Rafa gelene kadar pirince kimin kirli elleri bulaşıyor?

Pirinç fiyatının 4 hatta 5 YTL’ye çıktığını görünce üzülmemek elde değil.
Türkiye’de spekülatörlerin ne kadar acımasız ve fırsatçı olduğuna bir kez daha şahit oluyoruz.
Pirinç piyasası ile ilgili vereceğim rakamları iyi analiz ederseniz, şu an piyasada satılan pirincin ulaştığı fiyatın hiç bir ekonomik izahının olmadığını göreceksiniz.
Öncelikle şu tespiti yapalım: Türkiye’de aslında pirinç kıtlığı yok.
Bunu ben değil, Türkiye’de pirinç denince ilk akla gelen isim olması gereken Mehmet Torun söylüyor. Mehmet Torun, son fiyat hareketlerinden sonra kanal kanal dolaşan, gazete sütunlarına konuk olan adeta yangına körükle giden, belki de bundan menfaat sağlayan paketlemecilerden farklı bir isim.
Çeltik üretimi de yapıyor, ithalat da...
“Şu an isteyene 1.700 dolardan ABD’nin en kaliteli pirinci olan Kalros’tan verebilirim. Bugün itibarıyla fiyatım bu” dedi dün konuştuğumuzda.
Torun’un verdiği dolar bazındaki fiyata göre pirincin kilosu 2.2 YTL civarında. O da fiyatların bu denli çıkmış olmasına isyan ediyor. Çünkü pirincin kendi deposundan çıkış fiyatını biliyor...
Peki bu fiyat, marketlerde bakkallarda raflara ulaşana kadar 4 hatta 5 YTL’yi nasıl buluyor?
Toptan fiyatın üzerine yüzde 120’yi geçen fahiş kârı kim ya da kimler ekliyor?
Torun’a “Sizin fiyatınız da yüksek değil mi zira TMO, 1.8 YTL’den satış yapıyor” diye hatırlatıyorum. Torun, “TMO sattığı üründe lekeli taneyi almaz. Bizim sattığımız ürün pırıl pırıl 0 analiz üründür. Yani aynı ürün değil” diyor.
Torun bir başka örnek daha veriyor; “Yerli Osmancık pirincinin bugün itibarıyla bendeki fiyatı 2.7 YTL” diyor.
Bir araştırma yaptırdım. CarrefourSA’da 7.4 YTL’den satılan pirinç var.
Aradaki fiyat farkını hesaplayabiliyor musunuz?
Bu fiyat farkı, ihracatçı ülkelerin mal satışını durdurması ile, kuraklık ile uzaktan yakından alakalı değil. Ana üreticilerin ihracatı durdurması fiyatlarda yüzde 30’a yakın bir yükseliş yaratsa da bu iç piyasada yüzde 130’u geçen fiyat farkıyla örtüşmüyor. Yani arada ciddi bir köpük var ve bu köpük fark birilerinin cebine gidiyor.
“Türkiye’nin kuraklık nedeniyle pirinç üretiminde bir düşüş var mı?” diye soruyorum.
“Buğdayda, mısırda oldu ama pirinçte üretim kaybı yaşanmadı” diyor. Mehmet Torun ayrıca çok önemli bir bilgi daha veriyor:
“Şu an bağlantısı yapılmış, Türkiye’ye doğru gelmeye hazır tam 137 bin ton pirinç var. İnternetten görebiliyorum. 77.9 bin tonluk pirinç yüklenmeye devam ediyor. 46 bin tonluk ikinci bir parti ve 13 bin tonluk bir başka partinin daha yüklemesi yapılacak.”
Görünen o ki, bilgi kirlenmesi ortadan kalktığında, mal stoklayanların, “Yandık bittik mahvolduk. Pirinç kıtlığı var. Yakında halk pirinç bulamayacak” diyenlerin canı fena halde yanacak.