2007’de kredi borcunu ödeyebilecek tasarrufu olan 62 il varken bugün bu sayı 4. Garantici iller Tunceli, Ankara, Zonguldak ve Aksaray’da da borçluluk hızla artıyor.
Ekonomi yönetimi başta kredi kartı olmak üzere tüketici kredilerinin kullanımını azaltmaya yönelik yeni adımlar atmaya hazırlanıyor. Geçen hafta Türkiye Bankalar Birliği (TBB) gündemdeki konuları konuşmak üzere bir basın toplantısı düzenledi. Bankalar Birliği Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın toplantıda alınan önlemlerin artan hanehalkı borçluluğunu şimdiden frenlemek üzere için hayata geçirilmek istendiğini belirtti. Evet şu anki veriler sektörde bir “geri ödeme” sorunu yaşanmadığını gösteriyor. Tüketici kredilerinde tasfiye olunacak kredilerin oranı sadece yüzde 2.25. Kredi kartlarında da batık oranı yüzde 5.34 düzeyinde. Bu oranın global krizin tavan yaptığı 2008 yılında çift haneli rakamları aştığı düşünülürse yüzde 5’lik seviyeler tehlike sınırının oldukça uzağında.
Peki Türkiye genelinde hem şirketlerin hem de bireylerin borçluluk seviyeleri hangi düzeyde?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) Eylül ayı raporuna göre, 81 ilden sadece 4 tanesi ayağını yorganına göre uzatıyor. Yani borçları tasarruflarının altında. Dolayısıyla bu illerin borcunu kapatabilecek tutarda tasarrufu bulunuyor.
Verilerin açıklanmaya başlandığı 2007 yılında sadece 19 ilin kredi borcu tasarrufundan daha yüksekti. Bu sayı 2008’de 37’ye, 2010’da 58’e, 2011’de 69’a, 2012’de 74’e tırmandı.
Toplam tasarrufuna göre en fazla borçlu ünvanı Gaziantep’e ait. 2012’de yüzde 282 seviyesinde bulunan nakdi kredilerin mevduata oranı Gaziantep’te yüzde 333’e ulaştı. Gaziantep’i yüzde 322 ile Siirt izliyor. Siirt’te bu oran geçen yıl yüzde 283 olmuştu.
Şanlıurfa, Osmaniye, Mardin, Bitlis, Tokat, Amasya, Kahramanmaraş ve Bilecik, borcu tasarruflarının üzerinde olan iller listesinde ilk 10 içerisinde.
En ‘sağlam’ Tunceli
Borç-tasarruf verilerine göre şu anda “en sağlam” il Tunceli. Nakdi kredilerin mevduata oranı Tunceli’de yüzde 79.74 seviyesinde. Ancak Tunceli’de de borçluluk hızla artıyor. Söz konusu oran geçen yıl yüzde 67 seviyesindeydi. Ankara, Zonguldak ve Aksaray da yine borçları tasarruflarının altında olan iller. Fakat borçlulukta artış hızını bakılırsa önümüzdeki yıllarda Tunceli ve diğer 3 ilde de borçlar tasarrufların üzerine çıkabilir.
Adana kredi kartında batığın en yüksek olduğu il ünvanına sahip
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan geçen hafta, kredi ve kredi kartında aşırılığın olduğu alanlara dokunacaklarını belirtmişti. Kartta taksit sınırlaması gündemde. Bu önleme özellikle turizmciler karşı çıkıyor. Kredi kartındaki batık oranlarına bakıldığında en fazla batığın taksitsiz harcamalarda olduğu görülüyor. Taksitsiz kredi kartı harcamalarında tasfiye olunacak kredilerin oranı yüzde 12.8. Taksitsiz harcamalarda batık ise yüzde 0.12 ile yok denecek kadar az. Tüketicilerin kartlı alışverişlerde taksit tercihi her geçen gün artıyor. Yılbaşından bu yana taksitli kart harcamaları yüzde 40.2 artarak 52.8 milyar TL’ye ulaştı.
Taksitsiz kart harcamaları aynı dönemde yüzde 8.3 büyüdü ve 36.9 milyar TL’ye çıktı. kartta batık oranının en yüksek olduğu ile yüzde 12.63 ile Adana. Bu ili yüzde 12.42 ile Diyarbakır izliyor. Gaziantep’te kredi kartında batık oranı yüzde 8.96, Şanlıurfa’da yüzde 8.73.
Kişibaşına batık en fazla İstanbul’da
Bankacılık sektöründe kişibaşına düşen takipteki alacak tutarı en fazla İstanbul’da. İstanbul’da kişibaşına ortalama 708.92 TL takipteki alacak düşüyor. Bu rakam Ankara’da 572.76 TL, Antalya’da 554.44 TL, İzmir’de 471.38 TL seviyesinde. Kişibaşına düşen batık tutarı en düşük 34.86 TL ile Bingöl’de. Bu ili 36.52 TL ile Ağrı izliyor.
