F35, Boeing ve Airbus için üretiyor milli uçağa ‘Neden olmasın’ diyor
Kale Grubu Başkan Yardımcısı Osman Okyay, “Sektörde en büyük hayal kendi uçağınızı yapmaktır. Ama önce ticari mi, küçük jet mi, savaş uçağı mı olacak buna karar vermeli” diyor
Kale Grubu Başkan Yardımcısı Osman Okyay ile buluştuk. Seramikteki liderliği ile tanınan grubun henüz çok yeni bir iş kolu olan havacılık alanındaki gelişmelerine dikkat çekerek söze girdi:
“Bugüne kadar gerçekleşmiş en önemli savunma projesi olan 9 ülkeli F35 taarruz uçağı projesinin en önemli ortaklarından biriyiz. Bugüne dek 350 değişik parça numarasının üretime geçirilmesi işlemi tamamlandı. Uçan AA-1 numaralı ilk örnek uçağın üzerinde parçaları olan tek Türk firması Kale Havacılık’tır. Kale Havacılık, Boeing, Lockheed Martin, PFW-Airbus, Northrop Grumman ve Pratt&Whitney gibi dünyanın en büyük havacılık şirketlerine, birinci seviye, kritik gövde ve kanat parçaları ile montaj grupları üretiyor. Bugün dünyanın büyük uçak firmalarının birinci seviye tedarikçisiyiz. Bunlar içinde Boeing, Airbus olmakla beraber savaş uçakları konusunda dünyanın en büyük savunma sanayi şirketi Lockheed Martin’in birinci seviye tedarikçisi konumundayız.”
Osman Okyay, ardından yeni projelere değindi: “Kale Havacılık sektöründe yüzde 100 Türk sermayeli bir şirket olarak Turbo Jet Motor Geliştirme Projesi’ni üstlenmiş durumda. Türkiye’nin ilk defa kendi tasarladığı, kendi geliştirdiği jet motoru, bu proje sonunda ortaya çıkmış olacak. Çok kapsamlı bir proje olan jet motoru; mekanik sektörünün ulaşabileceği en zor, en hassas imalat seviyesi. Malzeme araştırması bile çok zorlu. Çünkü çok yüksek sıcaklıklara, 30-40 bin gibi çok yüksek devirlere dayanabilen bir malzeme grubundan bahsediyoruz. Ayrıca tasarım, ölçü, ağırlık, dış boyutlar gibi itici gücü olarak bakıldığında çok ciddi optimizasyon gerektiren bir konu. Kale Havacılık olarak, alanında uzman master’lı, doktoralı mühendis arkadaşlarımızdan oluşan 50 kişinin çalıştığı Ar-Ge merkezimizde, Türkiye’nin geleceğine yatırım için faaliyet gösteriyoruz. Kale Baykar şirketimiz TSK envanterine girmiş insansız hava aracının değişit tip ve boyutlarının üretimini yapıyor.”
İzmir’de fabrika kuruyor
Osman Okyay en heyecan verici projeye ise şöyle dikkat çekti:
“Savunma ve havacılık sanayinde; dünyanın en büyük uçak motor üreticilerinden olan Pratt&Whitney ile Kale Pratt&Whitney şirketini kurduk. Bu birlikteliğin ilk adımı olarak İzmir’de ortak fabrika kurulumuna başladık. Ege Serbest Bölgesinde yaklaşık 100 bin metrekare bir açık alan üzerinde inşaatı devam eden bu fabrikanın 2014 başında tamamlanmasını hedefliyoruz. Uçak motor parçaları yapacağız.”
Yerli uçak hayali var mı?
ÜRETİMDEKİ tüm bu aşamalar acaba Kale Havacılık’ı yerli uçak yapmaya götürür mü? Türkiye yerli otomobil konusunu tartışırken acaba bir uçak üretimini de gündemine alabilir mi?
Kale Grubu Başkan Yardımcısı Osman Okyay, “Bu sektörde en büyük hayal sonuçta kendi uçağınızı yapmaktır. Kabiliyetinizi geliştirdikten sonra neden olmasın” diyor ancak işin güçlüğüne de şöyle dikkat çekiyor: “Belki önce ne yapacağımıza karar vermemiz lazım. Ticari uçak mı, küçük iş jeti mi, savaş uçağı mı. Bunlar stratejik olarak önemli konular. Biz de henüz yolun çok başındayız. Mesela havacılık devi Boeing’in 23 bin alt yapımcısı var. Biz bu 23 binden sadece biriyiz.”
Ticaret insanı, sanayi toplumu zengin eder
Osman Okyay, kayınpederi İbrahim Bodur’un “Ticaret insanları sanayi ise toplumları zenginleştirir” sözünü hatırlatıyor. Hakikaten çok doğru bir tespit. Bu vizyonerlikle savunma sanayiine girdiklerini belirtiyor ve devam ediyor: “Şu an ciromuz 100 milyon TL seviyesinde. 2017’ye kadar 4 katına ulaştırmayı hedefliyoruz. Bu öyle bir sektördür ki 7-8 sene hiç birşey kazanmaz hep yatırım yaparsınız. Bu yüzden pek çok büyük grup bu alandan uzak durur. Lockheed Martin’le ilk çalıştığımız yıl ciromuz sadece 50 bin dolardı. Bu alımı yapmak için bile 8 kişilik ekip geldi aylarca bizi denetlediler. Şimdi 16-27 milyon dolarlara çıktık. Çok muhafazakar bir sektördür. Şu an grubumuzun cirosu 1 milyar dolar seviyesinde. Havacılık ve savunma alanının payını giderek artıracağız.”
İnternet, cep telefonu hep savunma sanayiinden çıktı, sivile uyarlandı
Kale Grubu savunma alanında sadece uçak parçaları üreticisi değil. Hafif silahlar konusunda da üretim kabiliyeti çok gelişmiş. Örneğin G3 piyade tüfeğinin yerini alacak Mehmetçik adlı yeni piyade tüfeğini ve makinalı tüfeği tasarlıyor. İlk prototipler çıktı ve testleri başarıyla geçti. Roket ve füze rampaları tasarım ve üretimini de yıllardır yapıyor. Osman Okyay savunma sanayiinin bir toplum için önemine de değindi: “Burada çok kaliteli mühendisler görev yapar. Başka alanlardan devşirilmezler. Mesela bizim 1 milyon adam saatlik mühendislik çalışmamız var. Ancak unutmamak lazım ki savunma sanayi lokomotif sektördür. Pek çok teknolojik gelişme önce bu alanda başlar sonra sivile uygulanır. İnternet, cep telefonu, navigasyon cihazları hep öncelikle savunma sanayiinde geliştirilmiş ardından sivile uygulanmıştır.”