Periscope kararır Türk futbolu kazanır
.
Vatan Haber
Sosyal medyaya yasak ilk başta kulağa pek hoş gelmiyor. Ancak binlerce kişinin Periscope üzerinden maç yayını seyretmesi ve yayıncı kuruluşun ticari zarar görmesi üzerine Digiturk’ten canlı maç yayını başladığında Periscope’a ulaşımın 90 dakika süresince engellenmesine karar verildi
SüperLig’de maç başlayacak, Periscope’a erişim engellenecek. 90 dakika bitene kadar da bu erişim engeli kalkmayacak.
Elbette Twitter, Instagram gibi sosyal medya araçlarına erişimin engellenmesi ilk başta kulağa hoş gelmiyor. Sanki özgürlüklerin kısıtlanması gibi algılanıyor, demokrasi ile de pek bağdaşmıyor. Ancak bu sosyal medya araçlarından bazıları kazanılmış bir hakkı ihlal ederek korsan yayına aracılık eden bir iletişim aracına dönüşüyorsa, getirilen yasağı eleştirmek de sanırım acımasızlık olacak.
Kulüpler zor durumda
Futbolu yakından takip edenler kulüplerin durumunu biliyor. Ali Koç, Fenerbahçe Kulübü’nün başkanı olduktan sonra ayrıntılı bir muhasebe analizi yaptırdı ve 621 milyon euroluk borç yükü ile karşı karşıya olduklarını duyurdu. ‘Taraftar bizden iddialı transfer beklemesin’ dedi. Benzer şekilde ne Galatasaray ne Beşiktaş ne de diğer kulüpler artıda değiller. Hemen hepsi borca batıklar...
Beşiktaş taraftarı bu sezon hangi oyuncunun geldiğini değil, hangi oyuncunun gittiğini konuşur oldu. Fabri’den gelen paranın, Tosiç’ten gelen paranın çetelesi tutuluyor. Kulüp Vida’ya resmi teklifin gelmesini dört gözle bekliyor. Galatasaray geçen yıl golleri ile takımı şampiyon yapan Gomis’in gitmesi için gözünün içine bakıyor.
Bütün bunların sebebi artan maliyetler. Türk futbolcular dahil tüm oyuncuların maaşları euro üzerinden. Euronun ve doların geldiği noktayı yazmaya gerek yok. Yayıncı kuruluş Digiturk ise kuru sabitlemiş vaziyette. Dolayısıyla kulüplerin giderleri artıyor ancak en büyük gelir kalemi olan yayıncı kuruluş ödemeleri sabit duruyor.
Ancak yayıncı kuruluşun da hakkını yememek lazım. Şayet kur sabitlenmemiş olsaydı muhtemelen bu yıl Digiturk de teslim bayrağını çekmiş olurdu.
Gelirleri % 48 arttı
Hatırlatmakta fayda var. 2016’da yapılan ihaleyi 500 milyon dolarlık teklifi ile Digiturk 5 yıllığına kazanmıştı. Yüzde 18’lik KDV eklendiğinde rakam 600 milyon dolara yaklaşıyordu. İhalede ortaya çıkan rakam sayesinde kulüplerin gelirleri yaklaşık yüzde 48 civarında artış gösterdi.
Geriye gidip hatırlayalım. 1994-1996 yılları arasında külüplerin yayın hakkından elde ettiği gelir 30 milyon dolar civarındaydı. 2008’de 376 milyon dolara çıkmıştı. 2008’de malum Lehman Brothers ile patlak veren ve tüm dünyayı saran kriz çıktı. O yıl yapılan ihalede 2 yıl için önerilen fiyat yıllık
140 milyon dolara geriledi. 2016’da yapılan ihalede son olarak 500 milyon dolarla rekor kırıldı. Böylece Türkiye ligi dünyanın en pahalı 6’ncı ligi ünvanını almış oldu.
Instagram’a da yasak gelebilir
Son yıllarda Periscope’tan şifreli spor yayınları binlerce kişiye canlı olarak ve ücretsiz biçimde aktarılıyordu. Twitter üzerinden binlerce kullanıcıya ulaşan Periscope, normalde Digiturk üzerinden yayınlanan Süper Lig maçlarını yasa dışı biçimde anlık olarak yayınlıyor, maç saatinde platform üzerinden onlarca canlı yayın açılırken tek bir yayına katılan ve maçı buradan takip eden kişi sayısı 50 binleri bulabiliyordu. Son dönemde ise Periscope’un yerini Instagram almış vaziyette. Instagram’da da canlı yayın uygulamasının başlaması ile 4 büyüklerin maçlarını yayınlayan çok sayıda hesap açıldı. ‘Canlı maç’ gibi kullanıcı isimleri ile açılan hesapların 10 binlerce takipçisi bulunuyor. Hesaplar canlı yayına geçtiği anda bu takipçilere bildirim gidiyor ve Instagram üzerinden yapılan maç yayınlarını da yine 10 binler takip ediyor. Mahkeme kararı sadece Periscope için geçerli görünüyor. Benzer bir şikayetin diğer platformlar için de yapılması halinde Instagram’a ulaşım da maç saatlerinde durabilir.
Düdükle beraber erişim duracak
İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesince, yayın hakları Digiturk’e ait Süper Toto Süper Lig maçlarının oynandığı sürelerle sınırlı olmak üzere, Periscope’a erişim yasağı uygulanmasına karar verildi. Süper Toto Süper Lig futbol müsabakalarının yayın hakkını elinde bulunduran Digiturk, canlı video paylaşım uygulaması Periscope üzerinden maçların görüntülerinin izinsiz servis edildiği gerekçesiyle İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesine başvurmuştu. Mahkeme, yapılan müracaatı yerinde bularak, maçların Twitter’a ait Periscope’tan yayınının önüne geçmek amacıyla karar aldı. Kararda, “Süper Toto Süper Lig futbol müsabakalarının oynandığı sürelerle sınırlı olmak üzere pscp.tv, proxsee.pscp.tv, prod-assets.pscp.tv, prod-video-eu-central-1.pscp.tv Periscope uygulama adreslerinde Süper Toto Süper Lig futbol müsabakalarının oynandığı sürelerle sınırlı olmak üzere ihtiyati tedbir yoluyla erişimin engellenmesine karar verildi” denildi.
Erişim Sağlayıcıları Birliği (ESB) Genel Sekreteri Bülent Kent, yaptığı açıklamada, Digitürk tarafından yapılan başvuru sonucu mahkemenin aldığı kararla müsabakalarının oynandığı gün ve saatlerde canlı video paylaşım uygulaması Periscope’a erişimin engelleneceğini söyledi. İnternet servis sağlayıcılarına gönderilen mahkeme kararının Süper Lig’de yeni sezonun başlayacağı 10 Ağustos itibarıyla uygulanacağını vurgulayan Kent, “İlk kez belli süreler arasında erişim yasağına ilişkin mahkeme kararı alındı” dedi.
Türk futbolunun değeri düşüyordu
Digiturk bu parayı elbette babasının hayrına vermiyor. Abonelik yapacak, futbolseverlerden para toplayacak ve bu parayla da ihaledeki taahhütünü yerine getirecek. Ancak telif hakları konusunda maalesef zayıf olan Türkiye’de bir anda Periscope korsan maç yayınlayan bir platforma dönüştü ve hatırı sayılır da seyirci topladı. Futbol seyretmek isteyenler Digiturk abonesi olmaktansa Periscope’tan maçları izleme yoluna gitti. Bakın İngiltere’de yayın ihalesi 2.4 milyar euroya gerçekleşti. İspanya’da rakam 983 milyon euro oldu. İtalya yayın ihalesi 943 milyon euro verende kaldı. Türkiye’de ödenen para da az buz para değil. İnsanlar Periscope’dan maç seyredince ve buna yasal bir tedbir alınamayınca haliyle yayıncı kuruluşun da endişeleri arttı. Hatta hatırlayalım 2016’da yapılan ihaleye Turkcell’in yanı sıra Turk Telekom’un da girmesi bekleniyordu. Ancak Turk Telekom girmedi. Girmeme sebeplerinden biri de bu önüne geçilemeyen korsan yayınlardı. Belki bu mahkemeden çıkan karar çok daha önce çıkmış ve yasal olarak bu tip korsan yayınların önü çoktan alınmış olabilseydi bu kuruluşlar ihaleye asılabilir belki de ortaya 500 değil çok daha yüksek bir rakam çıkabilirdi. Kimbilir belki Türkiye ligi, 628 milyon euroluk Almanya ligini hatta 726 milyon euroluk Fransa ligini bile geçip 4’üncü en pahalı lig bile olabilirdi. Bu mahkeme kararı ticari Digiturk üyesi kafeleri, restaurantları da rahatlatmış oldu.