AIDS aşısıyla 6 milyon kişinin hayatını kurtardı

Evet, böyle bir arkadaşım var!

Prof. Dr. Raymond Schinazi bilime, insan sağlığına ve özellikle de AIDS Hepatit B ve Hepatit C‘ye karşı geliştirdiği tedavilerle bilim dünyasında heekesin bildiği bir isim. 1980’lerin başlarnda bilimadamları AIDS’in bir virüs nedeniyle oluştuğunu farkına vardıklarında Prof. Schinazi hemen Atlanta’da Emory Üniversitesi’nde virüslere karşı ilaç geliştirmek için bir laboratuvar kuruyor. Bu dünyadaki ilk AIDS laboratuvarı! Günümüze kadar ekibiyle birlikte dört değişik ilaç bulmuş. Hepsi de FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Güvenlik Dairesi) tarafından onaylanmış. AIDS hastalarının yüzde 94’ünün kulanıdığı ilaçların en az bir tanesi ona ait. Çalışmalarıyla 6 milyondan fazla insanın hayatını kurtarmış.

En son daha önce radikal tedavisi olamayan Hepatit C’ye karşı ilaç geliştirdi. Yeni ilaç Hepatit C’yi iki haftadan kısa sürede tedavi ediyor. Bu dünyada bir ilk! İlk kez bir ilaç viral bir hastalığı küresel olarak ortadan kaldırabilir.

Prof. Schinazi ile Meksika’daki evinde konuk olduğumuz sırada konuştum...

Raymond, nasıl bu kadar büyük bir bilim insanı oldun?

Daha 10 yaşındayken Herpes Simplex virüsünün (uçuk virüsü) ne olduğunu biliyordum. Bilime karşı çocukluğumdan beri büyük ilgim vardı. Çünkü amcam da Amerika’da ünlü bir herpes virologuydu. HIV ve Hepatit B’yi tedavi etmek çok önemli. Özellikle de HIV’i. Çünkü insanlar ömür boyu ilacı alamazlar. Sorunu tamamen ortadan kaldırmak lazım. 10-20 bin dolar veriyorsun ama hayatın boyunca artık sorunla uğraşmıyorsun.

Yeni bulduğun ilaçla Hepatit C tamamen ortadan kalkabilir diyorsun...

Eğer herkes birlik olursa Hepatit C dünyadan tamamen ortadan kalkabilir. Bunların içinde en kolayı Hepatit C virüsü. Ardından B geliyor. HIV (AIDS) en zoru...

Hepatit C’nin ilacı çok pahalı

Hepatit C virüsü bir bulaştı mı ‘Eyvah’ derdik. Tedavisi yoktu. Kansere yol açan, insan ömrünü kısaltan bir virüs. Şimdi ilacı buldun, çok pahalı olduğunu biliyorum, ne kadar?

Fransa’da 50 bin dolar, Mısır’da 900 dolar.

Neden Mısır’da daha ucuz?

Mısır’la duygusal bağım var da ondan.

Peki bir Fransız gidip Mısır’da tedavi olamaz mı?

Hayır. Anlaşma ona göre yapıldı. Sadece kendi vatandaşlarını tedavi edebilirler. Yabancılara satamazalar.

Türkiye Ebola ile ilgili dikkatli olmalı

Ya Ebola?

Gittikçe hızı yavaşlayacak ve ortadan kalkacak. Ama ileride tekrar hortlayacak. Türkler Ebola konusunda dikkatli olmalı. Gelecek 30 yıldaki tedavilere odaklandık şu anda. Tamamen tedaviyi hedefliyoruz. Evet pahalı olacak, ama değecek. Ödenen ücretin karşılığı alınacak.

Bu hastalıkları tamamen ortadan kaldırmak için kaç yıl gerekiyor?

Hepatit B için bir 5 yıla daha ihtiyacımız var. HIV (AIDS) 7-8 yıl ister. AIDS’de tamamen ortadan kaldırmamız zor, tedaviyi kolaylaştırmaya çalışacağız.

Ortak diş fırçası kullanmayın

Türk halkına neler önerirsin?

Türkiye Hepatit B’nin en yaygın olduğu ülkelerden biri. Hastalık ortaya çıkmadan, bulaş olmadan önlemek her zaman çok daha iyi. İnsanlarınızı eğitin. Ortak diş fırçası kullanmasınlar, iğne paylaşmasınlar.. Şimdi pek çok ilaç var. Kanseri önlemek için tedavi çok önemli. (Hepatit B virüsü karaciğer kanser nedenlerden biri) Devletiniz hastalara ilacı sağlamalı.

Madonna’yı sorsam bilirsiniz ama!

Tıp fakültesi son sınıftayım, hasta başındayız. Ortopedi profesörümüz toplamış hepimizi sorguluyor. Sorduğu sorulardan birkaçına yanıt veremeyince kükredi hepimize:

‘Madonna’yı sorsam bilirsiniz ama!’

Hepimiz gülüşmeye başladık. Kendisi de güldü. Hala unutmam, hatırladıkça gülümserim.

Şimdi size sorayım. Çağımızda bu kadar önemli bir bilim adamı var. 6 milyondan fazla insanın hayatını kurtarmış. Ölümcül AIDS hastalığına ilaç bulmuş. Prof. Raymond Schinazi. Daha önce adını duymuş muydunuz? Ya Lady Gaga desem? Başka sorum yok!

Mısır'dan kovulan çocuk, yıllar sonra onları kurtaracak ilaç geliştirdi

Prof. Schinazi’nin ataları İspanya’dan Türkiye’ye göç eden Musevilerden. Balat bölgesine yerleşiyorlar. Yıllar sonra Mısır’a geçiyorlar. 1960’ların başında ise doğup büyüdüğü Mısır’ı tüm Museviler terk etmek zorunda kalıyor. Prof. Schinazi’nin Mısır’a karşı hisleri farklı. Mısır Hepatit C’nin dünyada en yaygın olduğu ülke. 1960’larda ülkede çok yaygın olan bir parazitle savaşmak için bir kampanya başlatılıyor. Ancak bu kampanya sırasına halk aşılanırken kullanılan iğneler yeterince steril edilmiyor; Hepatit C virüsü işte bu şekilde yayılıyor. Şu anda Hepatit C ilacının haklarını alan firma Schinazi’nin özel isteğiyle Mısır hükümetine bunu 900 dolara vermeyi teklif etmiş. Bu bir Amerikalı’nın ödeyeceği paranın yüzde 1’inden biraz fazla bir miktarmış.