Ekmeği fazla kızartma patatesi açık sarı ye!
.
Bayılarak yediğimiz, yiyecekler kansere yol açabilecek bir kimyasalı içeriyor olabilirler. Bu kimyasalın adı: Akrilamid.
İngiltere’de hükümete bağlı Gıda Standartları Kurumu (FSA) yiyeceklerde bulunan ve kansere yol açabilen akrilamid konusunda çok yeni bir uyarıda bulundu. İngiliz halkına "Ekmeğinizi fazla kızartmayın, patatesinizi açık sarı yiyin" mesajı verdi.
Kısaca mesaj nedir?
Tost makinesinde kızartılmış ekmek, kızarmış patates, cips, hazır bisküvi, kek ve kurabiyeleri dikkatli yemek. Aşırı yanmış, kahverengileşmiş hale getirmeden tüketmek. Burada amaç insanların akrilamid alımını azaltmak.
Yeni bir bilgi mi?
Hayır. Öteden beri bilinen bir konu. Geçtiğimiz kasım ayında da akrilamidi köşeme konu olarak almış ve uyarmıştım.
Akrilamid nedir
Akrilamid bir kimyasal. Nişastalı yiyeceklerde yüksek derecelerde pişirme sırasında kendiliğinden ortaya çıkıyor. Akrilamid nişastalı yiyeceklerde ısıtma-kızartma, tost etme, ızgara gibi işlemler sırasında oluşuyor. Bunlara kahverengi rengi ve lezzetli tadı vermek için işlemden geçirilirken de oluşuyor. Fırın, kızartma, ızgara, çevirerek pişirme yönetmelerinin hepsi akrilamid oluşmasına yol açabiliyor.
Akrilamid yüksek dozlarda çok kötü etkileri olan bir madde. Akrilamide maruz kalarak çalışanlaın sinir sitemlerinde ciddi toksik etkiler görülmüş. Farelerde kansere yol açtığı saptanmış.
Hayvanlarda kansere yol açıyor
İngiliz Gıda Standartları Kurumu birçok veriyi inceledikten sonra akrilamidin insanlar üzerinde zararı olabileceği sonucuna varmış.
Ancak Cambridge Üniversitesi’nden risk uzmanı Prof. David Spiegelhalter'ın yorumu farklı: "FSA’nın açıklaması muğlak. Ne kadar akrilamid aldığımızda zarar başlıyor veya alımı azalttığımızda kazanç nedir, tam açık değil. Bu uyarıyı insanların aynı obezite konusundaki uyarılar gibi algılayacağını ve kulak asmayacağnı düşünüyorum; yani bilim adamalarından gelen korkutucu bir açıklama.”
Hep kızarmış patatesi suçlardık!
Toplumda artık oturmuş bilgi; patates kızartmasının kanserojen olduğu ve cipsin sağlıklı bir yiyecek olmadığı. Fırında pişirilen her yiyecek sağlıklı gibi geliyordu, değil mi? Oysa değil. Fırında pişmiş patateste de akrilamid oluşuyor.
Aşırı kararan kısmı çıkarmak yararlı mı?
Büyük olasılıkla az da olsa yine akrilamid alacaksınız. Doğrusu bu tip ekmeği yememek. Ama başka ekmek yoksa, o zaman iyice kazıdıktan sonra yediğinize emin olun.
Akrilamid içeren yiyecekleri keselim mi?
Önerim: Genel olarak sağlıklı beslenme kurallarına dikkat etmeniz, bol yeşillik, taze sebze-meyve tüketmeniz, zeytinyağını baştacı etmeniz ve hareket etmek. Akrilamid içeren yiyeceklere beslenme şeklimizde daha az yer verip, bazılarını çıkartabiliriz.
Akrilamid içerebilecek yiyecekler
-Patates kızartması
-Cips
-Kahvaltılık tahıl bazlı yiyecekler
-Fırınlanmış yiyecekler (hazır kek-bisküvi gibi)
-Kakao
-Kahve