Havaalanı işletmecilerinden ‘duty free’ resti

Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanlığı, duty free’lerden yapılan sigara, içki, parfüm, çikolata alışverişlerine miktar kısıtlamasına gitti. Havaalanlarını yap-işlet-devret modeli ile işleten firmalar, kira geliri sağladıkları duty free’lerin ciroları düşünce soluğu Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nde (DHMİ) aldı ve “Bu işi çözün” dedi. DHMİ’nin Gümrükler’le yapacağı temaslardan sonuç çıkmazsa işletmeciler dava açacak

Türkiye’de özelleştirmelerde ayıplı mal satıldığına defalarca kez tanık olduk. Bir fizibilite yapıyorsunuz, özelleştirilecek kuruluşa fiyat takdir ediyorsunuz ve malı satın alıyorsunuz. Sonra ne oluyor?

Bir anda şartlar, satışı yapan devlet tarafından değiştiriliveriyor, hesap şaşıyor. Tüm fizibilite raporları çöpe...

Türkiye’nin en önemli havalimanları yap işlet devret modeli ile özelleştirildi. TAV, Atatürk Havalimanı’nı, Limak Sabiha Gökçen Havalimanı’nı, IC Holding Antalya Havalimanı’nı, ATM de Dalaman’ı devraldı. Devralırken de milyarlarca dolar ödediler. Örneğin Sabiha Gökçen için Nihat Özdemir 1.9 milyar euro ödemeyi kabul etti. Antalya için 3 milyar 197 milyon dolar verildi. Üstelik bu bedeller karşılığında havalimanları sadece belirli bir süreliğine alındı. Eskimiş terminaller yıkıldı üzerine ilave kredilerle yenileri yapıldı.

Bu müteşebbisler çuval dolusu bu paraları verirken, ince eleyip sık dokudular. Havalimanına inen kalkan uçak sayıları, yolcu sayıları ile ilgili çok titiz fizibilite çalışmaları yaptılar. 10 yıl sonrasına 20 yıl sonrasına dair yolcu senaryoları oluşturdular. Otoparkından, duty free’sinden gelecek geliri hesapladılar. Kılı kırk yardıktan sonra bir fiyat teklifi oluşturdular. Banka kredileri ile çok ağır yüklerin altına girdiler.

Gelir kapısı

Global krizde yabancı yolcu sayısındaki düşüşle stresleri artan havalimanı işletmecileri son olarak Gümrük Müsteşarlığı’nın duty free’lerden yapılacak alışverişe getirdiği kısıtlarla şaşkına dönmüş vaziyetteler.

Nasıl şaşmasınlar ki... Duty free’ler bir havalimanı işletmecisi için en önemli gelir kapılarından birisi.

Bazılarını kendileri işletiyor, bazılarını kiraya verip ciro üzerinden pay alıyorlar.

Gümrük Müsteşarlığı yetkilileri bir sabah kalktılar ve “Duty free’lerden alınabilecek sigaraya, çikolataya, alkollü içkiye, parfüme sınırlama getiriyoruz” deyiverdiler. Milyarlarca dolar kredi yükünün altındaki havalimanı işletmecileri de bir sabah gümrükçülerin bu kararı ile irkilerek uyanıverdiler.

Karar henüz çok yeni ancak free shop’larda etkisini hemen gösterdi bile. Bazı alanlardaki free shop’larda cirolardaki düşüş yüzde 50’lere ulaşmış vaziyette.

Havalimanı işletmecileri de, rakamlarla birlikte soluğu, yap işlet devret ihaleleri yapan asıl malsahibi Devlet Hava Meydanları İşletmeleri’nde aldılar.

“Gümrük Müsteşarlığı ile görüşün, lütfen bu kısıtlama uygulamasını kaldırtın” isteğinde bulundular. Havalimanı işletmecilerinin bu olayda ortak tavır sergilediği ve birlikte hareket ettiği dikkat çekiyor.

Top şimdi DHMİ’de.

DHMİ’nin Gümrük Müsteşarlığı ile yapacağı görüşmelerden çıkacak sonucu havaalanı işletmecileri merakla bekliyor. Şayet Gümrük Müsteşarlığı uygulamada ısrar ederse havalimanı işletmecileri konuyu yargıya taşıyacaklar.

Çikolata, parfüm, alkollü içki sigara limiti yarı yarıya düştü

Türkiye’ye girişleri sırasında önceden 3 karton sigara, 2 kilogram çikolata, 2 litre alkollü içecek, 1200 mililitre parfüm alabilen yolcular, yapılan yeni düzenleme ile birlikte 2 karton sigara, 1 litre alkol ve 600 mililitre parfüm ve 1 kilogram çikolata alabiliyor.

Türkiye’den çıkışlarında ise yolcular bu limitlere rağmen ancak gittikleri ülkelerin gümrük mevzuatının izin verdiği miktarda sigara ve alkollü ürün alabiliyor.

Yeni karar uyarınca yolcuların Türkiye’ye gelişlerinde alabilecekleri ürünlerin miktarı şöyle:

Tütün ve tütün ürenleri

1- Sigara 400 adet

2- Sigarillo (Her biri 3 gramdan ağır olmayan purolar) 100 adet

3- Puro 50 adet

4- Kıyılmış tütün (200 yaprak sigara kağıdı ile) 250 gr.

5- Pipo tütünü 250 gr.

Alkollü ürünler

1- Alkol derecesi yüzde 22’yi geçen alkol ve alkollü içkiler 1 lt.

2- Alkol derecesi yüzde 22’yi geçmeyen alkol ve alkollü içkiler 2 litre.

Kozmetik ürünler

En fazla 120 ml.’lik şişeler içinde 5 adet kolonya, lavanta, parfüm, esans veya losyon

Gıda ürünleri

1- Çay 1 kg.

2- Çözülebilir hazır kahve 1 kg.

3- Kahve 1 kg.

4- Çikolata.1 kg.

5- Şekerden mamul yiyecekler 1 kg.