Orijinal “Binbir Gece”
.
Alfa Yayınları ilk niteliği de taşıyan bir işe imza attı ve Prof. Dr. Ekrem Demirli başkanlığında “Binbir Gece Masalları“nı Arapça orijinalinden çevirdi.
Binbir Gece Masalları“ dendiğinde aklımıza “Ali Baba ve Kırk Haramiler” ya da “Denizci Simbad” hikayeleri gelir. Oysa masal içinde masalın ve o masal içinde de bir başka masalın anlatıldığı ve böyle sürüp gittiği bu hikayeler, dünya sözlü edebiyatının en güzel ve en ilham metinlerindendir.
Binbir Gece Masalları Alfa Yayınları 22,50 TL.
Çünkü her ne kadar adı “masal” olsa da bu hikayeler çocuklardan ziyade yetişkinlere yöneliktir. Çünkü birbirinden ilginç ve renkli ilişkiler, erotik öğeler, siyasi manevralar ve savaşlar içerir. Üstelik bu hikayelerin çoğu 8 ve 9’uncu yüzyıl Bağdat’ında geçer. Yani Batı‘nın henüz “Bahname”yi ve “Bahname” ile birlikte Doğu’nun bu renkli ve seküler dünyasını keşfetmediği bir dönemde. Oysa Bağdat bu yıllarda Hint, Çin, Afrika, Arap ve İranlılar’ın uğrak yeri bir ticaret ve medeniyet kavşağıdır. İşte buradaki tüm renklilik ve kozmopolit yaşam da bu masallara yansımıştır.
Avrupa’nın bu olağanüstü hikayeleri keşfi ise ancak, 18. yüzyılda mümkün oldu. Antoine Galland tarafından 1704-1717 yılları arasında Fransızcaya çevrilen ve 12 ciltten oluşan masallar, çevrilir çevrilmez büyük bir ilgi gördü ve bu hiç bitmedi. Çünkü Batı dünyası, o zamana kadar hiç bilmediği başka bir alemle karşılaşıyordu. Bu uçan halıların, gizli aşkların, büyülerin, cinlerin ve elbette cinselliğin çok renkli yorumlandığı bir dünyaydı. O kadar ilgi çekici bir dünyaydı ki,
“Binbir Gece Masalları“nı bu denli güçlükılan ve Borges’ten günümüz yazarlarına mesela Murakami’ye kadar derinden etkileyen bir diğer özellik ise kurgusuydu. Batı edebiyatı yani roman sanatının yaratıcısı olan kültür bu masallar sayesinde muazzam bir kurguyla tanışıyordu. Bu zamanı, mekanı, olayları sıfırlayan ama aynı zamanda sonsuz kılan bir teknikti. Yani bitmeyen bir masaldı bu. Zaten son masalda da Şehrazat ilk anlattığı hikayeye geri dönerek tüm çemberi tekrardan başlatıyor böylece hayatta kalmasını garanti altına alıyordu.
Türkiye ve okurları ise bu masallardan hep haberdar oldu. Yıllar önce YKY “Binbir Gece Masalları“nın orijinal tam çevirisini yaptırmış ve eli öpülesi bir iş yapmıştı. Ancak önceki “sardeleştirilmiş“ çeviriler gibi bu çeviri de Fransızcadan yapılmıştı. Alfa Yayınları ise şimdi ilk niteliği de taşıyan bir başka güzel bir işe imza attı ve yazar, akademisyen Prof. Dr. Ekrem Demirli başkanlığında “Binbir Gece Masalları“nı Arapça orijinalinden çevirdi. Yani masaldaki gibi gökten üç elma düşürdü. Biri anlatanın başına, biri çevirenin sonuncusu da okuyanın...