Doğalgaza elektriğe zam ayıp olur
.
Dün cnbc-e’de katıldığım Enerji Koridoru programında İnci Özkasnak Özbek, Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın sözlerini hatırlattı.
Bakan Taner Yıldız “Doların 2.0’dan 2.10’a çıkması yaklaşık 4 milyar dolarlık maliyet artışı getiriyor, bu çok ciddi bir rakam. Maliyetlerimizi olumsuz yönde etkilemektedir. Önemli olan bunların vatandaşlarımıza sirayet ettirmeden, kendi içinde dengeleyici bir yapıyı kuruyor olmaktır, bizim de çaba ve gayretlerimiz budur” diyordu.
Elektrik ve doğalgaza zam gelip gelmeyeceği ile ilgili soruya yanıt veriyordu.
Sıcağı sıcağına bu demeci dinledikten sonra ilk yorumum ‘4 milyar dolar bana biraz abartılı geldi’ oldu.
O programda tam açamadım ancak neden abartılı bulduğumu matematiksel olarak izah etmeye çalışayım.
Doğalgazın fiyatı öyle günlük belirlenmez. Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında kontratlara bakılır, o günün rayiçlerine göre fiyat yenilemesi yapılır.
Yani en son Ekim ayında rakamlar revize edildi. Ekim ayında yapılan yeni kontratlarda hem Rus gazında hem de İran gazında indirim sağlandı. İran gazının 1.000 metreküpünü 512 dolarlar civarında alıyorduk, bu rakam 488 dolara indi. Rusya’dan alınan gazın 1.000 metreküpü de 452 dolarlar seviyesinden 430 dolarlar seviyesine çekildi.
Yani doğalgaz fiyatında dolar bazında bir ucuzlama meydana geldi.
Sağlanan bu indirimler, kurdaki artışı tolere ediyor.
Üstelik Nisan ayına kadar da yeni bir fiyat belirlenmeyecek.
Uluslararası piyasalarda doğalgaz fiyatlarına baktığımızda aşağı yönlü bir trend dikkati çekiyor. Kaya gazının devreye girmesi, bazı gaz ve petrol ithalatçısı ülkelerin artık ihracatçı konuma terfi etmeleri arz-talep dengesini yeni bir seviyede belirliyor.
Analistlerin temelde hemfikir olduğu nokta gaz fiyatlarının bundan sonraki dönemde artmayacağı tam tersine azalacağı yönünde.
Hatırlayın Rusya biraz da politik sebeplerle Ukrayna’ya sattığı gazın fiyatında yüzde 35’e varan çok ciddi bir indirime gitti geçen hafta içinde. Benzer indirimleri Türkiye dahil diğer müşteriler de talep edebilecek bundan sonra.
Hele hele Kuzey Irak ve İsrail gazının devreye girmesi ile arz cephesinde işler, mevcut satıcılar açısından biraz daha bozulacak.
Önümüzde seçimler var. Yolsuzluk ve rüşvet operasyonu ile seçimlerin önemi daha da arttı. Doğalgaza ve elektriğe zam yapmamak bir yöntemdir.
‘Kur artıyor, enerji faturamız kabarıyor ancak biz bunu vatandaşımıza yansıtmayacağız’ diyerek zam yapmamak ise politikacı için şu an daha da cazip bir yöntemdir.