Hurda teşviği traktörde 620 binlik yeni pazar yaratacak

Başbakan Erdoğan, traktöre hurda teşviğine yönelik hazırlık içinde olduklarını müjdeledi. Türkiye’de 1 milyon 450 bin traktör var ve bunların 620 bini 25 ve üzeri yaştakilerden oluşuyor. Yani hurda teşviği 620 bin adetlik yeni bir pazar oluşturacak. Ancak hurda teşviği çıkarılırken bazı kritik noktalara dikkat edilmesi ve cari açığı şişirecek yanlışlardan da kaçınılması lazım.

Arşivime baktım. 2009 yılı 6 Eylül’ünde ‘Hurda teşviği verin, çiftçiyi külüstür traktörden indirin’ başlığı ile bir yazı kaleme almışım. O yazının üzerinden iki yıl geçtikten sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan önceki gün Türk Traktör’ün 600 bininci üretim töreninde müjdeyi verdi. 25 yaş ve üzeri traktörlere hurda teşviği verilmesi ile ilgili bir çalışmaya başladıklarını söyledi.

Hurda projesi gerçekten Türk tarımı, Türk sanayici ve herşeyden önce tarım ürünleri tüketicisi için çok önemliydi.

TÜİK verilerine göre Türkiye’de 1 milyon 450 bin adet traktör var. Ne yazık ki bunların yarıya yakını 25 yaş ve üzeri traktörlerden oluşuyor.

Bu külüstür traktör parkının yarattığı 4 sıkıntıyı şöyle özetleyebiliriz.

1 Doğaya saldıkları yüksek karbonmonoksit oranının hava kirliliğine neden olması ve zehirli denilebilecek nitelikte ürünlerin sofralarımıza gelmesi.

2 Yüksek mazot tüketimine sebep olmaları dolayısıyla çiftçiye ve Türkiye ekonomisine zarar vermesi. Bunu biraz açmak gerekirse 100 dönümlük bir tarlanın sürülebilmesi için gerekli olan mazot parası, 25 yaş üstü traktörlerde yılda 10 bin liradır. Oysa yeni nesil traktörler aynı büyüklükte bir tarlayı 3 bin 300 liralık yakıt maliyetiyle sürebilirler. Eski nesil traktörler bir dönüm tarlayı sürmek için 10-12 litre mazot tüketiyor. Oysa yeni nesil traktörlerde bu tüketim 6 hatta bazı modellerde 3-4 litreye kadar düşürülmüş vaziyette.

3 Traktörler çok eski olduğu için, ikinci el piyasasının kalmamış olması ve bu nedenle çiftçinin bu traktörleri bir türlü elinden çıkaramayarak, artan sıkıntı ve işletme maliyetine rağmen kullanmaya devam etmek zorunda kalması.

4 Güvenlik sistemlerinin kabul edilemez seviyede olması nedeniyle can ve mal kayıplarına yol açmaları. Hatırlıyorum da Marmaris yolunda, bırakın farı, bir kedi gözü bile olmayan traktörü, akşam tam güneş batarken son anda farketmiş ve büyük bir kaza atlatmıştım.

Hurda teşviği bu 4 temel sıkıntının da ortadan kalkmasına imkan verecek.

Bunun yanısıra hurda projesi traktör üreticisi için de büyük bir imkan yaratacak. 620 binlik yeni satış imkanı, üreticilerin yüzünü güldürür yeni yatırımları beraberinde getirir. İstihdama da katkısı olur. Önceki gün Başbakan’ın hurda müjdesini verdiği Türk Traktör’ün aylık üretim kapasitesi bildiğim kadarı ile 3 binler seviyesinde. Bu bile üreticiler için 620 bin rakamının büyüklüğünü gayet iyi anlatıyor sanırım.

En büyük tehlike kontrolsüz ithalat

Şu uyarıyı da yapmak lazım. Hurda teşviği kararı, şayet çerçevesi iyi belirlenmezse bazı tehditleri de içinde barındırabilir. Kalitesiz ithal traktörlerin Türkiye’ye girişini tetiklerse Türkiye yeni ama tarla süremeyen, işe yaramaz traktör mezarlığına da dönebilir. Bu yüzden değiştirilen traktörlerde Türkiye’de üretilmiş olma şartının aranması şartı getirilebilir. Bu şart sayesinde hem tarımda verimlilik artırılırken hem de yan sanayisi ile birlikte otomotivin bu alanında ciddi bir ekonomik canlanma sağlanır. Daha önce de belirttim. Traktör ithalatında koşullar incelendiğinde ithalat yapmak çok kolay görünüyor. Zaten Türkiye’de 30’a yakın traktör firmasının olması da bunu gösteriyor. Yerli üretici sayısı 5’i geçmiyor. Geri kalanlar ithal. Türkiye’ye traktör ithalatı yapabilmeniz için 20 tane servis kurmanız yeterli. Servis kurmak da zor bir şey değil. TSE belgeli oto tamircilerinden 20 tanesine sertifika ve belge verirseniz otomatikman sizin servis ağınıza dahil olmuş oluyor. Yani ciddi yatırım gerektirmiyor. Sonra gümrük vergisi olmaksızın ithalata başlayabiliyorsunuz. Sattıktan sonra köylü bir şikayeti olduğunda bir daha o ithalatçıyı bulamıyor. Traktörü bozuluyor, parça bulamıyor. Aldığına pişman oluyor ancak iş işten geçiyor.