk getirmişti.

Maliye yüzde 39.2 oranında düşük vergi aldı, ancak bu vergiyi 81 bin araçtan aldı.

Ekim’de Maliye yüzde 61.7’lik vergiye geri döndü ama bunu ancak 20 bin araç için tahsil edebildi.

Tabii ki bu araçların içinde 2 bin motorlu ya da daha üst motor hacimli araçlar var. Hesap o yüzden bu kadar basit değil. Ancak fikir vermesi açısından satılanların hepsi sanki 1600 cc’lik araçmış gibi hesaplayacağım.

20 bin liralık araçtan vergi indirimleri uygulanırken Maliye 7 bin 840 TL ÖTV ve KDV aldı. İndirimler kalkınca 12 bin 340 TL almaya başladı.

Yani Maliye’nin Eylül’de kasasına kabaca 635 milyon TL girdi. Oysa Ekim’de 20 bin araçtan Maliye sadece 247 milyon TL vergi tahsilatı yapabildi. Ex Maliye Bakanı Kemal Unakıtan otomobil sektörü için şu ilginç ifadeyi kullanmıştı. “En güzel müşterilerim sizsiniz, öyle bir ortaksınız ki sizi çok seviyorum. Yediveren gülü gibisiniz. Çok kazanın, inşallah bana da çok vergiler verirsiniz.”

Otomotiv sektörünün kazanabilmesi bu vergilerle imkansızdır.

Dünyanın açık ara en pahalı benzinini kullanan ülkesi olan Türkiye, otomobil vergilerinde de Avrupa’nın tartışmasız açık ara insafsızlık rekortmenidir. Otomobil Distribütörleri Derneği ilginç bir çalışma yapmış. Nissan’ın Genel Müdür Yardımcısı İlkim Sancaktaroğlu bu çalışmayı benimle paylaştı.

Otomotiv ticaretinde gelecek 10 yılın yol haritasını çıkarmışlar. Farklı vergi senaryolarına göre Türkiye’de her yıl satılabilecek araçların bilimsel olarak tahminlerini ortaya koymuşlar. Şayet ‘müptelalık yaratmasın’ diye vergiler bu insafsız ölçütlerde kalırsa Türkiye’de gelecek yıl taş çatlasın 360 bin araç satılacak. 2015’e gelindiğinde de yıllık araç satışı 400 bini geçmeyecek.

Bu hesap kişi başına milli gelirin reel anlamda her yıl ortalama yüzde 3 büyüyeceği, döviz ve akaryakıt fiyatlarında önemli bir değişiklik olmayacağı varsayımına göre yapılmış.

Senaryo B’ye göre ÖTV oranı yüzde 37’den yüzde 18’e çekiliyor. Yani Haziran ayına geri dönüyoruz. O takdirde 2010’da satılacak araç sayısı 480 bini buluyor. 2015’e gelindiğinde ise sektör 1 milyon 20 bin araç satabiliyor.

Vergilerde değişik oranlar ve hurda teşviği gibi unsurlara göre çeşitli senaryolar üzerinde çalışılmış. Bazılarını tablo haline getirdim.

Sonuç şu ki,

Otomobil satılırken Maliye kazanıyor. Sonra o otomobile yakıt konunca yine Maliye kazanıyor. Otomobil köprüden otoyoldan geçiyor Maliye yine kazanıyor. Aracın sigortası yaptırılıyor Maliye kazanıyor. Araç servise giriyor Maliye kazanıyor. Motorlu taşıtlar vergisi dönemi geliyor Maliye kazanıyor. Fabrikalar çalışıyor, Maliye kurumlar vergisi kazanıyor. Fabrikalar üretim yaptıkça üç vardiya işçi çalıştırıyor Maliye yine kazanıyor.

Otomobil gerçekten yediveren gülü gibi.

Bunu onyediveren gülü haline getirmek de yine Maliye’nin elinde.

Hesap çok basit. Bir zahmet üşenmesinler Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin yol haritası çalışmasına göz atıversinler...