Borsa İstanbul’un halka arzı aracı kurum fiyatını artırdı

Borsa İstanbul’un halka arzına yönelik beklenti aracı kurum fiyatlarını artırdı. Stratejik ortak görüşmeleri süren Borsa İstanbul’dan yüzde 4 hisse alacak olan 101 İMKB üyesi eşit paya sahip olacak. Yani halka arzda 4 milyar TL fiyat oluşması durumunda üye başına yaklaşık 2 milyon TL düşecek. Aracı kurum sahipleri işte bu tutarı fiyatlara şimdiden dahil etmeye başladı.

İstanbul’un uluslararası finans merkezi çalışmaları kapsamında İMKB’nin şirketleşerek Borsa İstanbul A.Ş.’ye dönüştürülmesi çalışmaları son hız devam ediyor. Borsa İstanbul’un kuruluş maddelerini de düzenleyen yeni SPK kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte Borsa İstanbul da res’en tescil edilmişti. İMKB ve İstanbul Altın Borsası’nın (İAB) tüzel kişilikleri Borsa İstanbul’un esas sözleşme tesciliyle son bulacak. Ana sözleşme, SPK ve Hazine onayından geçtikten sonra Borsa İstanbul’un tanıtımı yapılacak.

Borsa İstanbul’un ortaklık yapısının ne şekilde olacağı da geçtiğimiz aylarda netleşmişti. İMKB Başkanı İbrahim Turhan’ın verdiği bilgilere göre, Borsa İstanbul’dan Hazine yüzde 49, VOB yüzde 5, İMKB üyeleri yüzde 4, yeni unvanıyla Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği yüzde 1, İAB üyeleri binde 3 pay alacak. Geriye kalan kısım ise Borsa İstanbul A.Ş.’nin olacak.

İMKB’nin yerine geçecek olan Borsa İstanbul’un kamuya ait payının halka arzından önce teknolojik altyapısının yenilenmesi hedefleniyor. Bunu yaparken de stratejik ortak arayışları sürüyor.

Görüşülen gruplar arasında ABD’nin en büyük vadeli işlemler ve opsiyon borsası işletmecisi CME Group Inc., Alman Deutsche Boerse ve NYSE Euronext yer alıyor.

Amaç görüşmeleri Temmuz’dan önce bitirmek.

Borsa İstanbul’un planlanan halka arzını sadece ekonomi yönetimi değil aracı kuruluşlar da yakından takip ediyor. Halka arzda belirlenecek fiyat bir bakıma aracı kurum pazarında fiyatları da etkileyecek. Hatta şimdiden etkilemeye başladı bile.

Şirketini satmak isteyen aracı kurum sahiplerinin şu sıralar beklemeyi tercih ettikleri söyleniyor. Satmakta kararlı olanlar da fiyatlara zam yapmış.

Zam miktarına gelince... Rakamlarla açıklayalım.

101 İMKB üyesi, Borsa İstanbul’dan yüzde 4 pay alacak. Bu yüzde 4’lük pay üyeler arasında eşit oranda paylaşılacak. Yani işlem hacmi yüksek kurumlar daha az işlem hacmine sahip olanlardan daha fazla pay almayacak. Borsa İstanbul’un piyasa değeriyle ilgili basına yansıyan ilk rakamlar 4 milyar TL civarıydaydı. Bu rakama göre, Borsa İstanbul’daki yüzde 4’lük payın değeri 200 milyon TL. 200 milyon TL, 101 aracı kurum arasında eşit paylaşıldığında kurum başına yaklaşık 2 milyon TL düşecek. Borsa İstanbul’un halka arz fiyatının daha yüksek olması aracı kurum başına düşen tutar da artacak. Dolayısıyla geçtiğimiz aylarda 1.5-2 milyon dolar civarında olan aracı kurum lisanslarının değerine en az 2 milyon TL daha eklenecek. Böylece aracı kurumlar şu an yaklaşık 1.5 milyon TL olan İMKB’ye üyelik bedellerini de geri almış olacak.

İşte bu nedenlerle aracı kurum sahipleri halka arzda belirlenecek fiyatı merak içinde bekliyor.

Foreks piyasasının denetim altına alınmasının ardından sektöre artan yabancı ilgisi aracı kurum fiyatlarını artırmıştı. Borsa İstanbul’un halka arzı da aracı kurum sahiplerine 2 yıl içinde ikinci piyangonun vurmasına neden oldu.

Borsa İstanbul 4 milyar TL eder mi?

TÜRKİYE’NİN İstanbul’u finans merkezi yapma çabası gibi Rusya da en azından Moskova’yı kendi şirketleri için “finans merkezi” yapma hedefinde. Çünkü son dönemde çok sayıda Rus şirketi Londra ya da New York’ta halka arz gerçekleştirdi. Bunda “güven” arayan yabancı yatırımcılara yönelik yasal düzenlemelerin Londra ve New York’ta daha gelişmiş olmaları.

15 Şubat’ta tamamlanması planlanan Moskova Borsası için 4 milyar dolar ile 4.6 milyar dolar aralığında bir değer biçildi. Moskova Borsası’nın halka arzından yaklaşık 500 milyon dolar gelir elde edilmesi planlanıyor. Moskova Borsası’nda 314 şirket işlem görüyor. Bu şirketlerin toplam piyasa değeri 825 milyar dolar. İMKB’de işlem gören yaklaşık 400 şirketin toplam piyasa değeri ise 322 milyar dolar. Yani Moskova Borsası’nda az ama büyük şirketlerin, İMKB’de ise daha çok küçük ve orta büyüklükte şirketlerin işlem gördüğü anlaşılıyor.

Toplam piyasa değerinden yola çıkarak iki borsanın kendi değerlerine bakalım. İşlem gören şirketlerin değeri 825.3 milyar dolar olan Moskova Borsası için 4-4.6 milyar dolar (7-8 milyar TL) değer biçildi. Toplam 322 milyar dolarlık şirketin işlem gördüğü İMKB’nin değeri de yukarıdaki hesaba göre 2.7 ila 3.2 milyar TL’ye denk geliyor. Bu hesabın kabaca yapıldığı unutulmamalı. Borsa İstanbul’un halka arz fiyatı belirlenirken hesaba çok sayıda veri dahil edilecektir.