Kolesterol ortaokulda öğretilmeli
.
Vatan Haber
Dünyada en büyük ölüm nedeni kalp krizi. Kolesterol yüksekliği de buna zemin hazırlayan nedenlerin en başını çekiyor.
Defalarca karşılaştığım bir durum var: Üniversite mezunlarının çoğu da kolesterolün ne olduğunu, hangi yiyeceklerde bulunduğunu bilmiyor. Oysa dünyada en büyük ölüm nedeni kalp krizi. Kolesterol yüksekliği de buna zemin hazırlayan nedenlerin başını çekiyor.
Kolesterol nedir?
Kolesterol beyin, sinir sistemi, karaciğer ve kan başta olmak üzere vücut dokularının bir parçasıdır. Karaciğer tarafından üretilir. Genelde fazlası liflerle birleşip bağırsak yoluyla dışarı atılır. Ancak hayvansal kaynaklı yiyeceklerde de bulunur ve kolesterolden zengin yiyeceklerin sürekli ve bol miktarda yenilmesiyle vücutta aşırı artabilir. Safra kesesi taşlarına, selülite, göz altlarında sarımtrak beneklere neden olabilir.
Kolesterolün iyisi ve kötüsü var
İki tür kolesterol var:
1- HDL (High Density Lipoprotein) = İyi kolesterol
Görevi damarlardaki hücrelerden kolesterolü uzaklaştırarak, elden geçirilmesi ve vücuttan atılması için yeniden karaciğere taşımak. Egzersiz iyi kolesterolü yükseltiyor. Kadınlarda östrojen hormonu aktivitesine bağlı olarak kanda iyi kolesterol oranı erkeklerden yüksek. Ancak menopozla birlikte östrojen salgılanması durunca kalp krizi geçirme riski artmaya başlıyor.
2. LDL (Low Density Lipoprotein) = Kötü kolestrol
Görevi vücutta ihtiyacı olan hücrelere kolesterol taşımak. Ancak fazlası damar cidarlarında kolesterol birikmesine, damar sertliğine ve yüksek tansiyona neden olabiliyor. İkisi birbirlerini dengeliyor. Sağlıklı bir kişide iyi kolesterol kötü kolesterolden daha fazladır. Yağ ve şekerden zengin batı tipi beslenme şeklinden, karbonhidrattan zengin, yağdan fakir beslenme şekline geçince kanda kötü kolesterol düşmeye başlıyor. Ancak bu durumda sağlık için gerekli iyi kolesterol de düşüşe geçiyor. Yani yağı tamamen kaldırmak hatalı. Kullanılan yağın türü çok önemli.
Kötü kolesterolü azaltanlar
- Egzersiz
- Kilo vermek
- Tekli doymamış yağlar
- Zeytinyağı
- Avokado
- Meyve ve sebzeler
- Çoklu doyamamış yağlar
- Ayçiçeği yağı
- Keten tohumu,
- Ceviz, fındık, badem
Kötü Kolesterolü artıranlar
- Kırmızı et l Sosis, sucuk, salam, l Tam yağlı süt ürünleri l Yumurta sarısı (Tartışmalı)
- Karides l Kızarmış yiyecekler l Liften fakir beslenme
- Margarinlerin çoğu
Trigliserid nedir?
Vücudumuzda ve yiyeceklerde bulunan yağlar tek yağ asdidinden oluşmaz. Yağların çoğunun yapısında 3 yağ asidi vardır. Yapısında 3 yağ asidi bulunan yağlara da trigliserid denir. Trigliseridler kanımızda da dolaşırlar. Kandaki düzeylerinin yükselmesi kalp sağlığına olumsuz etki eder.
Tartışmalı yumurta
Haftada kaç yumurta yenebilir?
1999’da Harward Halk Sağlığı Okulu 40 bin erkek, 80 bin kadın üzerinde araştırma yapmış. “Sağlıklı kadın ve erkeklerde günde 1 yumurtanın kalp - damar hastalığı veya felç üzerinde etkisi yok” şeklinde açıklamaları var. New England Journal of Medicine dergisi yumurta yemenin kanda damarları tıkayıcı bir maddeyi artırdığını ve bunun da kalp krizi ve felç riskini yükselttiğini yayımlamış.
Diyabetlide kalp krizi riskini artırıyor!
2007’de 10 bin kişi üzerinde yapılan bir araştırma sonunda haftada altı yumurta yemenin kalp damar hastalığı ve felç riski üzerinde bir etkisi olmadığı, ancak diyabetlilerde kalp damar hastalığı riskini artırdığı açıklandı.