Elimiz cüzdana gitmedi!

Polisin Gezi Parkı’na müdahale ettiği 31 Mayıs’tan sonraki 1 hafta içerisinde vatandaş kredi kartıyla harcama yapmak yerine 300 milyon liralık borç kapatmayı tercih etti

Gezi Parkı eylemlerinin başladığı 31 Mayıs’tan sonra kredi kartı kullanımı bıçak gibi kesildi. Merkez Bankası verilerine göre, 31 Mayıs-7 Haziran tarihleri arasında vatandaşlar cüzdanlarındaki kredi kartlarına neredeyse hiç dokunmadı. Mayıs ayı sonunda 83 milyar 133 milyon lira olan kredi kartları aracılığıyla kullandırılan kredi hacmi, Gezi Parkı olaylarının tüm yurda yayıldığı hafta yüzde 0.36 gerileyerek (299 milyon lira) 82 milyar 833 milyon liraya indi. Kredi kartı hacminde yaşanan düşüşün büyük bölümü, bireysel kredi kartı kullanımında yaşanan gerilemeden kaynaklandı. Bankacılık sektöründeki 82.8 milyar liralık kredi kartı hacminin 74.8 milyar liralık kısmı bireysel kredi kartlarından oluşuyor.

31 Mayıs-7 Haziran tarihleri arasında bireysel kredi kartlarıyla verilen kredi tutarı yüzde 0.51 (384.21 milyon lira) azaldı. Kurumsal kredi kartlarında ise yüzde 1.07’lik yani 84.7 milyon liralık artış yaşandı.

Yıllık artış 8.5 milyar TL

Kredi kartıyla yapılan harcamalar polisin Gezi Parkı’na müdahalede bulunduğu 31 Mayıs’tan önceki hafta bu yılın en hızlı artışına imza atmıştı. 24-31 Mayıs haftasında kredi kartı harcamalarında yüzde 2.35’lik bir büyüme yaşanmıştı. Yılbaşından bu yana kart harcamalarına bakıldığında ise tüketicilerin kredi kartı harcamalarının 8 milyar 577 milyon lira arttığı dikkat çekiyor. Bu artışın 6 milyar liralık kısmı bireysel kredi kartlarından kaynaklanıyor.

Kredi kartı harcamalarında yaşanan düşüşte Gezi Parkı eylemlerinin yanında ayın ilk haftası olmasının bir miktar etkisi var. Çünkü tüketiciler genellikle kredi kartı borç ödemelerini ayın ilk haftası gerçekleştiriyor.

1 haftalık yabancı satışı 488.6 milyon $

Gezi Parkı olaylarının başladığı 31 Mayıs-7 Haziran haftasında yabancı yatırımcılardan ciddi bir çıkış yaşanmadı. Merkez Bankası verilerine göre, yabancı yatırımcılar söz konusu haftada hisse senedinde 463.5 milyon dolarlık tahvil ve bonoda ise sadece 25.1 milyon dolarlık net satış yaptı. Repo piyasasına ise aynı tarihlerde 248.4 milyon dolarlık net giriş oldu. Aslında yabancı yatırımcılar son zamanların en yüklü satışını 24-31 Mayıs haftasında gerçekleştirdi. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) parasal genişlemenin sonuna geldiği yönündeki endişelerle gelişmekte olan piyasalardan yabancı çıkışı Mayıs ayı sonunda hızlanmıştı. Mayıs ayının son haftasında yabancılar Devlet İç Borçlanma Senetleri’nde (DİBS) 1.1 milyar dolarlık, hisse senedinde ise 144.9 milyon dolarlık net satış yapmıştı.

Uzmanlar, yabancıların hem hisse senedi hem de bono-tahvil piyasasında satış yaptıkları ancak bu paranın tamamının yurtdışına çıkmadığı yine yatırım yapmak için içeride kaldığı görüşünde.

Son 2 ayda yabancıların yaptığı işlemlere bakıldığında hisse ve bonoda toplam 6.3 milyar dolarlık net alım gerçekleştirildiği görülüyor. Net alımların 3.2 milyar doları DİBS, 177.4 milyon doları hisse, 3 milyar doları da repo piyasasında yaşandı. Geçen yıl Kasım ayında Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye çıkarmasının ardından bu yıl da Moody’s’in aynı şekilde not artışı yapacağı piyasaların ana gündem maddesiydi. 16 Mayıs’ta Moody’s’in yaptığı not artışına kadar yabancılar ciddi alımlar yaptı. Ancak hem beklentinin sona ermesi hem gelişmekte olan ülkelerdeki çıkışlar yabancılardan gelen satışları hızlandırdı.

Kartta taksitli harcama 1 yılda yüzde 51 arttı

31 Mayıs-7 Haziran haftasında kredi kartı harcamalarında toplamda yüzde 0.36’lık düşüş olsa da kart kullananlar alışverişlerde “taksit” seçeneğini tercih etti. Söz konusu haftada kredi kartında taksitli harcamalarda yüzde 0.23’lük yükseliş oldu. Taksitsiz harcamalar ise yüzde 1.10 oranında azaldı. Kredi kartı hacmi son 1 yılda yüzde 30 büyürken taksitli harcamalarda yüzde 51.27’lik artış yaşandı.

Konut kredisi talebi frene basmadı

Düşen faizlerle birlikte artan konut kredisi talebi Gezi Parkı olaylarından etkilenmedi. 31 Mayıs-7 Haziran haftasında bankaların kullandırdığı konut kredilerinde yüzde 0.74’lik artış oldu. Geçen yıl sonunda 79.3 milyar lira olan konut kredisi hacmi 10.7 milyar liralık büyüme ile 90.1 milyar liraya çıktı. İhtiyaç kredilerinde de yine Gezi Parkı olaylarının başladığı hafta yüzde 0.56’lık büyüme yaşandı.

Batık oranı artıyor

Gezi Parkı eylemlerinin patlak verdiği hafta kredi kartlarında batıklar artmaya devam etti. Kart kullanımı azalsa da tasfiye olunacak kredi kartı tutarı 31 Mayıs-7 Haziran haftasında yüzde 0.41 yükselerek 115.6 milyon TL’ye çıktı. Yılbaşından bu yana kredi kartlarında yaşanan batık artışı ise yüzde 33.11 olarak gerçekleşti.

8 Haziran 2012 tarihinde 90.5 milyon lira olan tasfiye olunacak kredi kartı tutarı 2012 sonunda 86.9 milyon lira ile yılı kapatmıştı.