Nükleer santralde radyasyonlu fiyatla kazıklandık mı?

Rusya’nın İran’da kurduğu 1000 MW güce sahip nükleer santralin maliyeti 1.5 milyar dolar oldu. Akkuyu’da kurulacak nükleer santralde ise 1000 MW için 4 milyar 166 milyon dolarlık bir yatırım maliyeti çıktı.

Dün Reuters’da küçük ama ilginç bir haber vardı. Rusya Atom Kurumu’nun sözcüsü İran’da inşa ettikleri Bushehr Nükleer Enerji Santrali’ne 21 Ağustos’ta yakıt yüklemeye başlayacaklarını söyledi. Bu yükleme İran’ın ilk nükleer tesisinin faaliyete geçmesi yolunda önemli bir adım.

Bir ara Ruslar’ın santral için yakıt vermeyeceği konuşuluyordu. İran’ın bütün dünyayı ayağa kaldıran uranyum zenginleştirme faaliyeti de zaten bu olasılık üzerine başlamıştı. Neyse bunlar işin siyasi kısmı.

Olayın bizi çok yakından ilgilendiren bir de ekonomik kısmı var ki, insan ister istemez ‘Acaba Akkuyu’da kazıklanıyor muyuz?’ diye sormadan edemiyor.

Akkuyu’da kurulacak nükleer santrali İran’da olduğu gibi Ruslar yapacak. Hatırlayın bu santralde üretilecek elektrik için öncelikle JSC Atomstroyexport-Inter Raoues ve Türk ortağı Park Teknik 20.79 cent’lik teklif vermişti. Sonra pazarlıklarla fiyat 16 cent’lere düşürüldü. Son olarak ise 12.5 cent üzerinden Rusya ile bizzat devletlerarası bir anlaşma yapıldı.

12.5 cent nerede, 20.79 cent nerede? Bu fark bile Ruslar’ın niyetini aslında ortaya koyuyor. Kaldı ki 12.5 cent’lik fiyat bile çok abartılı bulunuyor.

İşi bilen uzmanlar verilecek normal fiyatın 8 cent’i geçmemesi gerektiğini ısrarla vurguladılar. Ruslar’ın ve Türk hükümetinin bu eleştirilere karşı cevabı “Burada yapılacak nükleer tesisin maliyeti 20 milyar dolardır. Dolayısıyla fiyat makuldür” oldu.

Şimdi sıkı durun. Ruslar’ın İran’da yaptıkları ve Akkuyu için de hemen hemen aynı teknolojiyi uygulayacakları santralin maliyeti ne kadar biliyor musunuz? Sadece 1.5 milyar dolar. Yani düz hesap yaparsak Akkuyu’da kurulacak 4 bin 800 MW kapasiteli santralin maliyetinin en fazla 7 milyar 200 milyor dolar olması gerekiyor. Hadi biraz hoşgörülü olalım, finansman koşullarının zorlaştığını dikkate alalım ve yuvarlayıp maliyet için 10 milyar dolar diyelim. Yine de Akkuyu için iddia edilen rakam iki kat pahalı çıkıyor.

Elektrik alım garantisi ile Türkiye, Ruslar’a 15 yıl için 70 milyar dolara yakın para ödeyecek. 7 yatır, 70 kazan. Ballı ticaret buna denir herhalde.

Türkiye doğalgaz çevrim santrallerinde yatırım maliyetleri şişirilerek uzun süre yüksek fiyatla elektrik satın almak zorunda kaldı. Akkuyu’da da radyasyon yemiş ve dolayısıyla hormonlanmış bir fiyat oluşmadı mı?