Türkiye’de Hepatit B tehlikesi
Bugün Dünya AIDS günü. Ülkemizde belediyeler evlilik öncesi kan testini zorunlu tutuyor. Bu hafta AIDS ile aynı yollarla bulaşan, ülkemizde çok görülen Hepatit B’den bahsedeceğim.
‘Türk kanında en çok Hepatit B çıkıyor!’
Bulaşıcı hastalıklardan Hepatit B Türkiye’de en çok görülen, tedavisi çok masraflı, yorucu, ama korunması da bir o kadar basit olan bir hastalık. Aşısı var. Ülkemizde sağlık ocaklarında ücretsiz olarak yapılıyor. Geçtiğimiz hafta Bristol-Myers Squibb tarafından Hepatit B için düzenlenen bir toplantıya katıldım. Konuşmacılardan Türk Kızılayı Kuzey Marmara Bölge Kan Merkezi Müdürü Dr. Hüsnü Altunay bakın neler söyledi:
Ülkemizdeki hastanelerin kan bankaları ihtiyaç duydukları kan ürününü Kızılay’dan temin ediyor.
Kan bankalarından sağladığımız kanı güvenle kullanabilir miyiz?
Hem evet, hem hayır! Evet; çünkü biz her bir bağışçıya sorgulama formu ve yasal zorunluluk olan 4 tarama testini uyguluyoruz: Hepatit B, Hepatit C, AIDS ve frengi. Hayır; çünkü her türlü önleminize rağmen güvenilirlik hiçbir zaman 0 değildir. Herhangi biri pozitif çıkarsa kan imha ediliyor.
Bizim Avrupa ve ABD’den geri bir tarafımız var mı?
Yok! Yasal zorunluluk olan tüm testler modern yöntemlerle ve otomatik cihazlarla uygulanıyor. Tüm işlemlerde AB mevzuatına uygun davranıyoruz
Peki yeterli kan var mı elinizde?
Ne yazık ki hayır! Türk Kızılayı kanı bağışçılardan toplamaktadır. Bağışçı sayısındaki yetersizlik güvenli kan temini projesinin önemli eksikliğidir.
İhtiyacı olan ne yapıyor bu durumda?
Çevresinden bulmaya çalışıyor. Bağışçılardan değil, eşten-dosttan...
Türkiye’de taranan kanlarda en çok karşınıza çıkan test pozitifliği hangisidir?
Hepatit B!
Bağışçıdan kan aldınız, ama test pozitif çıktı. Kızılay ne yapıyor o zaman?
Davet mektubu gönderiyoruz. Yüzyüze doktor tarafından bilgilendirme yapıyoruz. Kişi gelmezse telefonla arıyoruz. Yine ulaşamazsak Sağlık Bakanlığı’na bildiriyoruz.
Kimler kan bağışlayabilir?
Sağlıklı olan 18-65 yaş arası her birey kan bağışlamalı. Böylece elimizdeki kan deposu artacak. İlk kez kan verende testin pozitif çıkma oranı düzenli olarak kan bağışlayana göre 150 kat daha fazla! Bu nedenle düzenli kan bağışçısı olmak daha güvenlidir.
Neden bu kadar yüksek?
Düzenli kan bağışlayan daha sorumlu davranıyor. Tek eşliliğe dikkat ediyor. Hayatın her alanında daha dikkatli, bilinçli davranıyor.
Karaciğerimiz neden önemli?
Karaciğer vücudumuzun fabrikası. Bizi sağlıklı tutabilmek için 500’den fazla işlevi yerine getiriyor. Karaciğerimiz olmadan yaşamımızı sürdüremeyiz.
Karaciğerimiz neler yapıyor?
* Besinleri sindirir.
* Kolesterolü kontrol eder.
* Enfeksiyonlarla savaşır.
* Kandan toksinleri temizler.
* Kesiklerin kanamalarını durdurur.
Eğer Hepatit B hastası iseniz bu önemli görevler rahat gerçekleşmiyor. Karaciğerimiz sağlıklı değilse vücudumuz kendine bakamıyor.
Hepatit B hastalığına nasıl yakalanırsınız?
* Enfekte( Hepatit B taşıyıcısı) bir anneden doğum sırasında bebeğe
* Enjektörlerin paylaşılması ya da tekrar kullanılmasıyla
* Korunmasız cinsel ilişki yoluyla
* Jilet, ustura, diş frıçası gibi kişisel eşyaların ortak kullanılmasıyla
* Dövme ya da piercing yapılırken Eğer bunlardan birinden kuşkulanıyorsanız basit bir kan testi için doktora başvurun. Test yaptırmak sizde Hepatit B hastalığı olup olmadığını öğrenmenin en kesin yoludur.
Hepatit B hastalığından nasıl korunursunuz?
* Kendinizi riske sokacak durumlardan kaçının.
* Doktorunuzdan size ve aile bireylerine test yapılmasını isyetin. Sonuçlarına göre henüz Hepatit B hastalığı ile karşılaşmadıysanız ömür boyu korunmak için aşılanın.
Hepatit B aşısı kaç kez yapılıyor?
Önce 1. aşı, bir ay sonra 2. aşı, ilk aşıdan 6 ay sonra da son aşı olmak üzere toplam 3 doz yapılıyor. Kişiyi ömür boyu hepatitten koruyor.
Dünyadaki 12 kişiden biri olabilir misiniz ?
* Hepatit B çok yaygın bir hastalık
* Birçok kişi Hepatit B olduğunu bilmez. Çünkü hiçbir belirti göstermez.
* Hepatit B hastalığı geçiren kişilerin bazıları tam olarak iyileşemez ve taşıyıcı olarak kalırlar. Taşıyıcıların bir kısmında karaciğer hasarı, siroz ve kanser gelişebilir. Bu nedenle tüm Hepatit B’li kişilerin düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi şarttır.
* İstatistiklere göre dünyada her 12 kişiden biri Hepatit B veya Hepatit C virüsü taşımaktadır. Siz de dünyadaki 12 kişiden biri gibi bu hastalığın taşıyıcısı olabilirsiniz.