Aslan Kral, tiyatro krizine el koyuyor

DÜNYACA ÜNLÜ BROADWAY ŞOVLARI, MAYIS 2013’TEN İTİBAREN TÜRK SANATSEVERLERİN AYAĞINA GELİYOR

Türkiye’nin sanat mabedi sayılan AKM uzun bir süredir sessizliğe büründü. Emek sineması, alışveriş merkezi yapılmak isteniyor. Yetmezmiş gibi şehir tiyatroları ile ilgili bir anda gündem oluşturuldu. Başbakan öyle istedi, şehir tiyatroları özelleştiriliyor. Sırada belki de devlet tiyatroları var. Mustafa Kemal’in ‘Sanatsız kalan bir toplumun hayat damarlarından biri kopmuş demektir’ sözünün derinliğini bilenler endişeli.

Bu moral bozucu gelişmelerin üzerine, müthiş bir anlaşmaya tanıklık etmek üzere New York’ta, tartışmasız dünya kültür ve canlı şovların merkezi Broadway’deyiz. Ünlü Times Square’e bakan bir tiyatro merkezinde imzalar atılıyor. Yaklaşık 100 yıldır şov dünyasının içinde olan ve Broadway’in en büyüklerinden biri kabul edilen baba Robert Nederlander ve oğlu Robert Nederlander (Jr) ile Zorlu Ailesi el sıkışıyor.

Zorlu Center’ın içine yapılan ve yaklaşık 300 milyon dolarlık maliyeti ile 250 milyon dolarlık otel yatırımından bile daha yüksek bir maliyet çıkaran Performans Sanatları Merkezi (PSM), işin duayeni Nederlander Worldwide Entertainment’a emanet ediliyor.

Bu imza ile bir rüya gerçek oluyor. Teknolojinin tüm imkanları kullanılarak ardarda değişen dev sahnelerde gösterilen ve insanı etkileyen Broadway şovları artık Türkiye’nin ayağına geliyor.

Mayıs 2013’ten itibaren Lion King (Aslan Kral), Wicked, Mamma Mia, Legally Blond gibi ünlü Broadway şovları arka arkaya İstanbul’da izlenebilecek. Bu şovları izleyebilmek için artık Londra, New York ya da Paris’e gitmeye gerek kalmayacak. Hem bu ünlü şovlar Türkiye’ye gelecek, hem de Türkiye’nin dünyaya tanıtımına imkan verecek prodüksiyonların Türkiye’den çıkmasının önü açılacak.

En heyecanlı günüm

Zorlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Üyesi Emre Zorlu imzalar atılırken, “Her gün inşaata gittiğimde, duyduğum heyecan ayrı ancak bugünkü heyecanım çok başka. Bir de bu kadar heyecanı herhalde ilk oyunu izlediğimde yaşarım” diyerek konuya verdiği önemi vurguluyor. Emre Zorlu, “Projemiz otel, alışveriş merkezi, ofis, rezidans ve sanat merkezinden oluşuyor. Bana göre bu 5 fonksiyon içinde en değerlisi Performans Sanatları Merkezi’dir. Bizim projeyi diğerlerinden ayıracak en önemli ayrıntı, bu merkez olacak. Burası İstanbul’un hatta Türkiye’nin yeni sanat merkezi olacak” diyor.

Baba Robert Nederlander ise Türkiye’nin binlerce yıllık tarihine ve zengin kültürüne dikkat çekiyor. Bu kültürden ve dünya standartlarındaki Performans Sanatları Merkezi’nden dünyayı dolaşacak bir prodüksiyonun mutlaka çıkacağını vurguluyor. Baba Nederlander, “Dünyanın dört bir yanında tiyatroları geziyoruz. Son dönemde böylesine başarılı bir projeye rastlamadık” diyor.

Robert Nederlander Jr’la yemekte sohbet ediyoruz. İlk olarak hangi şovu Türk izleyicisiyle buluşturacaklarını öğrenemiyoruz. Hazırlıkların devam ettiğini söylemekle yetiniyor. Belki de bir büyük prodüksiyonun dünya prömiyerini yaparak açılış olabileceğini belirtiyor sadece. Bir şov yaklaşık 15 milyon dolara mal olabiliyormuş.

Kulaklıktan anında çeviri

Zorlu Gayrimenkul Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Even Performans Sanatları Merkezi ile ilgili bilgi veriyor: 2 bin 300 ve 770 kişilik iki salonu var. Büyük sahne 1.100 metrekare. Burada konser, dinleti, dans gösterileri, resim sergileri, müzayedelere ev sahipliği yapacağız. Böylece İstanbul, sanatta da Avrupa’daki şehirlerle rekabet edebilecek. Ses ışık ve diğer sahne performans kalitesini artırmak anlamında son teknoloji neyi gerektiriyorsa o yapılıyor. Seyirciler İngilizce şovları, simültane çeviri yapılacak kulaklıkları yardımıyla izleyebilecek.

Bilet fiyatları nasıl belirlenecek?

Nederlander Ailesi ve Zorlu Grubu arasında yapılan anlaşmanın ardından önce Sardi’s’te yemek yiyoruz ardından Aslan Kral’ı seyretmek üzere salona dönüyoruz. Girişte bilet gişesindeki fiyatlar dikkatimi çekiyor. Arkalar 70-90 dolar arasında. 170 dolara kadar bilet var. Anlaşmanın içeriğini ve bilet fiyatlarını soruyorum. Mehmet Even yanıtlıyor:

-Biz otel işletmesini nasıl Raffles’a verdiysek, PSM’nin işletmesini de Nederlander’a veriyoruz. Onlar bize yıllık bir ücret ödeyecekler. Üzerine çıkan performansa yönelik de ayrı bir anlaşmamız var. Bilet fiyatları tabii ki New York’taki gibi olmaz. Türkiye şartlarına uygun bir seviye belirlenecektir. Üzerinde çalışıyoruz”

Bu arada Even. önemli bir maliyet konusuna dikkat çekiyor:

-Otelin 250 milyon dolar maliyeti var. Bu maliyeti 11-12 yılda çıkarmak mümkün. PSM’ye harcanan 300 milyon doları geri almak için 50 yıl bile yetmez. Ancak biz olaya sosyal sorumluluk projemiz olarak bakıyoruz.”

Salonun üçte ikisi turist, benzer etkiyi İstanbul da yaşar

Baba Nederlander, Broadway şovlarının ülke ekonomisine ne büyük katkı sağladığını anlatırken, “Kültürü lüks olarak tanımlamak lazım ama öyle değil aslında. Ekonomiye katkısı büyük. New York’taki tiyatroların ekonomiye katkısı 1 yılda 10 milyar doları buluyor. 44 bin kişiye istihdam sağlıyor. Milyonlarca turist bunun için seyahat ediyor” dedi.

Biletlerin 3’te 2’si turistlere satılıyormuş. Benzer bir etkinin İstanbul’da da oluşması bekleniyor.

Nederlander bu iş için çok iyi bir seçim gibi duruyor. Sadece Broadway’de 9, Londra’da da 4 tiyatrosu bulunan, hem tiyatro sahibi hem de prodüksiyon yapan Nederlander sadece ünlü canlı şovlar değil ses getiren konserler de organize ediyor.

Back Street Boys, Barbara Streisand, Barry Manilow, Celine Dion, Elton John, Frank Sinatra, Phil Collins, Rod Stewart, Sting, Tina Turner gibi pek çok sanatçının önemli konserlerini Nederlander organize etmiş.

50 yıldır Küba’da sanat dünyasının içinde olduklarını, 2000 yılından sonra ise Çin, Tayvan, Brezilya ve Singapur’a açıldıklarını vurguluyor Jr Nederlander. Aile sadece Çin’de 4 tiyatro kurmuş.