Faizlerin aylık yüzde 1’e çıkmasıyla konut kredisi talebi bıçak gibi kesildi. Bankaların kullandırdığı konut kredileri Ağustos ayında yüzde 1.56 ile yılın en düşük aylık büyümesini yaptı.
Faizlerde yaşanan artışın kredi talebini ne şekilde etkilediğine ilişkin tablo netleşmeye başladı. Mayıs ayı sonundan itibaren piyasalarda yaşanan çalkantı ilk olarak kurları ve bono faizlerini yukarı taşıdı. Mevduat ve kredi faizlerindeki artış bu süreci takip etti. Ancak kredi faizlerindeki artışın yavaş yavaş fiyatlara dahil edilmesi talebin birden değil kademe kademe azalmasını sağladı. Örneğin Mayıs ayında yüzde 0.60 civarında olan konut kredisi faizleri önce 0.70’e ardından 0.85’e son olarak da yüzde 1 civarına çıktı. Faizlerdeki bu süreç kredi talebini Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında düzenli bir şekilde düşürdü.
“Kredi faizleri artacak” açıklamasının yüksek sesle söylenmeye başlanması Haziran ayında kredi talepleri öne çekti. Faizlerin dip yaptığı Mayıs ayında yüzde 3.62 artan konut kredileri Haziran’da yüzde 3.26 büyüdü. Temmuz’da bu oran yüzde 2.25 oldu.
Faizlerin yüzde 1’e ulaştığı Ağustos ayında konut kredisi hacmi aylık yüzde 1.56’lık artışla bu yılın en düşük büyümesini gerçekleştirdi. Hatta Ağustos ayının hesaplamalarda daha fazla gün sayısına sahip olması, kredi talebinin bıçak gibi kesildiğinin bir diğer göstergesi.
Peki hem kredi hem de bono faizlerindeki “yüksek” seyir devam edecek mi?
Konut kredisi faizlerinin yeniden aylık bazda yüzde 0.60’lara inmesi kısa vadede oldukça zor. Çünkü hem ABD Merkez Bankası’nın (Fed) parasal genişlemede frene basacak olması Türkiye gibi gelişmekte olan ülke piyasalarında dalgalanmalara neden oluyor. Fed’in tahvil alım programı ile ilgili bu ay yapacağı açıklama önemli. Suriye’ye yönelik yapılması beklenen askeri müdahale de tansiyonun düşmesini engelliyor. Bu iki gelişme netleşmeden faizlerin düşüş trendine girme ihtimali düşük.
Maliyet 14 bin lira arttı
Fed ile başlayan faiz artışı süreci konut kredilerinde aylık ödeme miktarlarını da yukarı taşıdı. Mayıs ayında yüzde 0.60 faiz oranı ile 60 ay vadeli 100 bin TL’lik konut kredisi alanlar her ay 1.990 lira taksit ödemesi yapıyor. Bugün yüzde 1’den yine 60 ay vadeli 100 bin TL konut kredisi alan birinin aylık taksidi 2.225 lira. Yani bugün kredi alan Mayıs ayında alana göre ayda 235 lira vade sonunda ise 14 bin 100 lira daha fazla ödeme yapmak zorunda.
Ağustos’ta kredi kartına yüklendik
Faiz artışı konut kredisine olan talebi düşürürken ihtiyaç kredisi ve kredi kartında durum biraz farklı. Ağustos ayında ihtiyaç kredilerinde yaşanan artış diğer aylardaki trendin bir benzeri. Bankaların kullandırdığı ihtiyaç kredileri geçen yüzde 2.25 artarken bu oran Temmuz ayında yüzde 2.16, Haziran’da yüzde 2.75 oldu. Kredi kartıyla yapılan harcamalara bakıldığında ise Ağustos’ta yüzde 3.7 ile ciddi bir artış var.
Ağustos’un hem tatil hem de okul harcamalarının arttığı bir ay olması vatandaşların kredi kartına daha sık başvurmasına neden oluyor.
Cari açığı azaltacak proje 200 bin lira
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Necati Demir, dışa bağımlılığı azaltacak ve uluslararası alanda rekabet edebilecek ürünlerin geliştirilmesi amacıyla kurumun 200 bin liraya kadar Ar-Ge desteği vereceğini açıkladı. TÜBİTAK’ın ‘1005-Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı’ adıyla üniversite ve kamu Ar-Ge merkezlerindeki araştırmacılara yönelik yeni bir destek programı başlattı. Yapılan açıklamada, Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) tarafından yürütülen program kapsamında, ülkede yaygın olarak kullanılan ithal cihaz ve malzemelerin geliştirilmesi ile dünyayla rekabet edebilecek yeni ürünlerin ortaya çıkarılacağı belirtildi.
